Szczepienie dzieci jest niezwykle ważnym elementem budowania ich odporności. Dzięki korzystaniu z możliwości, jakie daje nam współczesna medycyna, wiele groźnych chorób zakaźnych jest nam znanych jedynie z opowieści. Program szczepień ochronnych zmienia się z roku na rok. Które szczepienia są aktualnie obowiązkowe? Aby się tego dowiedzieć, przeczytaj poniższy artykuł.
Szczepienia w Polsce
Program Szczepień Ochronnych został w Polsce wprowadzony w latach 60. XX wieku. Wówczas szczepienia obowiązkowe obejmowały okres od pierwszego miesiąca do siódmego roku życia dziecka i miały na celu budowanie odporności jedynie na 5 chorób: ospę prawdziwą, gruźlicę, błonicę, tężec oraz krztusiec.
Od tamtego czasu wiele się zmieniło. Naukowcy stworzyli nowe szczepionki zaś te, które już istniały, poddali znacznym ulepszeniom. Aktualnie istnieją trzy rodzaje szczepionek:
- żywe, zawierające całe, lecz pozbawione zjadliwości wirusy i bakterie,
- inaktywowane, czyli takie, które mają w swoim składzie zabite drobnoustroje lub ich fragmenty,
- nowoczesne szczepionki zawierające informację genetyczną o tym, jak wyprodukować odpowiedni antygen (m.in. szczepionki mRNA).
Listy szczepień obowiązkowych i zalecanych zmieniają się niemal z roku na rok.
Lista szczepień obowiązkowych
Najwięcej szczepień ochronnych odbywa się w pierwszych miesiącach życia dziecka. Niektóre z nich maluszek musi przyjąć jeszcze przed opuszczeniem oddziału noworodkowego. Ważny jest przyjęty przez rodziców i lekarzy schemat podawania małemu pacjentowi różnych preparatów, czyli kalendarz szczepień. Może on obejmować więcej lub mniej wizyt, w zależności od tego, czy zdecydujemy się na szczepionki tradycyjne, czy też szczepionki wysoce skojarzone (tzw. szczepionki 5w1 lub 6w1). Te ostatnie w jednym zastrzyku zawierają preparaty uodparniające na kilka chorób, jednak, w przeciwieństwie do tradycyjnych, nie są refundowane. Wyjątek stanowi wąska grupa noworodków, które są szczególnie narażone na zachorowania (wśród nich znajdują się m.in. wcześniaki). Takie dzieci otrzymują szczepionki wysoce skojarzone nieodpłatnie.
W 2022 roku kalendarz obowiązkowych szczepień obejmuje preparaty z poniższej listy.
- Szczepionka na gruźlicę – szczepienie należy wykonać w 1. dobie życia dziecka;
- Szczepionka na wirusowe zapalenie wątroby typu B – szczepienie składa się z 3 dawek, które należy wykonać w 1. dobie życia dziecka, a następnie w 2. i 4. miesiącu od jego narodzin;
- Szczepionka na rotawirusy – szczepienie należy wykonać między 2. a 6. miesiącem życia dziecka;
- Szczepionka na tężec, błonicę i krztusiec – to refundowana szczepionka 3w1; szczepienie składa się z 7 dawek, które należy wykonać: w 2. miesiącu, między 3. a 4. miesiącem, między 5. a 6. miesiącem oraz między 16. a 18. miesiącem życia dziecka, a następnie w wieku 6, 14 i 19 lat.
- Szczepionka na polio – szczepienie składa się z 5 dawek, które należy wykonać: w 2. miesiącu, między 3. a 4. miesiącem, między 5. a 6. miesiącem oraz między 16. a 18. miesiącem życia dziecka, a następnie w wieku 6 lat.
- Szczepionka na Hib (baterię Haemophilus influenzae typu B) – szczepienie składa się z 4 dawek, które należy wykonać: w 2. miesiącu, między 3. a 4. miesiącem, między 5. a 6. miesiącem oraz między 16. a 18. miesiącem życia dziecka;
- Szczepionka na odrę – szczepienie składa się z 2 dawek, które należy wykonać między 13. a 14. miesiącem życia dziecka, a następnie w wieku 10 lat;
- Szczepionka na świnkę i różyczkę – szczepienie składa się z 2 dawek, które należy wykonać między 13. a 14. miesiącem życia dziecka, a następnie w wieku 10 lat;
- Szczepionka na pneumokoki – szczepienie składa się z 3 dawek, które należy wykonać w 2., 4. i 13. miesiącu życia dziecka.
Lista szczepień zalecanych
To, ile wizyt w przychodni należy odbyć z dzieckiem, aby zrealizować komplet szczepień, jest również uzależnione od tego, czy rodzice decydują się na podanie maluszkowi szczepionek dodatkowych. Nie są one ani obowiązkowe, ani refundowane, jednak warto rozważyć ich realizację.
Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych, aktualnie do szczepień zalecanych należą szczepienia przeciwko:
-
- grypie,
- kleszczowemu zapaleniu mózgu,
- meningokokom,
- ospie wietrznej,
- wirusowi brodawczaka ludzkiego,
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu A.
Źródła:
https://szczepienia.pzh.gov.pl/ciekawostki/historia-szczepien-w-pigulce/
https://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/jakie-sa-rodzaje-szczepionek-2/
https://szczepienia.pzh.gov.pl/kalendarz-szczepien/
https://szczepienia.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2022/01/Przewodnik-po-szczepieniach-ochronnych-dla-rodzicow-malych-dzieci-FINAL.pdf