Odczytywanie wyników densytometrii – badania gęstości kości

1 grudnia 2011, dodał: Redakcja

Artykuł zewnętrzny

Osteoporoza to przewlekłe, postępujące schorzenie wyróżniające się niską masą kostną i degradacją mikroarchitektury tkanki kostnej. Prowadzi to do osłabienia wytrzymałości kości i w konsekwencji do wzrostu ryzyka złamań. Została uznana przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę cywilizacyjną.

„Cichy złodziej kości” (osteoporoza) rozwija się podstępnie, bezobjawowo przez wiele lat okradając szkielet ze zdeponowanych w nim zasobów wapnia. Objawy chorobowe powstają

późno, zwykle na końcu, gdy dojdzie już do złamań kości długich lub kręgów. Około 80 milionów ludzi na całym świecie cierpi na jedną z trzech odmian osteoporozy. W Polsce osteoporozą zagrożonych jest aż ponad 5 mln kobiet.

Nowoczesna metoda badania gęstości mineralnej kości BMD (Bone Mineral Density) jest stosowana od kilkunastu lat. Wcześniej wykonywano prześwietlenie rentgenowskie albo biopsję. Badanie densytometryczne pozwala wcześnie (z wyprzedzeniem od 5 do 20 lat) stwierdzić zwiększone ryzyko złamań kręgów i kości udowej. Jest pomiarem gęstości minerałów tkanki kostnej. Densytomeria wykrywa więc chorobę, gdy nie daje jeszcze żadnych objawów, potrafi także przewidzieć ryzyko złamań oraz określić stopień zagrożenia chorobą. Nie wymaga żadnych przygotowań, jest bezbolesne i bezpieczne. Trwa bardzo krótko – czasem tylko pół minuty. Kładziemy się w ubraniu na stole, nogi opieramy na klocku, żeby kręgosłup w odcinku lędźwiowym jak najlepiej przylegał do płaszczyzny blatu. Dawka promieniowania pochłaniana przez organizm w trakcie badania jest mniejsza niż ekspozycja na promieniowanie pasażera samolotu w czasie lotu międzykontynentalnego. Komputer przedstawia wynik w postaci wykresu i tabeli.

Wyniku badania odczytywane są podobnie jak wyniki testu na inteligencję – tzn. stan kości porównuje się ze stanem kości przeciętnego człowieka między 30 a 45 rokiem życia (jest to średnia statystyczna obliczona z pomiarów kości dużej liczby osób o zdrowych kościach). W badaniach densytometrycznych metodą DEXA zmierzona masa kostna przeliczana jest na jednostkę powierzchni a otrzymany rezultat wyrażony w g/cm2.

Określenie stopnia zmniejszenia zawartości składników mineralnych w kości ma ogromne znaczenie nie tylko we wczesnej diagnostyce osteoporozy, ale również osteopenii, czyli prawdopodobnego zagrożenia osteoporozą. Wykrycie tego zagrożenia z założeniem 10-15–letnim ma podstawowe znaczenie w podjęciu intensywnej profilaktyki. Badanie to jest też główną metodą sprawdzania efektów leczenia, pozwala bowiem określić, jak zmienia się gęstość mineralna kości pod wpływem stosowanej terapii.

Odczytywanie BMD

Kości w normie:

– BMD nie przekracza – 1SD
– ryzyko złamania bardzo małe
– zachowaj zdrowy tryb życia – bądź aktywna fizycznie

Mała masa kości (czasem określana jako osteopenia)

– BMD między -1 a – 2,5 SD

– ryzyko złamań małe lub umiarkowane

– zalecenia zależą od stopnia utraty masy kostnej, wieku, przyspieszenia utraty kości

Osteoporoza

– BMD < – 2,5 SD
– ryzyko złamania od umiarkowanego do dużego
– wskazane leczenie i szukanie przyczyny utraty kości.

Ciężka osteoporoza

– BMD więcej niż – 2,5 z występującymi złamaniami
– ryzyko złamań bardzo duże i skrajnie wysokie
– wskazane leczenie i ćwiczenia lecznicze (izometryczne)
Im mniejsza jest wartość BMD, tym wyższe jest ryzyko urazów.