Śniadania czy kolacje na słono to najszybszy i najlepszy pomysł. Jednak z czasem mogą nam się wydawać mdłe i oklepane i wtedy przychodzi ochota na dżem. Jednak nie wszystkie firmy oferują nam dżemy takie jakie chcemy, a jeśli już takowe znajdziemy to nagle cena zbija nas z nóg. Nie od dziś wiadomo, że rzeczy domowej roboty są stokroć lepsze, a przy tym sprawiają więcej radości. Dlatego jeśli mamy pod ręką truskawki, jagody lub śliwki, cukier i trochę czasu – jesteśmy gotowi by zrobić nasze dżemy.
Powidła
Do powideł nie dodajemy cukru lub dodajemy go niewiele. To że powidła są gęste zawdzięczamy długiemu gotowaniu. Owoce z dodatkiem cukru gotuje się tak długo, aż powstała masa ulegnie co najmniej trzykrotnemu zagęszczeniu, a zawartość wody spadnie poniżej 50%. Powidła mają charakterystyczny smak i aromat, a od marmolady różni je głównie to, że są mniej słodkie, w mniejszym stopniu zżelowane i nieco bardziej mętne. Dawniej powidła wysmażane były w specjalnych żelaznych kotłach, a następnie zapiekane w kamiennych garnkach. Obecnie powidłami nazywa się przeciery z różnych owoców, wytwarzane z dodatkiem cukru i pasteryzowane.
Marmolada
W marmoladzie ilość cukru nie powinna być mniejsza niż 1/2 masy gotowego wyrobu. Marmolada szybciej gęstnieje i jest smaczniejsza jeżeli gotujemy jednorazowo małe ilości.
Marmoladę sporządza się najczęściej z przetartych lub rozdrobnionych owoców z dużym dodatkiem cukru (nawet do 50% składu). Podczas gotowania ulega ona około dwukrotnemu zagęszczeniu, przez co ostatecznie zawiera 30-35% wody. Możliwe jest stosowanie dodatku soków owocowych, syropu skrobiowego lub kwasów spożywczych. Marmolada odznacza się umiarkowanym stopniem zżelowania i charakterystyczną konsystencją, która pozwala na jej łatwe rozsmarowanie. Przez anglików to zastrzeżona nazwa konfitur sporządzanych wyłącznie z owoców cytrusowych. W marmoladzie wszystkie owoce są rozgotowane, dokładnie przetarte, nie widać owoców w całości, ani nawet małych kawałeczków owoców tak jak w dżemie. Do jej przygotowania możemy wykorzystać prawie wszystkie owoce, rezygnując jednak z wyboru takich o wyjątkowo grubej skórce, które wymagają bardzo długiego gotowania. Najlepsze do przyrządzenia marmolady będą owoce, których miąższ łatwo się rozpada podczas gotowania, a mianowicie: jabłka, gruszki, dynia, truskawki, pigwy itp. Marmolady można także przygotowywać z mieszanych owoców i komponować je według osobistego smaku i kulinarnego gustu.
Dżemy
Dżem wyrabia się gotując owoce (całe lub rozdrobnione) z dodatkiem cukru i substancji żelujących, a także soków owocowych, kwasów spożywczych, syropu skrobiowego. W porównaniu z marmoladą dżem charakteryzuje się delikatniejszą konsystencją i wyższym stopniem zżelowania. Dba się także o to, aby w dżemie znajdowały się możliwie największe kawałki owoców. Do ich przygotowania możemy użyć dowolnych owoców, a także połączyć ze sobą różne ich rodzaje uzyskując w ten sposób nowe smaki. Przygotowanie dżemów daje duże pole do popisu dla kulinarnej fantazji.
