Jak zrobić grzaniec z wina i jakie stosować przyprawy?

14 września 2022, dodał: Marta Dasińska

Artykuł zewnętrzny

Artykuł przeznaczony dla osób pełnoletnich

Niegdyś popularne na polowaniach, kuligach i zabawach karnawałowych. Ale również doskonałe na długie wieczory w domu, znakomicie bowiem rozgrzewają i zapobiegają przeziębieniom. Najlepiej przyrządzić taki specjał samemu, wtedy jest najsmaczniejszy. Co więcej każdy może stworzyć swoją autorską mieszankę. Eksperymentować można z każdą przyprawą korzenną, a także niektórymi owocami. Jak zrobić pyszne grzane wino?

Tradycja picia rozgrzewających trunków w zimie ma w Polsce długa historię, sięgającą już średniowiecza. Napój ten uznawany był wówczas za leczniczy w mroźne dni. W Polsce tradycja picia grzańców sięga historii Marcina z Urzędowa – lekarza, zielarza i autora „Herbarza polskiego” z 1595 roku. Ten ówczesny medyk zalecał picie grzańca na rozgrzewkę i dla wzmocnienia organizmu. Piwo produkowano domowymi sposobami, przyprawiając je suszonymi owocami, miodem czy przyprawami korzennymi. „Dla kurarzu” i poprawy nastroju napój zaczął towarzyszyć bawiącym się podczas kuligów, polowań, zabaw karnawałowych. Przechowywano je w zamkniętych glinianych naczyniach. Popularnym grzańcem był również miód pitny, którego historia liczy sobie ponad tysiąc lat. Nasze prababki miały swoje sekrety kulinarne, które wykorzystywały, by zatrzymać swoich mężów w domu podczas długich jesienno-zimowych dni. Przepisy były tak cenne, że przekazywano je z pokolenia na pokolenie, panna młoda otrzymywała je w posagu, a niejednokrotnie zapisywano je nawet w testamencie!

wino z przyprawami

Podstawowe składniki grzańców to:

1. Wino – czerwone (najczęściej półsłodkie lub półwytrawne); najlepsze wina na grzańce pochodzą z Portugalii, Hiszpanii, Węgier, Włoch i Chile.

2. Piwo – najlepsze do wyrobu grzańców jest piwo jasne (lekkie, pełne lub mocne).

3. Inne – jako dodatek wysokoprocentowy mogą służyć: wódka, koniak, rum, winiak.

Podstawowym składnikiem grzańca jest oczywiście czerwone wino, ale miesza się także czerwone z białym. Najlepiej sprawdzają się tu trunki pochodzące z Portugali, Hiszpanii, Węgier, Włoch i Chile, ponieważ ich smak wyróżnia się głębokim, wieloowocowym aromatem. Ale grzańce nie kończą się wyłącznie na winie. Doskonałe do tego celu są także: miód pitny, winiak czy piwo. Warto również pamiętać, że mleko, kawa, herbata, kakao i czekolada wyśmienicie smakują, kiedy dodać do nich odrobinę koniaku, brandy, wódki, whisky czy likieru. Dodatek alkoholu wzmaga rozgrzewające działanie napoju, a teina lub kofeina (zawarte w herbacie i kawie) mają działanie orzeźwiające.

Polecamy oryginalne kieliszki do wina ze sklepu 2drink.pl

Zimową porą chętnie pijemy także herbatę z ciemnym rumem (dawniej stosowano głównie arak). Jeżeli dodamy do takiej herbaty jeszcze cukier, miód, albo sok z owoców o wyraźnym smaku i aromacie oraz przyprawy korzenne i ziołowe, to na pewno żadna choroba podczas zimowych zawieruch nas nie dopadnie. Gorący grzaniec ma tę cudowną zaletę, że wyśmienicie smakuje, ale jest także skuteczny w walce z przeziębieniami i co najważniejsze – poprawia nastrój i działa antydepresyjnie.

