Jedna na sto kobiet przed czterdziestym rokiem życia zapada na pierwotna niedoczynność jajników. Jej skutkiem jest zanik miesiączek i przekwitanie w młodym wieku, wiąże sie to z podwyższonym ryzykiem wielu groźnych chorób. Dlatego też przypadłość ta wymaga leczenia. Nie są do końca znane przyczyny dla których u części zupełnie zdrowych i młodych kobiet czynności gruczołów żeńskich zaczynają wygasać, wskutek czego przestają one produkować dojrzałe komórki jajowe. Najczęściej wymienia się następujące przyczyny:
– przyjmowanie leków w chemioterapii
– alkoholizm i nałóg nikotynowy,
– choroby autoimmunologiczne
– wrodzona niedoczynność nadnerczy
Pierwotną niedoczynność jajników rozpoznaje się, gdy u kobiety przed 40 rokiem życia miesiączka nie pojawia się przez co najmniej 4 kolejne miesiące a stężenie jednego z hormonów (FSH) sterującego odgórnym cyklem miesięcznym osiąga wartości typowe dla prawdziwej menopauzy, czyli w wieku około 50 lat. Dlaczego jajniki przestają pełnić swoje funkcje? Dzieje się tak między innymi dlatego, że następuje niewydolność pęcherzyków pierwotnych z których powstają komórki jajowe lub ich braku – gdy w jajniku skończyły się już pęcherzyki. W efekcie znacznie zmniejsza się stężenie produkowanych przez gruczoły estrogenów a drugi hormon cyklu miesięcznego – progesteron prawie całkowicie zanika. Skutki takiej pierwotnej niedoczynności jajników mogą być groźne dla zdrowia. Po paru miesiącach pogarsza się samopoczucie kobiety, pojawiają się poty, uderzenia gorąca, bezsenność i nerwowość. Wczesna utrata hormonów wiąże się też z ryzykiem osteoporozy (stopniowo następuje rzeszotowienie masy kostnej. Endometrium (śluzówka) staje się bardziej podatna na zmiany nowotworowe. Jak można sobie z tym poradzić? Zwykle wystarcza codzienne noszenie plastra zawierającego 100 mikrogramów estradiolu oraz zażywanie przez 12 dni w miesiącu progestagenu w dawce 10 mg na dobę. U około 50 % kobiet z niewydolnością pęcherzyków może nagle dojść do jajeczkowania. 5 do 10 % z nich już po ustaleniu rozpoznania zachodzi w ciążę i rodzi potomstwo.
Zobacz również:
