Por to bardzo mało doceniane warzywo. Jego specyficzny cebulowy aromat nadaje wszystkim daniom, do przygotowania których go wykorzystamy, niepowtarzalne walory smakowe. Niegdyś uznawany za pokarm biedoty, dziś jego wykorzystywania w kuchni nie wstydzą się nawet najznamienitsi kucharze z całego świata…
Por należy do rodziny amarylkowatych, tak jak czosnek, cebula czy szczypiorek. Jest dobrym źródłem witamin: C, B1, B6, kwasu foliowego, E oraz składników mineralnych: wapnia, magnezu, fosforu, żelaza, miedzi i manganu, ale stanowi również prawdziwą kopalnię witaminy K oraz witaminy A. Por obniża poziom złego cholesterolu we krwi, uszczelnia naczynia krwionośne i wspomaga pracę serca, działa też krwiotwórczo i zapobiega anemii, ma działanie bakteriobójcze oraz wspomaga układ immunologiczny. Ponadto por wzmacnia kości i zęby, redukuje objawy i odczuwanie stresu oraz ma działanie zasadotwórcze (alkalizujące), jak też reguluje i wspomaga pracę jelit oraz poprawia stan skóry, włosów i paznokci. Jest dobrym źródłem błonnika pokarmowego i ma ponadto, niski indeks glikemiczny.
Por najczęściej spotykany jest jako składnik włoszczyzny, która stanowi nieodzowną kompozycję rosołu. W kuchni świata wykorzystuje się go jednak na wiele sposobów. Poddawany jest procesom gotowania i pieczenia. Między innymi stanowi bazę do tart warzywnych, składnik zup typu krem, które idealnie nadają się na okres jesienno – zimowy, ponieważ bardzo dobrze rozgrzewają organizm. Por wykorzystywany jest także do produkcji sosów z dodatkiem różnych ziół. Z kolei surowy bardzo dobrze komponuje się w surówkach i sałatkach. Dzisiaj przedstawiamy kilkanaście pomysłów na ciepłe dania z wykorzystaniem porów.
Pory duszone w białym winie
Składniki:
– 6-8 porów
– 1 łyżka oliwy z oliwek
– 2 łyżeczki kolendry
– 3 gałązki tymianku
– 2 liście laurowe
– 125 ml białego wina
– 1 ząbek czosnku, rozgnieciony
– cukier
– 85 g zielonych oliwek (opcjonalnie)
– duża garść posiekanej natki pietruszki, do podania (opcjonalnie)
Przygotowanie:
Odciąć najciemniejszą zieloną część z porów i zdjąć dwie pierwsze warstwy. Przeciąć pory na pół wzdłużnie. Umyć pory pod zimną bieżącą wodą. Wszystkie składniki, z wyjątkiem oliwek i pietruszki wrzucić na patelnię, zalać 200 ml wody, dodać pieprz i posypać solą. Dodać pory do garnka, przykryć i gotować na małym ogniu przez 20 min., obracając je od czasu do czasu. Dodać natkę pietruszki i oliwki. Podawać z chrupiącym chlebem lub pieczonym kurczakiem.
Omlet z porami i szpinakiem
Składniki:
– 50 g masła
– 2 pory, przycięte, pokrojone na cienkie plasterki
– 2 ząbki czosnku, zmiażdżone
– 1/4 szklanki liści estragonu, drobno posiekanych
– 100 g szpinaku baby
– 6 jajek
– 2 łyżki drobno posiekanej natki pietruszki
– 80 ml (1/3 szklanki) oliwy z oliwek
– 50 g (1/4 szklanki) perskiej (marynowanej) fety, pokruszonej
– prażone orzeszki piniowe (opcjonalnie) do podania
Przygotowanie:
Roztopić masło na dużej patelni dodać pory, czosnek i estragon i gotować, mieszając od czasu do czasu, przez 15 min. Dodać szpinak i wymieszać, doprawić solą i pieprzem. Ubić jajka i natkę pietruszki z 1 łyżką zimnej wody. Podgrzać 2 łyżki oleju na nieprzywierającej patelni, wylać połowę mieszaniny jaj. Smażyć przez 2 min. i wyłożyć połowę mieszanki porowej. Złożyć omlet. Wyłożyć na talerz i posypać serem feta oraz dodatkowym szpinakiem. Można podawać z odrobiną oliwy i orzeszkami pinii.