Przyprawy do grzańców:

W grzańcu obowiązkowo muszą znaleźć się goździki, nie może zabraknąć również cynamonu, imbiru, powinien być dodany miód lub cukier, czasami wanilia czy gałka muszkatołowa. Najpopularniejszymi przyprawami dodawanymi do grzanego wina są: goździki, miód, kardamon, wanilia, pieprz czarny, migdały i pomarańcza.

1. Goździki – nadają grzańcowi charakterystyczny, korzenny zapach i lekko piekący smak.
2. Cynamon – idealnie harmonizuje z goździkami, ma intensywny zapach i słodkawy smak.
3. Imbir – podnosi aromat trunku, działa rozgrzewająco.
4. Gałka muszkatołowa – podkreśla korzenny słodkawo-gorzki zapach grzańca.
5. Wanilia – wprowadza słodkawą nutę.
6. Pieprz czarny – nadaje trunkowi lekko pikantny smak.

W polonijnych sklepach można kupić gotowe mieszanki przypraw korzennych do grzańca, np. firmy Kamis, które szybko pozwolą przygotować aromatyczny napój.

Główne zasady przygotowywania:

1. Grzańców nie wolno gotować! – podgrzewa się je do temperatury 140-176 st. F (60-80 st. C). Jest to bardzo ważne, ponieważ podczas wrzenia następuje proces utraty np. unikalnego aromatu wina. Dlatego należy zachować duża ostrożność. Najlepszy rezultat osiągniemy, gdy poszczególne składniki zostaną podgrzane osobno. Dopiero na samym końcu dolewamy alkohol i całość podgrzewamy do temperatury około 70-80 st.C. Wtedy uwolni się w grzańcu wszystko, co najlepsze!
2. Dobrze jest najpierw połączyć produkty niealkoholowe (przyprawy), a później dodać je do wina (można to zrobić dzień wcześniej).
3. Najlepszym „rozgrzewaczem” jest imbir (1 szczypta tej przyprawy na 1/2 litra grzańca zdecydowanie wystarczy).
4. Grzańce można podgrzewać w mikrofalówce.

5. Grzańce pije się w kamionkowych kuflach lub glinianych kubkach czy też z żaroodpornego szkła, gdyż dobrze utrzymują wysoką temperaturę. Aby grzaniec dłużej był gorący, można przykryć go pianą z ubitych białek. W przypadku wina, grzaniec najlepiej smakuje z szerokich i głębokich pucharów, jeżeli chcemy poczuć aromat piwa, to najodpowiedniejszy będzie ciężki, kamionkowy lub porcelanowy kufel z obowiązkową przykrywką. Jednak podczas narciarskich wypadów nic tak doskonale nie rozgrzeje zziębniętego organizmu, jak gorący grzaniec szybko wypity wprost z kubka.

Przykładowe przepisy:

Grzane wino z korzeniami

Składniki: 1/2 litra czerwonego wina, skórka pomarańczowa – 0,5 łyżeczki, 1 łyżeczka cynamonu, 10 dkg cukru, woda 1,5 szklanki, 15 goździków, 1 laska wanilii.

Przygotowanie: Wino podgrzewamy z przyprawami (nie może się zagotować), cukrem i wodą pod przykryciem.

Grzaniec z wina i rumu

Składniki: 1 litr wina czerwonego, 2-3 laski cynamonu, 3-4 goździki, laska wanilii, 1 pomarańcza, 1 cytryna, cukier w kostkach – 5 szt., 1 kieliszek rumu.
Przygotowanie: Wino podgrzewamy z cynamonem, goździkami i wanilią. Pomarańcze i cytrynę kroimy w ćwiartki. Kostki cukru moczymy w rumie. Wszystko to wrzucamy do garnka z winem. Można również dodać szklankę soku pomarańczowego.

