Pomidory odgrywają bardzo ważną rolę nie tylko w kuchni polskiej. Do połowy XVIII wieku uważano je za owoce trujące, a co najmniej niejadalne. Pomidory, rosnące dziko na stokach Andów, uprawiane były przez Indian na wiele wieków przed przybyciem konkwistadorów. W 1519 roku na owoce tomatl, bo tak Aztekowie nazywali pomidory, natrafiła wyprawa Ferdynanda Corteza.
Wkrótce potem pomidory przywieziono do Hiszpanii, lecz dopiero w XVIII wieku zaczęto je spożywać. Wcześniej uprawiano je jako rośliny ozdobne. Może to wiele osób zaskoczyć, ale pomidor jest jagodą i należy do rodziny psiankowatych. Przybiera rozmaite kształty, kolory i wielkość. Stanowi podstawowy składnik wielu sosów, zup i sałatek. Niekiedy podawany jest też jako deser.
Pomidory nadziewane mięsem i ryżem
Składniki: 8-10 pomidorów, 1 łyżka koperku siekanego, 1/8 l śmietany, sól, pieprz. Nadzienie: 20 dag zmielonego gotowanego mięsa, 10 dag ryżu, 5 dag cebuli, 2 dag margaryny, 1 jajko. Przygotowanie: Przygotować nadzienie: mięso, ugotowany ryż, zeszkloną cebulę, jajko dokładnie wymieszać, przyprawić solą i pieprzem. W pomidorach ściąć wierzchy na wysokości 3/4 pomidora, ze środka wyjąć ziarenka. Wy¬drążone pomidory posolić. Nałożyć nadzienie, przykryć ściętymi wierzchami, przyciskając mocno do farszu. Układać na półmisku i zalać śmietaną. Zapiekać 15 min. Podawać na półmisku, na którym były zapiekane lub na osobnych miseczkach. Posypać koperkiem.
Pomidory faszerowane pieczarkami i ryżem
Składniki: 6-8 pomidorów, 1 torebka ryżu, 250 g pieczarek, 1 cebula, sól, pieprz, zioła prowansalskie, oregano, 1 ząbek czosnku, olej, cukier. Przygotowanie: Ryż ugotować wg instrukcji na opakowaniu. Pieczarki umyć i pokroić w plasterki. Cebulę obrać , pokroić w kostkę. Przesmażyć na rozgrzanym oleju cebulę , dodając pieczarki. Wymieszać wszystkie składniki doprawiając ziołami, pieprzem i solą. Pomidory umyć, ściąć czubki i wydrążyć łyżeczką miąższ. Do każdego pomidora wsypać szczyptę cukru. Gotową masą napełniać wydrążone pomidory. Brytfannę wysmarować tłuszczem i nakładać gotowe pomidory. Podczas pieczenia podlać lekko wodą. Piec w piekarniku nagrzanym do 200oC przez 15 min., później zmniejszyć temp. do 180oC i piec 5 min. Z miąższu można zrobić szybki sos. Należy gotować aż nadmiar wody wyparuje. Dodać sól, pieprz, cukier i bazylię. Gotowym sosem można polać upieczone pomidory.
Pomidory nadziewane kaszą
Składniki: kasza perłowa 1/2 szklanki, sól, papryka mielona, 1/2 szklanki śmietany 22%, bulion grzybowy, mięso mielone wieprzowe (25 dag), olej, 2 cebule, 4 duże pomidory, pieprz czarny. Przygotowanie: Wypłukaną kaszę zalać szklankami osolonego wrzątku i gotować około 25 min. Osączyć na sitku.
Pomidory umyć, odciąć góry i wydrążyć. Obraną i posiekaną cebulę podsmażyć na oleju, następnie wymieszać ją z mięsem, doprawić solą, pieprzem i papryką. Wszystko razem podsmażyć. Pomidory napełnić farszem, ułożyć je w żaroodpornym płaskim naczyniu, podlać bulionem i wstawić do nagrzanego piekarnika mniej więcej na 30 min. Gdy będą miękkie, wyjąć, a do naczynia wlać śmietanę i gotować kolejne 5 min, dodając miąższ z pomidorów. Sos doprawić do smaku i polać nim pomidory.