Grillowane pory i szparagi z jajkiem
Składniki:
– 4 świeże jajka
– 4 średniej wielkości pory, przekrojone na pół
– 1 mały pęczek szparagów
– 4 kiełbaski drobiowe z kurczaka
– 2 łyżki świeżego soku z cytryny
– 1 łyżka musztardy ziarnistej
– 3 łyżki oliwy z oliwek
– sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
Delikatnie włożyć jajka do rondla z wrzącą wodą; gotować 6 min. Przenieść jajka do miski z lodowatą wodą i ostudzić. Rozgrzać grill, położyć kiełbaski oraz pory i szparagi pokropione odrobiną oliwy z oliwek. Smażyć około 7 min. Odwrócić warzywa i kiełbaski w połowie smażenia. Wymieszać sok z cytryny, musztardę i olej. Doprawić solą i pieprzem. Obrać jajka i przekroić na pół. Podzielić warzywa i kiełbaski między talerze i podawać z jajkami. Skropić sosem i doprawić do smaku solą i pieprzem.
Fittata z pora i ziemniaków
Składniki:
– 60 g masła
– 2 pory, biała część cienko pokrojona
– 2 ząbki czosnku, zmiażdżone
– 8 gałązek tymianku cytrynowego
– 2 duże ziemniaki, obrane, pokrojone na kawałki 2 cm
– 1/4 szklanki pietruszki, posiekanej
– 40 g (1/2 szklanki) drobno startego parmezanu
– 8 jajek
– rukola
Sos cebulowy
– 2 dymki, posiekane
– 2 łyżki natki pietruszki, posiekanej
– 2 łyżeczki białego octu balsamicznego
– 2 łyżeczki soku z cytryny
– 1 łyżeczka cukru pudru
– 60 ml (1/4 szklanki) oliwy z oliwek
Przygotowanie:
Wszystkie składniki sosu zblendować, doprawić solą i pieprzem. Rozgrzać piekarnik do 200 st. C. Roztopić pół masła na patelni dodać pory i czosnek i smażyć przez 10 min. Roztopić pozostałe masło, dodać tymianek i ziemniaki i smażyć obracając, przez 5 min.. Używając płaskiej łyżki, zdjąć ziemniaki i osuszyć papierowym ręcznikiem. Dodać połowę ziemniaków do pora i doprawić. Pietruszkę, parmezan i jajka wymieszać w misce. Wlać mieszankę jajeczną na porową i delikatnie wymieszać. Przełożyć patelnię do piekarnika i piec przez 15 min. Podawać z pozostałymi ziemniakami i rukolą, skropić odrobiną sosu cebulowego.
Rissoto z porami i gorgonzolą
Składniki:
– 4 łyżki oliwy z oliwek
– 1 cebula, drobno pokrojona
– 1 litr bulionu warzywnego
– 300 g ryżu risotto
– 250 ml białego wina
– 4 pory, pokrojone w kawałki 2 cm
– gałka masła
– 10 świeżych gałązek tymianku
– 100 g sera gorgonzola
Przygotowanie:
Rozgrzać 2 łyżki oliwy z oliwek na dużej patelni, usmażyć cebulę (ok. 5 min.). Dodać ryż i mieszać ok. 1 min., dodać wino i zwiększyć ogień, mieszać aż wino odparuje, a następnie dodać szklankę gorącego bulionu. Mieszać, aż bulion zostanie wchłonięty, a następnie dodać kolejną szklankę. Kontynuować gotowanie aż ryż będzie kremowy i ugotowany (zajmie to około 20 min. Na innej patelni delikatnie podsmażyć 2 łyżki oliwy z oliwek i gałkę masła z liśćmi tymianku, aż będą miękkie. Dodać pory do ryżu, dodać gorgonzolę. Przykryć, zdjąć z ognia i pozostawić na 2-3 min., a następnie doprawić i podawać.
