Widząc osobę, która w najmniej oczekiwanym momencie, np. siedząc na ławce na przystanku, zasypia, uśmiechamy się , myśląc, że jest niewyspana. Jednak ta osoba może mieć znacznie większy problem niż nieprzespana noc.
Narkolepsja – to chorobowe zaburzenie snu, które występuje bardzo rzadko i nie jest śmiertelne, chyba, że wyłączy naszą świadomość w najmniej odpowiednim momencie, np. podczas prowadzenia samochodu.
Choroba jest zaburzeniem snu, które powoduje niekontrolowaną senność w ciągu dnia. Pierwsze symptomy choroby można zaobserwować już w okresie dojrzewania, ale równie dobrze zaburzenie może rozwinąć się między 35. a 45. rokiem życia. Narkolepsję 
diagnozuje się dziesięciokrotnie częściej u osób, które mają w rodzinie chorych, choć nie udowodniono bezpośredniego związku choroby z dziedziczeniem. Przyczyn doszukuje się przede wszystkim w nieprawidłowej regulacji stanu snu głębokiego (faza REM), który może nadejść nawet przed zaśnięciem.
W większości przypadków wskazane jest wykonanie badań w celu potwierdzenia rozpoznania i ustalenia dalszego leczenia. Typowa procedura diagnostyczna obejmuje wykonanie całonocnego badania polisomnograficznego (PSG) w specjalistycznej pracowni badań snu w celu obiektywizacji występowania senności i ewentualnego ustalenia innych przyczyn powodujących nadmierną senność w ciągu dnia. Następnego dnia po badaniu polisomnograficznym wykonuje się badanie wielokrotnej latencji snu (Multiple Sleep Latency Test, MSLT), w którym ocenia się jak szybko pacjent zasypia i jak szybko pojawia się sen REM. MSLT jest powszechnie stosowanym badaniem w diagnostyce narkolepsji.
Ponadto można wykonać badanie krwi, w którym oznacza się określone antygeny układu immunologicznego często występujące u osób z narkolepsją. Wynik dodatni sugeruje, ale nie potwierdza narkolepsji. Zarówno to badanie jak również oznaczenie poziomu hipokretyny (oreksyny) w płynie mózgowo-rdzeniowym można wykonać w przypadkach budzących wątpliwości diagnostyczne.
Narkolepsja objawy
Odczuwana w ciągu dnia senność może być pierwszym sygnałem ostrzegawczym. Stan przewlekłej senności może trwać miesiącami, nim choroba na dobre się rozwinie. Do głównych objawów choroby należą:
* Nadmierna senność – zwiększona senność dotyka wszystkich cierpiących na narkolepsję. Objawia się najczęściej jako 10-20 minutowe napady snu, które powtarzają się wielokrotnie w ciągu dnia.
* Katapleksja – występuje u większości chorych. Katapleksja oznacza nagłe rozluźnienie wszystkich mięśni, oprócz przepony. Dzięki temu chory może nadal oddychać, zachowuje świadomość tego, co się wokół niego dzieje, ale nie jest w stanie poruszyć się ani nic 
powiedzieć. Z reguły po kilku minutach atak mija. Niestety, może powtórzyć się nawet kilkadziesiąt razy w ciągu dnia!
* Porażenie przysenne – to niemożność poruszenia się ani mówienia, która występuje na kilka minut przed zaśnięciem. Dotyka ok 40% chorych na narkolepsję.
* Omamy – między snem a jawą pojawiają się u narkoleptyków halucynacje i omamy senne. Wynika to z nagłego „wpadania” w fazę REM. Faza Rem to faza, w której śnimy i której towarzyszy zwiotczenie mięśni (dzięki temu nie biegniemy np. za uciekającym nam we śnie tramwajem). Problem osoby z narkolepsją polega na tym, że takie fazy snu pojawiają się u nich „nieproszone”.
Co dziwne, chorzy często mają problem z zasypianiem w nocy i często się budzą. Wykonują wiele czynności automatycznie, nie pamiętając ich później. Zdarza im się zapominać, że kartka się już skończyła, a oni nadal piszą, że lodówka to nie półka na książki, a odkładają do niej czytaną przed chwilą pozycję.
Leczenie
Ze względu na brak wiedzy, co do konkretnych przyczyn narkolepsji, leczenie ma wyłącznie charakter objawowy. O ile lekarze pierwszego kontaktu mogą zbagatelizować sprawę i przypisać symptomom niewłaściwe przyczyny (np. przemęczenie, niewysypianie się itp.), to psychiatrzy i neurolodzy częściej będą doszukiwać się przyczyn nagłego zasypiania w narkolepsji. W leczeniu stosuje się środki farmakologiczne (m.in. leki na depresję). Zaleca się również krótkie drzemki w ciągu dnia (co 4 godziny) oraz prowadzenie regularnego rytmu dnia.
W przypadku podejrzenia tego schorzenia należy zgłosić się do lekarza psychiatry lub neurologa.
Materiały: www.sen-instytut.pl, www.psycholog.pl, www.poradnikmedyczny.pl