Pomidory nadziewane kaszą jaglaną
Składniki: 6 dużych, jędrnych pomidorów, 1/2 szklanki kaszy jaglanej, 300 g grzybów, masło do smażenia, tymianek, szczypiorek, sól, pieprz. Sos serowy: 200 ml śmietanki, łyżka masła, 100 g tłustego sera, gałka muszkatołowa. (opcjonalnie czerwona fasola)
Przygotowanie: Kaszę przelać zimną wodą, następnie wrzątkiem. Wsypać do 1,5 szklanki gotującej się, osolonej wody, gotować przez 20 min. Grzyby umyć, posiekać, podsmażyć na maśle z tymiankiem. Pomidory umyć, odciąć plaster od strony szypułki, usunąć gniazda nasienne. (Można je zamrozić, przydadzą się np. do sosu do makaronu). Przestudzoną kaszę wymieszać z grzybami. Do pomidorowych miseczek nakładać dużą ilość kaszy. Pomidory ułożyć w naczyniu żaroodpornym z pokrywką albo przykrytym folią aluminiową. Zapiekać w piekarniku rozgrzanym do 150 stopni przez ok. 40 min. W rondelku rozpuścić masło, dodać śmietankę i posiekany drobno lub pokruszony ser. Podgrzewać na małym ogniu, ciągle mieszając, aż ser się rozpuści. Doprawić gałką muszkatołową. Pomidory podawać na ciepło z sosem serowym.
Pomidory nadziewane wołowiną
Składniki: 8 dużych pomidorów, 1 łyżeczka soli, 5 ml oleju, 454 g mielonej wołowiny, ½ szklanki drobno posiekanej zielonej cebuli, ząbek czosnku, pieprz, posiekana świeża pietruszka, drobno posiekane prażone orzeszki (3 łyżki), 1 łyżka suszonego oregano, 1/2 łyżeczki suszonego chilli, szklanka gotowanego ryżu, ser feta (125 ml) ¼ szklanki tartego parmezanu, oliwki Kalamata bez pestek. Przygotowanie: Odciąć górę pomidorów, wydrąż środki pozostawiając około 1 szklankę miąższu (250 ml). Posypać pomidory w środku solą. Włożyć pomidory do kuchenki mikrofalowej na ok. 1 minutę, aż nieco zmiękną. Rozgrzać olej w dużej patelni na średnim ogniu. Smażyć mięso, cebulkę, czosnek, doprawić pieprzem i pietruszką oraz solą. Dodać miąższ pomidorowy, ryż gotowany i przyprawy. Gotować przez 5 min., mieszając od czasu do czasu. Dodać ser feta i odrobinę parmezanu. Wymieszać. Zdjąć z ognia. Ułożyć pomidory na natłuszczonej blaszce. Wypełnić środki farszem. Posypać parmezanem i cebulką. Pokropić oliwą z oliwek. Piec w piekarniku przez 8 do 10 min. Udekorować oliwką.
Pomidory faszerowane ryżem i szpinakiem
Składniki: 500 g młodego szpinaku, 1 cebula, 1-2 ząbki czosnku, 2 łyżki masła, pół szklanki ugotowanego ryżu, 2-3 łyżki śmietany, 4-5 łyżek startego żółtego sera, bazylia, sól, pieprz, 4 duże pomidory (po ok. 200 g). Przygotowanie: Szpinak przebrać, odciąć korzonki, starannie opłukać, zblanszować przez 5 min. w osolonym wrzątku, aż liście opadną. Dokładnie osączyć i grubo pokroić. Cebulę i czosnek obrać, posiekać, zeszklić na łyżce masła, wymieszać ze szpinakiem. Do farszu domieszać ugotowany na sypko ryż, śmietanę oraz starty żółty ser. Farsz doprawić bazylią, solą i świeżo zmielonym pieprzem. Pomidory umyć, odkroić górną część i wydrążyć łyżeczką pestki, pozostawiając przy skórce warstwę miąższu. Wydrążone pomidory napełnić nadzieniem. Farsz posypać wiórkami masła i przykryć odciętymi wierzchami. Pomidory ułożyć w żaroodpornym naczyniu. Wstawić do piekarnika o temperaturze 180 stopni Celsjusza i zapiekać przez 20-30 min.