Kremowe pory
Składniki:
– 3 kubki pokrojonych porów (tylko białe i żółte części)
– 3 łyżki masła
– 1 łyżeczka soli koszernej
– 1/2 szklanki śmietany
Przygotowanie:
Rozgrzać patelnię na średnim ogniu, dodać masło, pory i sól. Wymieszać i przykryć. Dusić ok. 3 min. Wymieszać i zmniejszyć ogień. Przykryć i mieszać co kilka minut, aż pory będą miękkie i smaczne. Dodać śmietanę i zamieszać. Dusić do zagęszczenia, zdjąć z ognia i podawać na gorąco.
Naleśniki z szynką i porem
Składniki:
Naleśniki
– 230 g zwykłej mąki
– 2 średnie jajka
– 340 ml mleka
– 2 łyżki oleju słonecznikowego
Nadzienie
– masło do smarowania
– 3 pory, przycięte
– 250 g młodych liści szpinaku
– 180 g (6 plastrów) drobno pokrojonej szynki pieczonej i przekrojonej na pół
– 200 g Vacherin Mont d’Or
– 30 g sera Beaufort, Comté lub Gruyère, drobno startego
Przygotowanie:
Przygotować ciasto na naleśniki, odstawić na 30 min. Rozgrzać patelnię, posmarować odrobiną oleju i smażyć naleśniki. Rozgrzać piekarnik do 200 st. C. Płytkie naczynie do pieczenia wysmarować masłem. Przeciąć pory w połowie długości, usunąć zewnętrzne liście i dokładnie umyć. Zagotować osoloną wodę, wrzucić pory i gotować przez 3 min. Wyjąć za pomocą łyżki i ostudzić pod bieżącą zimną wodą. Odcisnąć w papierze kuchennym. Przekroić każdy por na 4 części. Do wrzącej wody wrzucić szpinak, po chwili ochłodzić pod zimną bieżącą wodą. W każdy naleśnik wkładać połówkę szynki, 2 kawałki pora i trochę szpinaku oraz ser Vacherin Mont d’or. Starannie zawinąć i umieścić w naczyniu do pieczenia. Posypać tartym serem i piec przez 25 min.
Lasagne z porami i pesto
Składniki:
– 300 g jarmużu, pokrojone liście
– 1 łyżka oliwy z oliwek
– 3 przycięte pory (ok. 400 g), posiekane
– 1 ząbek czosnku, zgnieciony
– 350 g sera ricotta
– 150 ml bulionu warzywnego
– 4 łyżki świeżego pesto
– 250 g świeżej lasagne
– 30 g parmezanu, drobno starty
Przygotowanie:
Podgrzać piekarnik do 200 st. C. Wrzucić jarmuż do wrzącej osolonej wody, gotować przez 5 min. Odsączyć. Rozgrzać oliwę na patelni, dodać pory, posypać szczyptą soli. Smażyć przez 8-10 min. Dodać czosnek i smażyć kolejne 2 min. Odłożyć 4 łyżki ricotty na bok, a resztę wymieszać z porami i jarmużem. Wszystko dobrze wymieszać. Umieść 1/4 sosu na dnie naczynia do pieczenia około 18 x 25 cm. Nałożyć 1 łyżkę pesto, a następnie 2 arkusze lasagne. Powtórzyć 3 razy, kończąc na lasagne. Wymieszać resztę ricotty z odrobiną bulionu warzywnego i rozlać na wierzchniej warstwie. Posypać parmezanem i piec przez 20 min.
Makaron z porami
Składniki:
– 4 duże pory
– 50 g masła
– 60 ml białego wina
– 6 łyżek crème fraîche
– 400 g makaronu linguine
– parmezan lub grana padano
– 1/2 cytryny
Przygotowanie:
Ułożyć pory, dodać masło i podsmażyć. Dodać pozostałe masło i białe wino, gotować na wolnym ogniu przez 5 min. Dodać crème fraîche i gotować kolejne 15 min. Dobrze doprawić. Ugotować makaron i wrzucić go do pora, podzielić na porcje, posypać garścią parmezanu i pokropić sokiem z cytryny.