Wino grzane z miodem

Składniki: 1 butelka czerwonego wina, 10 dag cukru, 15 dag miodu, 1 kieliszek wódki, 3-4 goździki, 1 laska cynamonu, skórka pomarańczowa, skórka cytrynowa.
Przygotowanie: Wino podgrzewamy z cukrem, goździkami, cynamonem i skórkami z pomarańczy i cytryny. Przecedzamy. Osobno gotujemy miód i szumujemy go. Łączymy wino, miód i wódkę.

Owocowy Raj

Składniki: 200 ml czerwonego wina, 100 ml wytrawnego Martini, 50 ml wódki, 200 ml soku z czarnej porzeczki, 2 pomarańcze, 1 torebka, przyprawy do grzańca o smaku malinowym z kardamonem.

Przygotowanie: Pomarańcze obieramy, kroimy, wrzucamy do garnka, dodajemy pozostałe składniki i dobrze zagrzewamy. Podajemy w wygrzanych szklaneczkach.

Winko z cynamonem

Składniki: 2 lemonki, 2 pomarańcze, 1 butelka (750 ml) mocnego czerwonego wina, 300 ml brandy, 0,5 szklanki cukru pudru, gałka muszkatołowa, goździki, 4 duże pałeczki cynamonu.

Przygotowanie: Tniemy pomarańcze i lemonki w plastry. Podgrzewamy wino. Dodajemy do wina kawałki owoców, goździki i gałkę muszkatołową. Podgrzewamy wszystko nie dopuszczając do zagotowania, następnie dodajemy cukier. Nalewamy do kubka, dekorujemy pałeczkami cynamonu.

Wiktoriańskie grzane wino

Składniki: 1 butelka czerownego wina musującego, 140 ml syropu z czarnych porzeczek, 3 duże pomarańcze, 9 goździków, 1 laska cynamonu, 1 łyżki imbiru, wódka lub gin do smaku, 300 ml soku owocowego, cukier do smaku.

Przygotowanie: Podgrzewać w 180°C. 3-4 goździki umieszczamy w pomarańczy, a następnie pieczemy owoc w naczyniu żaroodpornym w piekarniku przez 20 minut. Kroimy pomarańcze w plasterki do miseczki. Podgrzewamy wino, dodajemy sok owocowy oraz cynamon i imbir. Dodajemy syrop z czarnej porzeczki, plasterki pomarańczy, goździki i podgrzewamy dalej. Słodzimy do smaku, dodajemy wódkę lub gin.

Grzane wino z kardamonem

Składniki: 2 łyżki brązowego cukru, 1 pomarańcza, 1 laska cynamonu, 2 goździki, 5 pokruszonych strąków kardamonu, 3 szklanki wody, 1 butelka czerwonego wina.

Przygotowanie: Obieramy pomarańcze. Wszystkie składniki oraz skórkę mieszamy z winem. Podgrzewamy. Podgrzany napój odstawiamy na 30 min. Przecedzamy części stałe przez sitko następnie podgrzewamy ponownie.

Grzane wino z 1660 roku

Składniki: 1 gallon (4,55 l.) wina czerwonego, 3 oz. (ok. 90 g) cynamonu, 2 oz.(56 g) imbiru pokrojonego, 1 oz. (7 g) goździków, 20 ziaren pieprzu, 1oz.(28 g) gałki muszkatołowej, 3 lb. (1,4 kg) cukru, 2qt. (ok. 2 l.) śmietany.

Przygotowanie: „Weź galon wina, trzy uncje cynamonu, 2 uncje pokrojonego imbiru, 1 uncji goździków, 20 ziaren pieprzu, jedną uncje gałki muszkatołowej, trzy lb. cukru i dwie qt. śmietany” Wymieszaj wszystkie składniki i podgrzewaj powoli w dużym rondlu. Podawaj na ciepło.

Grzaniec dla piwoszy

Składniki: 1 litr piwa, 1 łyżeczka cynamonu, 5 goździków, 2 łyżki cukru lub 2 łyżki miodu.