Konfitury
Konfitury to jedne z najsłodszych przetworów owocowych. Otrzymuje się je przez długie gotowanie całych owoców lub ich cząstek w roztworze cukru lub rzadziej syropu skrobiowego. W trakcie gotowania owoce przesączają się cukrem i pozostają zawieszone w słodkim syropie. W ten sposób przygotowuje się najczęściej wiśnie, truskawki, poziomki, maliny, czereśnie, agrest, śliwki, morele. Do przyrządzenia konfitury nie nadają się na przykład jabłka i gruszki bo niemożliwym jest zachowanie tych owoców w całych kawałeczkach podczas gotowania. Z jabłek czy gruszek uzyskamy co najwyżej marmoladę. Kolejnym wyróżniającym konfitury od dżemu i marmolady faktem jest właśnie sposób ich przyrządzania. Konfitur się nie gotuje, a smaży w szerokim, płaskim naczyniu, na przykład na głębokiej patelni. Podczas smażenia nie miesza się ich łyżką, a potrząsa w patelni – w ten sposób pozostaną w całości. Konfitury mogą posłużyć nam jako pyszny dodatek do deserów na przykład do budyniów, lodów, a także można je podać na małym talerzyku w akompaniamencie ciast.
Najprostszy dżem truskawkowy
Składniki (na 4 porcje):
1 kg truskawek
300 g cukru
Przygotowanie:
Truskawki myjemy i oczyszczamy.
Truskawki wrzucamy do miski lub miksera, dodajemy cukier i mieszamy aż cukier się rozpuści.
Dżem podajemy na zimno. Możemy trzymać go w lodówce przez około tydzień, ale możemy go również zamrozić.
Dżem jagodowy
Składniki:
1 kg jagód
pół kilograma cukru
sok z połówki cytryny
Przygotowanie:
W garnku mieszamy jagody z cukrem i dodajemy sok z cytryny.
Owoce gotujemy do momentu aż cukier się rozpuści i jagody zaczną wypuszczać sok. Dżem powinien gotować się na dużym ogniu przez 10 minut (od czasu do czasu mieszamy).
Kiedy dżem zacznie gęstnieć, zdejmujemy garnek z ognia i przelewamy do słoika z pokrywką i odstawiamy do całkowitego ostudzenia.
Dżem śliwkowy
Składniki:
1 kg śliwek
500 g cukru
około 100 ml wody (niekoniecznie będzie potrzebna)
Przygotowanie:
Śliwki dzielimy na pół i usuwamy pestki. Oczyszczone owoce przekładamy do garnka i gotujemy. W razie potrzeby dolewamy trochę wody.
Śliwki gotujemy na małym ogniu do momentu aż będą całkowicie miękkie.
Cukier dodajemy stopniowo, cały czas mieszając. Doprowadzamy do wrzenia, a po tym obniżamy temperaturę i gotujemy dżem aż zgęstnieje.
Gotowy dżem wlewamy do słoika z pokrywką i odstawiamy do całkowitego ostygnięcia.
Dżem wschodni
Składniki na jedną porcje:
-1,5 kg śliwek węgierek
-0,5 kg twardych gruszek
-0,5 kg jabłek
-0,5 kg cukru
-1 laska wanilii
-6 goździków
-1 łyżeczka cynamonu
Wykonanie
Ze śliwek usuwamy pestki a gruszki, jabłka obieramy i kroimy na mniejsze kawałki. Owoce przekładamy do dużego garnka, zasypujemy cukrem i odstawiamy na 12h. po upływie tego czasu stawiamy na mały ogień i podgrzewamy godzinę. Następnie dodajemy cynamon, goździki i laskę wanilii. Podgrzewamy jeszcze około 2 godzin. Do momentu aż sok odparuje a dżem zgęstnieje. Ja robiłam z podwójnej porcji i w jednym dniu podgrzewałam 3h a w następny dzień jeszcze 2h. Pamiętajmy również żeby nie przykrywać garnka pokrywką! Gorący dżem przekładamy do słoików, zakręcamy i stawiamy do góry dnem.