Pomidory grillowane
Składniki: 6 dużych pomidorów, 2 łyżki posiekanej zielonej cebuli, 2 łyżki posiekanej bazylii, 6 uncji koziego sera, sól i świeżo zmielony czarny pieprz, 2 filiżanki gotowanego ryżu, 2 łyżki oliwy, 1/4 szklanki startego parmezanu. Przygotowanie: Usunąć wierzch pomidorów, usunąć wszystkie nasiona i sok. W średniej wielkości misce wymieszać cebulę, bazylię i ser. Doprawić solą i świeżo zmielonym czarnym pieprzem. Dodać ryż. Wymieszać, doprawić. Wypełnić pomidory. Pokropić oliwą, położyć parmezan. Kłaść pomidory bezpośrednio na ruszcie z zamkniętą pokrywą i piec przez 10 min.
Pomidory nadziewane ryżem z grzybami
Składniki: 1 kg twardych pomidorów, po 10 dag ryżu, marchwi i cebuli, po 3 dag suszonych grzybów i mąki, 5 dag selera, 6 dag tłuszczu, jajko, 20 dag śmietany, sól, cukier, pieprz. Przygotowanie: Grzyby starannie umyć, namoczyć, ugotować, odcedzić, pokrajać w paseczki. Ryż ugotować na półsypko z częścią tłuszczu w wywarze z grzybów. Marchew i seler pokroić w paski, cebulę w kostkę, podrumienić na tłuszczu, udusić. Wszystkie składniki połączyć, dodać jajo, przyprawić, wymieszać. Wydrążone pomidory napełnić nadzieniem, ułożyć w ogniotrwałym naczyniu, podlać kilkoma łyżkami wody i upiec. Przed podaniem zalać potrawę śmietaną z solą i mąką i na chwilę wstawić do piekarnika.
Pomidory nadziewane po grecku
Składniki: 12 pomidorów równej wielkości, 2 łyżki oliwy, 1 cebula, 12 dag ryżu, sól, pieprz, cukier, 1 łyżka rodzynków, 3 dag nasion sosny, 3 łyżki posiekanej zielonej pietruszki. Przygotowanie: Wybrać niewielkie okrągłe pomidory, umyć, skrajać wierzchy. Miąższ wydrążyć. Cebulę drobno posiekać. Przetrzeć przez sito miąższ pomidorowy. Ryż umyć, osaczyć, osuszyć. Cebulę zrumienić na oliwie na złoty kolor, dodać przecier pomidorowy, zagotować. Dodać ryż i szklankę wrzącej wody. Wymieszać, dodać pietruszkę, rodzynki i nasiona sosny. Zapiekać 5 min.
Pomidory serowo-ziołowe
Składniki: 2 dojrzałe pomidory, 1/2 szklanki tartej bułki, 1 ząbek czosnku, 1/4 szklanki drobno posiekanych świeżych liści bazylii, świeżo zmielony czarny pieprz, 1/2 szklanki startego parmezanu, 1/4 szklanki oliwy z oliwek. Przygotowanie: Przeciąć pomidory na pół i wydrążyć. W średniej wielkości misce wymieszać bułkę, czosnek, bazylię, pieprz, 1/4 szklanki startego parmezanu i oliwy. Nadziać pomidory z farszem, posypać pozostałym parmezanem i zapiekać przez 30 min.
Pomidory faszerowane mięsem i orzechami
Składniki: 15 dkg mięsa mielonego, 4 pomidory, 2 łyżki posiekanych orzechów laskowych, 1 łyżka masła, 1 łyżka oliwy, sól, pieprz, gałka muszkatołowa, 5 dkg startego sera żółtego, sok z jednej cytryny. Przygotowanie: Mięso mielone ugotować. Pomidory umyć, ściąć wierzch nożem i wyjąć miąższ wraz z sokiem. Wydrążone środki pomidorów skropić sokiem z cytryny, posolić i dodać pieprz. Rozgrzać mocno oliwę na patelni i wyłożyć na nią wydrążony i przetarty miąższ pomidorowy. Miąższ dusić pod przykryciem kilka minut. Do mięsa dodać posiekane orzechy laskowe i przyprawy. Całość dobrze wymieszać, potem przełożyć do wydrążonych pomidorów. Wierzch pomidorów posypać startym żółtym serem i przykryć odkrojoną częścią czapeczki pomidora. Nafaszerowane pomidory przełożyć do rondla wysmarowanego masłem, podlać przetartym miąższem wraz z sokiem z pomidorów, włożyć do mocno nagrzanego piekarnika 180oC i piec do 30 min. Gotowe pomidory podawać do ryżu sypko.