Przygotowanie: Mieszamy piwo z dodatkami i gotujemy w garnku pod przykryciem. Piwo nie powinno się zagotować. Po kilku minutach odcedzamy piwo do kufli. Pijemy gorące.

Grzane piwo z jajkiem

Składniki: 1 litr piwa, 1 żółtko, 5 goździków, szczypta cynamonu, 2-3 łyżki miodu, 1 łyżka cukru.
Przygotowanie: Ucieramy jedną łyżkę cukru z żółtkiem, tak aby nie czuć było cukru, a cała masa nabrała jasnego koloru. Podgrzewamy piwo z przyprawami i miodem. Następnie dodajemy do kogla-mogla niewielką ilość podgrzanego piwa, mieszamy i dodajemy do garnka z grzańcem. Przecedzamy do kufli.

Grzaniec miodowy

Składniki: 0,7 litra miodu trójniak, 1 pomarańcza, 2 laski cynamonu, sok z malin – 1 łyżka.

Przygotowanie: Myjemy i osuszamy pomarańczę. Obieramy ją i część skórki trzemy. Podgrzewamy miód w rondlu, dodajemy skórkę z pomarańczy, cynamon i sok malinowy. Przykrywamy i gotujemy na wolnym ogniu około 10 minut. Nie może się zagotować.

Hot Grog

Składniki: 4 łyżeczki miodu, masło – 2 łyżeczki, rum ciemny – 80 ml, sok z limonki 20 ml, gorąca woda.

Przygotowanie: Wlewamy miód do szklanki i zalewamy do 1/3 wysokości wrzątkiem. Dodajemy masło i mieszamy tak, by masło się rozpuściło. Dodajemy resztę składników i dopełniamy gorącą wodą.

Grog z cynamonem

Składniki: 100 ml ciemnego rumu, 100 ml gorącej wody, 30 ml soku z cytryny, brązowy cukier – 1 łyżka, goździki – 2 sztuki, 1 laska cynamonu.

Przygotowanie: Mieszamy wszystkie składniki w niedużym garnku. Podgrzewamy, nie gotując, aż cukier się rozpuści. Przecedzamy do kieliszków.

Skandynawski glögg

Składniki: 500 ml czerwonego wina, 1/2 litra wódki, 10 ziaren kardamonu, 1 laska cynamonu, 1/2 pomarańczy, 1/2 kg cukru, 5 goździków, 1/3 szklanki rodzynek, 1/3 szklanki migdałów, 5 suszonych fig.
Przygotowanie: Podgrzewamy wódkę i wino z przyprawami, owocami i orzechami. Wrzucamy do garnka kawałek skórki z pomarańczy, wcześniej sparzoną wrzątkiem. Mikstura nie może się zagotować. Całość podgrzewamy na wolnym ogniu około 45 minut. Gotowy glögg przecedzamy przez sito. Można go wypić z owocami.

Bombardini

Składniki: 200 ml ajerkoniaku, 100 ml ciemnego rumu, 1 torebka grzańca imbirowego, bita śmietana.

Przygotowanie: Ajerkoniak rum i przyprawę mieszamy i mocno podgrzewamy. Podajemy w szklaneczkach, dekorujemy bitą śmietaną.

Grog rozpustnego marynarza

Zachował się w rękopisach Jarosława Haszka, autora „Przygód dobrego wojaka Szwejka”:

Przepis: Należy 0,5 litra wody zagotować z 2-3 ziarnkami ziela angielskiego, 6-8 ziarnkami pieprzu, 10 goździkami, dodać kawałek cynamonu, trochę skórki z cytryny, sok z całej cytryny i 0,5 kg cukru. Po zagotowaniu wlać 3 litry białego wina, 1 litr koniaku – i zagotować, ale ostrożnie, by całość nie wykipiała. Potem trzeba garnek postawić na stole, uchylić pokrywkę, parę zapalić i natychmiast przykryć.