Dżem z cukinii
Składniki:
-2,5 kg cukini, obranej i wydrążonej
-0,5 kg cukru
-2 galaretki cytrynowe
-skórka i sok z 1 cytryny
Wykonanie
W 5 litrowym garnku umieścić pokrojoną cukinię, wlać pół szklanki wody i gotować do miękkości (ok. 40-50 minut), co jakiś czas zamieszać. Gdy cukinia zmięknie, całość zmiksować na gładką masę. Dodać cukier i galaretki, wymieszać. Dodać skórkę i sok z cytryny. Gotować wszystko razem jeszcze około 1 godziny. Gorący dżem wlać w słoiki i mocno zakręcić. Zostawić do całkowitego wystudzenia. Z podanej ilości składników powinno wyjść ok 2 litrów dżemu.
Dżem z ogórka i melona z wanilią
Składniki:
-4 duże ogórki,
-cały żółty melon,
-łyżeczka nasion wanilii,
-łyżeczka świeżej mięty,
-3/4 kg cukru,
-sok z 1 cytryny.
Wykonanie
Ogórki obrać ze skórki i zetrzeć na tarce o drobnych oczkach. Melona obrać, pokroić w kosteczkę. Połączyć z ogórkiem, zasypać cukrem, przykryć ściereczką i odstawić na 6 godz. Następnie dodać nasiona wanilii i gotować ok. 40 min na małym ogniu, często mieszając. Dodać posiekaną miętę oraz sok z cytryny i odstawić na całą noc. Następnego dnia gotować 30 min. Nałożyć do słoiczków, szczelnie zakręcić.
Wykonanie
Śliwki umyć, wydrylować. Do dużego garnka wlać odrobinę wody i w 2-3 porcjach wrzucać śliwki. Podgrzewać na małym ogniu, co jakiś czas mieszając, a gdy śliwki będą zmniejszać objętość dorzucać kolejne partie. Przesmażać tak przez kilka godzin. Następnego dnia śliwki zmiksować, można przetrzeć przez sitko, choć ja tego nie robiłam. Gdy masa zacznie gęstnieć, dodać cukier i gotować jeszcze do uzyskania pożądanej konsystencji. Po dodaniu cukru trzeba szczególnie uważać by powidła się nie przypaliły. Na końcu dodać połamaną drobno czekoladę i kakao. Wymieszać dokładnie do rozpuszczenia i połączenia się składników. Gorące przełożyć do wyparzonych słoików. Zakręcić i odstawić do góry dnem do całkowitego wystudzenia.
Konfitura bananowo-gruszkowo-jabłkowa
Składniki:
-3 kg obranych gruszek
-3 duże banany
-3 żółte jabłka np. antonówka
-cynamon
-2 galaretki cytrynowe
-ew. cukier
Wykonanie
Gruszki gotować na małym ogniu 15 minut. Jabłka obrać, pokroić na małe kawałki wrzucić do garnka i rozgotować. Odcedzić gruszki, dodać pokrojone banany, jabłka i cynamon do smaku. Składniki wymieszać, doprowadzić do wrzenia, zmniejszyć ogień i podgrzewać do momentu uzyskania odpowiedniej konsystencji od czasu do czasu mieszając. Na końcu dodać galaretki i cukier. Przelać do wyparzonych słoików. Do dużego garnka wkładamy słoiki zalewamy wodą do 1/2 wysokości i pasteryzujemy 20 minut od momentu zagotowania. Słoiki ustawiamy do góry dnem i studzimy.
Marmolada grejpfrutowo- bananowa
Składniki:
-70 dag grejpfrutów
-30 dag bananów
-1 cytryna
-40 dag cukru
-1 opakowanie żelfiksu
Wykonanie
Grejpfruty i cytrynę sparzyć, obrać, usunąć błonki i pestki, rozdrobnić. Z bananów zdjąć skórkę, podzielić na kawałki. Owoce zmiksować, gotować 20 minut, mieszając. Dodać cukier i żelifiks wymieszać, trzymać jeszcze kilka minut na ogniu. Gorącą marmoladę przełożyć do słoików. Słoiki zamknąć, odstawić do wystudzenia do góry dnem lub pasteryzować 20 minut.