Pomidory nadziewane ciecierzycą
Składniki: 4 duże pomidory, 200 g ciecierzycy z puszki, 2 kromki czerstwego chleba razowego, 1 cebula, 1 ząbek czosnku, 1/4 łyżeczki pieprzu cayenne, 1 łyżka mielonego kminku, 1 łyżka mielonej kolendry, sok z 1 cytryny, sól, pieprz, swieża kolendra.
Przygotowanie: W piekarniku podpiec chleb by był chrupki, a następnie zmielić. Z pomidorów ściąć wierzch, wydrążyć miąższ. Posolić i i odwrócić do góry dnem, pozostawiając na papierowych ręczniczkach by ociekły. Miąższ pomidorów, odcięte kapelusiki, ciecierzycę, sok z cytryny i czosnek zmielić blenderem. Na patelni rozgrzać 1 łyżkę oliwy i podsmażać przez około 4 minuty cebulę pokrojoną w kostkę, pieprz cayenne, kminek i kolendrę. Dodać to do puree wraz ze startym chlebem, solą, pieprzem i swieżą kolendrą. Farszem napełnić pomidory. Ułożyć je w nasmarowanym oliwą naczyniu żaroodpornym i zapiekać w 200°C przez 25 min.
Pomidory faszerowane z jajkiem
Składniki: 1/2 szklanki i 2 łyżki oliwy, 1 duża sałata rzymska, 1 duży ząbek czosnku, 1/4 szklanki świeżych liści pietruszki, 1/2 łyżeczki soli, 3/8 łyżeczki czarnego pieprzu, 1 uncja drobno startego parmezanu (1/2 szklanki), 6 dużych pomidorów (ok. 3 cm średnicy). Przygotowanie: Posiekać sałatę w około 2 -cm kawałki. Włożyć do blendera. Dodać czosnek (drobno posiekany), liście pietruszki, sól (1/4 łyżeczki), 1/4 łyżeczki pieprzu, ser, a następnie posiekać. Dodać olej i wymieszać. Rozgrzać piekarnik do 400° F. Odciąć wierzch każdego pomidora ostrym nożem. Delikatnie wyskrobać miąższ i nasiona. Wypełnić masą. Rozbić 1 jajko do każdego pomidora i doprawić solą i pieprzem. Piec od 18 do 22 min.
Pomidory faszerowane wędzoną polędwicą
Składniki: 8 dojrzałych pomidorów, 15 dag bułki tartej, 10 dag wędzonej polędwicy, 8 małych kuleczek mozzarelli, 4 łyżki posiekanych świeżych ziół: bazylii, majeranku, natki, 8 liści sałaty, oliwa, sól, pieprz. Przygotowanie: Pomidory umyć, osuszyć, odciąć górną część i wyjąć gniazda nasienne. Wydrążone pomidory ułożyć na papierze odciętą częścią do dołu, tak aby wyciekł sok. Polędwicę pokroić w drobną kostkę i włożyć do miseczki. Dodać bułkę tartą, zioła, sól, pieprz i 5-6 łyżek oliwy. Starannie wymieszać. Pomidory napełnić połową masy, włożyć do każdego po kulce mozzarelli, dopełnić masą i przykryć odciętą częścią pomidora. Całość zawinąć w liść sałaty, a następnie w kawałek pergaminu. Zawiązać bawełnianą nicią i wstawić na 15 min. do piekarnika nagrzanego do 180°C.
