Operacje plastyczne u dzieci bez tajemnic – wywiad z dr. Zbigniewem Surowcem

Z czym kojarzy się chirurgia estetyczna? Najczęściej z odmładzaniem wypełniaczami, odchudzaniem poprzez liposukcję lub z powiększaniem piersi. Nie wszyscy jednak wiedzą, że ta dziedzina medycyny jest przeznaczona również dla… dzieci. Poprzez jednoetapowe operacje w wyspecjalizowanym gabinecie możemy zlikwidować u dziecka niektóre wady wrodzone. Zaliczają się do nich: ostające uszy, rozszczepienie wargi lub podniebienia, stulejka oraz wnętrostwo. Jednoetapowe operacje są obecnie bardzo popularne. O operacjach plastycznych u dzieci, ich wpływie na zdrowie i psychikę najmłodszych oraz o ewentualnych powikłaniach opowiada dr Zbigniew Surowiec, lekarzem specjalistą chirurgii dziecięcej.

Przy jakich wskazaniach rodzice powinni zdecydować się na operację plastyczną u dziecka?

Odpowiadając na to pytanie muszę wyjaśnić, że pod powszechnie używanym pojęciem operacji plastycznych kryje się jego złożoność, nie zawsze wszystkim dokładnie znana.
Używając dużego skrótu pod pojęciem „operacja plastyczna” rozróżniłbym: operacje rekonstrukcyjne, operacje plastyczne korekcyjne i operacje-zabiegi kosmetyczne (estetyczne).
Najczęściej przy operacjach rekonstrukcyjnych rodzice „nie muszą” podejmować decyzji, czy i kiedy poddać dziecko operacji, bo przeprowadzane są one z powodu wskazań życiowych, często dotyczą wad wrodzonych.
Podobnie w przypadku operacji plastycznych korekcyjnych, wykonywanych z potrzeby naprawy uszkodzonego narządu czy tkanki w wyniku choroby czy urazu. Względy zdrowotne dziecka nakazują wykonanie takiej operacji.
Defekty kosmetyczne powodujące odstępstwa od przyjętych norm estetycznych pozornie nie wiążą się z naszym stanem zdrowia, ale czy na pewno? Otóż nie.
Wygląd zewnętrzny znacząco wpływa na samopoczucie i samoocenę dziecka, jego psychika może być przez to bardzo zaburzona, co przełożyć się może na stan zdrowia fizycznego.
Reasumując nie ulega kwestii decyzja rodziców o operacji w przypadku wad wrodzonych, lub kiedy w wyniku jakiegoś zdarzenia doszło do upośledzenia funkcji narządu, tkanki, a także wyglądu dziecka. Kiedy jednak pozornie mniej znaczący fakt [odstające ucho, znamię, blizna w widocznym miejscu] ma dla dziecka znaczenie, z obserwacji rodziców, decyzja o operacji może mu pomóc. Czasem jeśli to możliwe możemy poczekać do wieku, kiedy dziecko samo zdecyduje.

Jakie operacje plastyczno-korekcyjne najczęściej wykonuje Pan Doktor u najmłodszych?

Już od około dwudziestu lat zajmuję się leczeniem wad rozwojowych głowy, głównie dotyczących twarzoczaszki, takich jak rozszczep wargi, wyrostka zębodołowego i podniebienia, leczeniem wad zewnętrznych np. odstające uszy. Deformacje twarzoczaszki są najczęstszymi wadami u dzieci. Zajmuje się także innymi drobnymi mało inwazyjnymi zabiegami, które w efektowny sposób poprawiają niedostatki urody np. wycięcie znamion barwnikowych, zabieg laserowy blizn.

W jakim wieku dziecka można najwcześniej przeprowadzić je do lekarza?

Jak najwcześniej, czyli w wypadku wad wrodzonych już w okresie noworodkowym. Wszystko po to, by móc zaplanować leczenie, przygotować pacjenta do operacji i wyznaczyć jej optymalny termin. W przypadku operacji rekonstrukcyjnych twarzoczaszki około 5-6 miesiąca życia. Dlaczego? Jeśli wada jest wrodzona, to każde zniekształcenie, niedorozwój elementu twarzy będzie pociągał za sobą kolejne nieprawidłowości w innym układzie mięśniowym czy kostnym, a co za tym idzie także w funkcji organizmu i wyglądzie zewnętrznym.

Czy maluchy są do operacji w jakiś sposób przygotowywane – np. poprzez rozmowę z psychologiem?

To zależy oczywiście od ich wieku. Jeśli są już świadome czynności, jakim zostaną poddane, to z pewnością powinny. Chociaż różnie to bywa. Myślę tu o niedostatecznej świadomości rodziców o ważności problemu, często bagatelizowania go, braku rozmowy z dzieckiem, przygotowania malucha do operacji przez osoby najbardziej mu zaufane.
Przeprowadzane są również rozmowy z rodzicami. Zawsze, gdy mam wykonać operację plastyczną, kosmetyczną u „dużego” pacjenta, proszę o badanie psychologiczne. Ocena psychologa niejednokrotnie uzasadnia wskazanie medyczne dla NFZ do wykonania operacji kosmetycznej czy estetycznej.

Jak mali pacjenci zazwyczaj znoszą operacje plastyczne? Co jest najtrudniejsze?

W zależności od wieku pacjenta i rodzaju zabiegu. Noworodki, niemowlaki łatwiej akceptują zmianę środowiska, otoczenia, bo wystarczy im jak ich ukochana osoba, mama czy tata, są przy nich.
Najtrudniejszy dla wszystkich jest stres, poczucie nieznajomości i niepewności tego, co ma się wydarzyć, a przez to zagrożenia, bólu. Dlatego staramy się eliminować te stany poprzez rozmowę [psycholog, lekarz] jak i oczywiście eliminację do minimum uczucia bólu, np. przy koniecznych pobraniach badań stosujemy kremy znieczulające miejsce wkłucia, przed operacją podanie premedykacji.
W zależności od rodzaju operacji doznania dyskomfortu i bólu będą mniejsze lub większe, krócej lub dłużej się utrzymujące. Opieka pooperacyjna ukierunkowana jest głownie na ich zmniejszenie za pomocą działań fizykoterapeutycznych i farmakologicznych.

Czy często zdarzają się tutaj powikłania – jakie?

Praktycznie każda operacja chirurgiczna powiązana jest z różnego stopnia ryzykiem. Częstość powikłań może zależeć od wielu czynników np.: rodzaju operacji i jej zakresu, stanu pacjenta przed operacją, ale również od doświadczenia i umiejętności lekarza przeprowadzającego zabieg. O wszystkich ewentualnych powikłaniach rodzice są zawsze informowani odpowiednio wcześniej.
Jakie najważniejsze korzyści przynoszą takie operacje dzieciom?

Najważniejszą korzyścią i celem jest odtworzenie prawidłowej funkcji organizmu i jego wyglądu. Prawidłowo funkcjonujący organizm przełoży się na ogólny dobry stan zdrowia pacjenta. Poprawa jego wyglądu, szczególnie małego pacjenta polepszy jego samopoczucie, wpłynie pozytywnie na jego stan psychiczny i samoakceptację, a w przyszłości zaprocentuje lepszym funkcjonowaniem w społeczeństwie.

——————-

Informacje o ekspercie:

Dr Zbigniew Surowiec – lekarz specjalista chirurgii dziecięcej, specjalizuje się w zabiegach operacji plastyczno korekcyjnych u dzieci wykonywanych w klinice Dr Urszula Brumer Medycyna Młodości.