Czekoladowy dżem z jeżyn
Składniki :
-1 szklanka jeżyn
-1 szklanka cukru
-2 łyżki kakao
-2 łyżki ginu ( powinien być rum ale gin z reguły mam a rum nie )
Wykonanie
Oczyszczone jeżyny wrzucić do garnka i dosypać cukier. Mieszając rozgotować aż sok puszczą. Gotować mieszając, aż zgęstnieje. Dodać kakao i rum. Wymieszać tak by miało konsystencję dobrej konfitury. Trzymać ostudzoną w zamykanym pojemniczku w lodówce. Taką na zapas gorącą przekładać do wyparzonych – suchych słoików , zakręcić i pasteryzować 10 minut .
Konfitura z agrestu i kiwi
Składniki:
-1 kg zielonego agrestu
-30 dag kiwi
-60 dag cukru
Wykonanie
Agresty dokładnie myjemy, a następnie pozbawiamy szypułek i ogonków. Kiwi natomiast obieramy ze skórki i kroimy w mniejsze kawałki. Zarówno owoce kiwi, jak i agrest mielimy w maszynce do mięsa na małym sicie. Zmielony agrest oraz kiwi przekładamy do dużego garnka i wsypujemy cukier, dokładnie mieszamy i doprowadzamy do wrzenia. Od chwili zagotowania, przez kolejne 15 minut prażymy konfiturę na wolnym ogniu po czym pozostawiamy do wychłodzenia, ponownie smażymy 10 minut i tak samo odstawiamy do wychłodzenia (sprawdzamy czy konfitura jest dobrze słodka). Następnego dnia konfiturę przesmażamy po raz ostatni, warto pamiętać, że zawsze gotujemy ja na najmniejszym ogniu i ciągle mieszamy aby się nie przypaliła. Gotowy dżem przekładamy do niewielkich słoiczków, przed ich zakręceniem podkładamy potrójną warstwę folii spożywczej, po to aby lepiej trzymały zakrętki. Na sam koniec słoiczki pasteryzujemy przez 15 minut. Wystudzone słoiczki chowamy w cienistym i chłodnym miejscu.
Dżem z zielonych pomidorów z pomarańczą
Składniki: – 1 kg zielonych pomidorów
– ok. 3 szklanek cukru
– sok z 1 cytryny
– 2 pomarańcze
– aromat pomarańczowy
Przygotowanie: Pomidory pokroić w niewielką kostkę. Włożyć je do garnka z grubym dnem. Dodać sok wyciśnięty z cytryny i trochę cukru. Gotować na niewielkim ogniu. Po około 1 godzinie dodać resztę cukru i drobno pokrojone pomarańcze. Po godzinie zdjąć z ognia, aby odparowały. Kiedy ostygną znów pogotować około godzinki. Najlepiej przez 2 dni po jakiejś godzince, bo konfitura musi zgęstnieć przez odparowanie wody zawartej w pomidorach. Gotowy dżem nałożyć do wyparzonych suchych słoików, zakręcić i postawić do góry dnem. Można zapasteryzować ok. 15 min.
Dżem z marchewki
Składniki: – 1 kg marchwi
– 1 kg cukru
– 4 cytryny
Przygotowanie:
Marchew umyć, obrać, opłukać i pokroić w talarki lub utrzeć na tarce. Zalać w rondelku jak najmniejszą ilością wody i gotować ok. 30 min. pod przykryciem, uważając, aby woda nie wyparowała. Gdy są miękkie, odsączyć i przetrzeć przez sito lub zmiksować na puree. Zagotować cukier z 2 szklankami wody, dodać skórkę otartą z cytryn i smażyć, aż syrop zgęstnieje. Wtedy dodać marchew oraz sok z cytryn i mieszając, smażyć kolejne 15-20 min., aż kropla spuszczona na talerzyk nie będzie się rozpływała. Tak przygotowaną konfiturę wkładać do gorących słoiczków, zamykając i stawiając ją na przykrywkach. Można ją również kocykować.