Pory w bulionie cytrynowym
Składniki:
– 2 łodygi selera, pokrojone w cienkie plasterki
– oliwa z oliwek
– 1 łyżka masła
– 2 pory, pokrojone w cienkie plasterki
– 1 ząbek czosnku, zgnieciony
– 1,3 litra bulionu warzywnego
– 100 g drobnego makaronu
– 1 paczka zielonych sałat, posiekane
– bazylia, mały pęczek, posiekana
– 1 cytryna
– parmezan drobno starty
Przygotowanie:
Smażyć seler w 1 łyżce oleju i maśle przez 5 min., następnie dodać pory i smażyć razem jeszcze przez 5 min. Dodać czosnek, a następnie bulion i doprowadzić do wrzenia. Wrzucić makaron i gotować przez 4 min., następnie dodać warzywa i gotować przez kolejne 4 min., aż makaron i warzywa będą miękkie. Wymieszać z posiekaną bazylią. Dodać sok z cytryny i skórkę, podzielić na porcje, posypać serem do podania.
Pory w sosie vinaigrette
Składniki:
– 6 średnich porów
– 2 łyżki białego octu winnego
– 1 łyżka musztardy Dijon
– 1 łyżka wody
– 3/4 łyżeczki soli
– 1/2 szklanki oliwy z oliwek
– świeżo zmielony czarny pieprz
– 2 łyżki posiekanej świeżej natki pietruszki
– 1 do 2 łyżeczek posiekanych świeżych liści estragonu (opcjonalnie)
Przygotowanie:
W dużym garnku zagotować osoloną wodę, wrzucić pory. Gotować do miękkości, od 7 do 10 min. Osuszyć na papierowym ręczniku, przełożyć na półmisek. Wymieszać ocet, musztardę, wodę i 3/4 łyżeczki soli w małej misce. Stopniowo wlewać oliwę z oliwek, ubijając, aby uzyskać gładki, nieco gęsty sos. Polać winegretem równomiernie po porach, posypać pietruszką i estragonem. Podawać natychmiast.
Makaron z kurczakiem i porami
Składniki:
– 2 pory
– 2 piersi z kurczaka
– mały kawałek masła
– kieliszek białego wina lub wermutu Noilly Prat
– 150 g makaronu penne
– oliwa z oliwek, do smażenia
– 1 łyżeczka posiekanego świeżego estragonu (opcjonalnie)
– 2 łyżki sera
– 1 łyżeczka musztardy Dijon
– 2 łyżki mleka
– sok z cytryny (opcjonalnie)
– sól morska i świeżo zmielony czarny pieprz
Przygotowanie:
Ugotować makaron. Umyć i pokroić pory w krążki, piersi z kurczaka pokroić na kawałki około 2 cm. Rozpuścić masło na gorącej patelni i dodać pory i wino, przykryć patelnię. Gotować mieszając regularnie, aż pory zmiękną. Podgrzać trochę oliwy z oliwek na patelni i przyrumienić kurczaka, doprawiając solą i pieprzem. Dodać do porów i gotować do miękkości, dodać estragon. Przygotować sos, mieszając ser, musztardę, mleko i pieprz. Odcedzić makaron i włożyć go do mieszanki kurczaka i porów, polać sosem. Przyprawić do smaku, dodać odrobinę soku z cytryny.
Placuszki z porów
Składniki:
– 4 duże pory
– 1/2 szklanki mąki migdałowej
– 2 jajka
– 1/2 łyżki mielonego czosnku
– sól
– pieprz
Przygotowanie:
Pora pokroić na duże kawałki. Umieść w średniej wielkości miseczce i opłukać pod zimną wodą. Umyte pory obgotować w garnku z wrzącą wodą (ok. 5 min.). Odsączyć. Wymieszać pokrojone pory z mąką migdałową, jajkami, czosnkiem, solą i pieprzem. Zrobić małe placki i ułożyć na patelni do smażenia. Rozgrzać oliwę i smażyć na złocisty kolor (zwykle 2-3 min. z każdej strony). Podawać na gorąco lub w temperaturze pokojowej.
