Szwecja południowa – co zwiedzić, urokliwe miejsca

Magiczna, nostalgiczna, a jednocześnie nowoczesna i pulsująca życiem. Kolorowa i ekologiczna. Oto Skania – nasza sąsiadka po drugiej stronie Bałtyku.

Tak blisko, a tak… inaczej. Zobaczycie tu skaliste klify, białe plaże, średniowieczne budowle, malownicze zaułki, pałace, ogrody, farmy, nowoczesne miasta, wsie rybackie. Możecie wyruszyć na szlaki piesze, rowerowe, wypożyczyć kajak, wędkować, spędzać czas aktywnie i za pan brat z przyrodą – tak jak Szwedzi. Wypoczywajcie, zwiedzajcie i róbcie sobie… fikę. To szwedzka przerwa na kawę. Najlepiej z domowym ciastem. Wszędzie czysto i miło – choć brzmi to jak frazes, ale tak właśnie jest.

Ystad w cieniu kryminałów

Codziennie ze Świnoujścia przybywa prom do szwedzkiego Ystad. Miasto jest malownicze, spokojne, na dodatek wszystko ma w zasięgu spacerów: port, stację kolejową, stare kamieniczki, zabytkowy teatr, ulice ze sklepami i galeriami sztuki, plażę. Urzekają pastelowe domy z muru pruskiego, troskliwie pielęgnowana zieleń, przytulne kawiarnie i butiki. Najpiękniejszą i najstarszą budowlą jest kościół św. Maryi, wzniesiony w XIII w. Ma wspaniałe wnętrza i jedynego w Szwecji wartownika-hejnalistę. W tym czarownym mieście historia miesza się ze współczesnością, a rzeczywistość z fikcją. Rozgrywa się tam akcja słynnej serii kryminałów napisanych przez szwedzkiego pisarza Henninga Mankella o komisarzu Kurcie Wallanderze. Na tej kanwie kręcono filmy w Ystad i okolicach, studio filmowe można zwiedzać, obejrzeć rekwizyty i stroje z planów filmowych o Wallanderze, a także z innych produkcji, bo Skania cieszy się niebywałym powodzeniem wśród scenografów.

Wyjątkowym zabytkiem jest kościół św. Piotra, który w średniowieczu był częścią kompleksu klasztornego. Podczas reformacji zakonnicy franciszkańscy zostali stąd wygnani, część klasztoru zniszczono, część zamieniono w szpital, później w… browar i magazyn zbożowy, aż wreszcie popadł w ruinę. Dziś, po rewitalizacji,  mieści się tu ciekawe muzeum, otacza go piękny ogród.
Za Ystad rozciąga się region Österlen – żyzny, pełen uroczych krajobrazów, ekologicznych farm i wiejskich rezydencji. Są tu pola uprawne, sady, łąki, zielone wzgórza, rosną kwiaty, rzepak, lawenda, a na wybrzeżu zobaczycie zjawiskowe klify i piaszczyste plaże – idealne na spokojny urlop z dala od zgiełku.

Lund – jak w bajce

Miasto znane jest z prestiżowego uniwersytetu, który powstał w 1666 r. Zalicza się go do najlepszych na świecie, tu m.in. wynaleziono ultrasonograf, barospirator, echokardiogram, pierwszą klinicznie użytą sztuczną nerkę, czytnik biometryczny, technologię Bluetooth, wiele leków i urządzeń medycznych. Studenckie miasto przepełnione jest atmosferą naukową, ale też kulturalną i kawiarniano-rozrywkową. Budynki uczelniane sąsiadują z malowniczymi domkami i ogrodem botanicznym, który niegdyś należał do uniwersytetu, a dziś jest własnością miasta. To wspaniała oaza z 7 tys. gatunków roślin, z tropikalną szklarnią i ogródkiem kawiarnianym przy stawie.

Sercem Lund jest piękna gotycka katedra, majstersztyk architektury z zabytkowym wnętrzem, wielkim zegarem astronomicznym i świetnie zachowaną XII-wieczną kryptą, której sklepienie podtrzymuje las kolumn. W świątyni odbywają się nabożeństwa (też ekumeniczne), bezpłatne koncerty organowe i wycieczki z przewodnikiem.

Jesteście ciekawi jak żyło się w Skanii w przeszłości, chcecie podziwiać sztukę i przenieść się w czasie? Koniecznie odwiedźcie Kulturen – ogromny skansen pośród zieleni, zagajników, stawu, upraw lawendy chmielu. Jedną z zabytkowych budowli jest XVII- wieczny kościół ze wsi Bosebo. Zachwycają jego drewniane wnętrza, malowidła sufitowe, wspaniałe dekoracje i… archaiczny zapach. Tu odbywają się koncerty, występy kobiecego choru uniwersyteckiego i śluby. Skansen jest przeuroczy, można w nim spędzić cały dzień.

Helsingborg – port i ogrody

Polscy turyści rzadko tu zaglądają, a szkoda. To drugie co do wielkości miasto Skanii ma wiele zabytków, atrakcji kulturalnych, sportowych, wspaniałych ogrodów i plaż. Jest jeszcze jeden atut: stąd płynie prom (20 minut!) do duńskiego Helsingør z zamkiem Kronborg (tu rozgrywa się akcja Hamleta). Można płynąć tam po śniadaniu i wrócić na obiad. Lokali gastronomicznych jest mnóstwo; w centrum, na rynku, w malowniczych zaułkach, w hotelach, wzdłuż wybrzeża, na plaży i w jednym z najpiękniejszych szwedzkich ogrodów Sofiero z 10 tysiącami gatunków roślin. Pośród wspanialej zieleni i zalesionego wąwozu nad morzem wyłania się pałac, należący niegdyś do króla Oskara II i królowej Sofii. Droga z Sofiero do centrum Helsingborg jest urokliwa, prowadzi wzdłuż wybrzeża.

Przy nadmorskiej promenadzie są sympatyczne knajpki, pomosty, drewniane leżaki, boiska do siatkówki i kosza, wypożyczalnie sprzętu sportowego, sklepy. Nie zapomnijcie odwiedzić centrum Dunkers; tam często odbywają się koncerty i jest świetna wystawa o historii miasta.

Kontakt z naturą i przeszłością zapewnia niezwykły skansen Fredriksdal, gdzie można cofnąć się w czasie, podziwiać stare zabudowania dworskie i gospodarcze, poznać wszystkie rośliny południowej Szwecji, odpocząć pośród zagajników, ogrodu różanego i ziół, a także nabyć oryginalne pamiątki w sklepie z minionej epoki. Sielsko, romantycznie, nostalgicznie.

Największym miastem Skanii jest Malmo – tętniące życiem, zadziwiające mieszanką architektoniczną, ekologiczne i relaksujące. O nim czytajcie oddzielny artykuł.

Alina Woźniak

Foto: pierwsze pochodzi ze zbiorów www.sweden.se (Lina Roos), pozostałe są autorki.