Pomidory grillowane z serem feta
Składniki: 4 średnie dojrzałe pomidory (około 2 1/4 kg), 1/2 szklanki sera feta, 1/4 szklanki posiekanych oliwek Kalamata, 2 łyżki posiekanych świeżych liści pietruszki, 2 łyżki posiekanej świeżej bazylii. Przygotowanie: Rozgrzać grill. Odciąć górę pomidorów. Ostrożnie wydrążyć, miąższ drobno posiekać. Połączyć z masą z pozostałych składników. Ułożyć wypełnione nadzieniem pomidory w naczyniu do pieczenia. Zapiekać 2-5 min., aby stały się rumiane.
Pomidory faszerowane wieprzowiną
Składniki: 6 bardzo dużych pomidorów, 1 szklanka pokrojonych w kostkę tostów bez skórki, 1 szklanka mleka, świeży majeranek, 1 pęczek natki pietruszki, szczypiorek, 1 posiekana w kostkę cebula, 1 kostka przyprawy czosnek, 2 łyżki Rama do gotowania, 250 g mielonego mięsa wieprzowego, 1 jajko, sól, pieprz, 1 łyżeczka oliwy z oliwek.
Przygotowanie: Tosty zalać mlekiem. Odciąć wierzchnią część pomidorów z szypułką. Nożem oddzielić miąższ od reszty pomidora, wyjąć go łyżką i wrzucić do miksera. Pomidory ułożyć w żaroodpornym naczyniu, przyprawić pieprzem i solą. Do miksera wrzucać kolejno odciśnięte tosty, jajko, mielone mięso, cebulę, listki majeranku i natkę. Dla wzmocnienia smaku dodać czosnek. Dodaj 2 łyżki śmietany, dosypać pieprzu i zmiksować całość. Nałożyć łyżką farsz do pomidorów, następnie przykryć je wierzchnią częścią z szypułką (kapeluszami). Polać pomidory oliwą z oliwek, posypać pieprzem i solą. Włożyć naczynie z pomidorami do piekarnika ustawionego na 180 stopni C.
Zapiekane pomidory faszerowane makaronem
Składniki: 250 g makaronu kolanek, 200 g sera feta, 8 pomidorów, 1 cebula, 1 cukinia, 2 łyżki oliwy, 1 puszka kukurydzy, 2 łyżki posiekanej natki pietruszki, sól, pieprz, papryka w proszku.
Przygotowanie: Makaron ugotować wg, przepisu na opakowaniu. W między czasie z pomidorów odciąć wierzchy i wyciąć pestki. Następnie cukinię oraz cebule obrać i pokroić w drobną kosteczkę, wrzucić na patelnie z rozgrzaną oliwą i trzymać na ogniu ok. 5 min, wówczas dodać odcedzony makron i natkę pietruszki. Całość lekko przemieszać i doprawić do smaku solą, pieprzem oraz papryką. Powstałym farszem napełnić pomidory, które ułożyć w naczyniu żaroodpornym wysmarowanym tłuszczem. Wstawić do rozgrzanego piekarnika i zapiekać ok. 25 min.
Pomidory faszerowane fasolą i serem
Składniki: 10-12 pomidorów, 15-20 dag wędliny, 15 dag sera, 2-3 jajka, sól, pieprz, 3 łyżki masła, 50 dag fasoli, 2 łyżki masła, 1 łyżka tartej bułki. Przygotowanie: Fasolę umyć, namoczyć na kilka godzin, ugotować w tej samej wodzie, w której się moczyła, odcedzić, osolić. pomidory wydrążyć, porószyć w środku solą i pieprzem. Nakładać do środka po trochu wędliny oraz sera żółtego pokrajanego w kostkę. Jajka rozbić, osolić, wlewać po trochu na wierzch wędlin i sera, na każdej porcji położyć płatek masła. Rondel lub naczynie do zapiekania wysmarować tłuszczem, wlać na dno przecier ze środków pomidorów, ustawiać pionowo nadziane pomidory i zapiekać przez około 20 minut w gorącym piekarniku (200 st). Ugotowaną fasolę wyłożyć na gorący półmisek, posypać zrumienioną bułką tartą i polać stopionym tłuszczem. Układać na tej warstwie gorące zapieczone pomidory i posypywać po wierzchu posiekaną zieleniną. Podawać z surówkami.