Tarta z groszkiem i porami
Składniki:
– 250 g ciasta kruchego, domowej roboty lub gotowego
– 2 łyżki oliwy z oliwek
– 25 g masła
– 4 pory, drobno pokrojone
– 300 g groszku, świeżego lub mrożonego
– 300 ml śmietany kremowej
– 150 ml zwykłej śmietany
– 25 g parmezanu
– 1 łyżka świeżych liści tymianku
– sól i pieprz
Przygotowanie:
Rozgrzać piekarnik do 160 st. C. Rozwałkować ciasto, blaszkę wyłożyć papierem do pieczenia, ułożyć ciasto i piec przez 15 min. Podgrzać masło i oliwę z oliwek na patelni i podsmażyć pory z tymiankiem. Do garnka wlać śmietany i dodać groszek, doprowadzić do wrzenia. Gotować przez 2 min., a następnie zmiksować. Dodać pory, ser i przyprawę do smaku. Wlać na cisto i piec przez 40-45 min.
Piersi kurczaka w porach i pieczarkach
Składniki:
– 3 piersi kurczaka
– koszerna sól i świeżo zmielony czarny pieprz
– 1 łyżka oliwy z oliwek
– 3 łyżki masła
– 16-18 pieczarek
– 3 pory, pokrojone
– ⅓ kubka białego wina
– 1 szklanka śmietany
Przygotowanie:
Pokroić piersi kurczaka na cienkie kotlety. Przyprawić solą koszerną i świeżo zmielonym czarnym pieprzem. Na patelni rozpuścić pół łyżki masła i pół łyżki oliwy z oliwek i usmażyć kotlety. Przełożyć na talerz i przykryć folią aluminiową. Na patelni rozgrzać 1 łyżkę masła, wrzucić pieczarki i pory, posypać szczyptą koszernej soli. Gotować mieszając przez około 5 min. Dodać wino i gotować kolejne 2 min. Dodać śmietanę i gotować przez 5 min. Dodać ostatnią łyżkę masła i doprawić do smaku. Piersi z kurczaka przełożyć z powrotem na patelnię i polać sosem. Podawać z ryżem, makaronem lub farro.
Schab pieczony w porach
Składniki:
– 200 ml bulionu warzywnego
– 1 czubata łyżka mąki kukurydzianej
– 1 łyżeczka suszonego majeranku
– 150 ml śmietany
– 2 łyżki oleju słonecznikowego
– 600 g schabu wieprzowego pokrojonego w plastry
– 200 g pieczarek
– 2 pory, pokrojone
– 50 g sera gouda, startego
Przygotowanie:
Rozgrzać piekarnik do 200 st. C. Wymieszać mąkę kukurydzianą, majeranek i śmietanę razem i doprawić solą i pieprzem. Rozgrzać 1 łyżkę oleju na patelni i usmażyć wieprzowinę (5-6 min.). Dodać 1 łyżkę oleju i podsmażyć pieczarki (ok. 4-5 min.). Kremową mieszankę gotować na wolnym ogniu przez 2-3 min. W naczyniu do pieczenia ułożyć pory i wieprzowinę, zalać kremową mieszanką i posypać serem. Piec przez 10-12 min., następnie wyjąć z piekarnika i podawać.
Pory w pomidorach z pomarańczą
Składniki:
– 6 średnich porów
– 1 duży pomidor, posiekany
– 1 mała chińska pomarańcza
– 2 łyżki zmielonej świeżej pietruszki
– 2 łyżki greckich oliwek
– 1 łyżeczka kaparów
– 1 łyżeczka czerwonego octu winnego
– 1 łyżeczka oliwy z oliwek
– 1/2 łyżeczki startej skórki pomarańczowej
– 1/2 łyżeczki pieprzu
– pokruszony ser feta
Przygotowanie:
Pory ugotować na parze do miękkości (ok. 8-10 min.). Wymieszać pozostałe składniki. Ułożyć pory na półmisku, zalać sosem, posypać serem.
zobacz również:
Sałatki – lekkie i szybkie pomysłowe przepisy
Botwinka – przepisy na różne dania, zupy z młodych buraczków
Ciasta z rabarbarem – różne przepisy sprawdzone i polecane!
Ghee – właściwości i zastosowanie klarowanego masła