Dieta dr Beaty Będzińskiej – jadłospis i przepisy

12 grudnia 2022, dodał: Marta Dasińska

Artykuł zewnętrzny

Waga powyżej 100 kg u kobiety i 120 u mężczyzny jest kalectwem. Skutki nadwagi, to moc tłuszczów, cholesterolu, trójglicerydów i innych frakcji tłuszczowych, które powodują, że krew jest gęsta, lepka i pociąga za sobą kłopoty z naczyniami kończyn dolnych, haluksami, dną moczanową, a następnie z niedokrwieniem serca. To także miażdżyca czyli zwężenie i stwardnienie naczyń krwionośnych, które nie pozwalają normalnie przepłynąć krwi do serca, mózgu, kończyn dolnych, nerek czy innych narządów, gdzie krew dostarcza życiodajny tlen.

Otyłość, rozumiana jako nadmierne magazynowanie energii w formie tkanki tłuszczowej, może powodować nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemię, miażdżycę, cukrzycę, zawał serca oraz niektóre typy nowotworów. Na Zachodzie o otyłości już się nie mówi, tam nie tylko obowiązkiem, ale przymusem jest szczupła sylwetka.

Opisywana dieta została ułożona przez dawnego lekarza z Centrum Leczenia Otyłości SABA w Łodzi – dr Beatę Będzińską (zmarłą w 2010 r.), której misją było „odchudzanie” społeczeństwa, bowiem leczenie powikłań związanych z otyłością jest o wiele bardziej kosztowne niż sama kuracja odchudzająca. Przykładem szerzenia oświaty zdrowotnej są książki jej autorstwa: „Dieta bez cudów” (Łódź 1990), „Pokonać czas – być piękną” (W-wa 1993), „Schudnij”, która uplasowała się na 4 miejscu bestsellerów w rankingu tygodnika „Wprost” (W-wa 1993) i „Szczupłą być” (Kraków 1997). Docenieniem jej wiedzy jest napisany rozdział na temat otyłości w „Kompendium farmakologii i farmakoterapii” dla lekarzy, farmaceutów i studentów, autorstwa prof. dr. hab. n. med. Andrzeja Danysza. Dietę opracowaną przez dr B. Będzińską zamieszczono w publikacji „Najsłynniejsze diety świata”, wydaną nakładem „Kobiety i Życia”. Dieta polecana jest osobom otyłym, a także osobom chcącym nauczyć się zdrowego i racjonalnego odżywiania. Jest to racjonalna dieta odchudzająca bez szkody dla zdrowia. Dr Beata Będzińska pozbawiła Polaków w sumie 700 ton tłuszczu. Podczas stosowania diety nie powinien doskwierać głód. Jest łatwa do realizacji.

Strategia diety:

1) Musisz jeść codziennie 4-5 posiłków o łącznej wartości kalorycznej nie przekraczającej 1000-1200 kalorii, koniecznie o stałych porach:
I śniadanie – do godz. 9.00
II śniadanie – między godz. 11.00 i 12.00
Obiad – między 13.00 i 14.00
Podwieczorek o godz. 16.00
Kolacja o 18.00.

Dieta zaleca częste ale małe posiłki.
2) Zalecane płyny (woda mineralna, herbata bez cukru, herbata z mlekiem, niesłodzona kawa z mlekiem) pić pół godziny przed jedzeniem. To bardzo ważna zasada, która pomaga zapobiec nadmiernemu rozrzedzeniu soku żołądkowego, którego konsekwencją jest utrudnione i opóźnione trawienie pokarmów.
3) W czasie kuracji nie wolno spożywać kawy i alkoholu oraz nie wolno uprawiać gimnastyki i sportów wyczynowych.

Dieta proponuje wybieranie takich produktów, które dłużej żujemy by organizm zdążył zarejestrować posiłek. Należy jeść powoli, celebrując niejako spożywany posiłek a potrawy na talerz nakładamy raz – od razu całą porcję. Nie wolno popijać jedzenia. Jeśli mamy w zwyczaju jedzenie i oglądanie telewizji jednocześnie – niestety przy odchudzaniu powinniśmy z czegoś zrezygnować. Zatem albo jemy albo oglądamy TV. Na pewno warto stracić zbędne kilogramy i jednocześnie wyrobić w sobie nawyk zdrowego odżywiania. W razie wystąpienia wzdęć, zgagi, pobolewania w okolicy żołądki lub wątroby należy wszystkie warzywa i owoce wyszczególnione w diecie jeść gotowane oraz chleb razowy zamienić na czerstwy zwykły.

Produkty dozwolone:

1) warzywa (w dowolnej ilości) surowe lub gotowane, oprócz warzyw strączkowych, kukurydzy i soi.

2) owoce gotowane lub surowe do 250 g dziennie, dowolna ilość grapefruitów i arbuzów.
3) polędwica, ryby chude (pstrąg, leszcz, sola, grenadier, dorsz, sandacz) gotowane lub pieczone (bez tłuszczu), mięso wołowe, szynka drobiowa, kurczak z rożna bez skóry, kurczak gotowany.
4) surówki, soki z owoców i warzyw (tylko z tych owoców, które wolno jeść, rozcieńczać ½ wody + ½ soku).
5) jaja gotowane, chudy biały ser, jogurty niskokaloryczne do 150 g dziennie.
6) chrupkie pieczywo lub razowe, graham, czerstwe białe lub razowe (bez miodu i ziaren).
7) napoje, jeżeli jest taka potrzeba, można słodzić słodzikiem nie zawierającym sacharyny (tabletki lub sypki).
8) woda mineralna niegazowana lub odgazowana naturalnie mineralizowana lub gotowana.

Produkty zabronione:

1) żółte sery
2) wieprzowina (nawet w postaci polędwicy czy chudej szynki)
3) kluski, ziemniaki, ryż i kasze
4) cukier, słodkie napoje, słodkie owoce (banany, winogrona, gruszki, mandarynki, pomarańcze, kiwi itp.),
5) olej masło, majonez, margaryna,
6) konserwy,
7) guma do żucia.

Dr Beata Będzińska ułożyła szczegółową dietę na kolejne dni. Posiłki są wystarczająco urozmaicone, bogate w substancje odżywcze i bardzo ubogie w kalorie. Na dłuższą metę powinno się wzbogacić nieco nasz jadłospis. Najlepiej by po tych sześciu dniach diety stopniowo zwiększać kaloryczność posiłków. By nabyć zdrowe nawyki żywieniowe i wskoczyć w efekt jo-jo wystarczy zwiększać kaloryczność spożywanych potraw o 200 kcal tygodniowo. Mięso przyrządzamy na grillu lub ruszcie – dzięki czemu możemy je przyrządzać bez dodawania zbędnego w tym wypadku tłuszczu.

Przykładowy jadłospis:

I śniadanie

1) jajko na miękko, kromka chrupkiego chleba, herbata z cytryną.
2) szklanka mleka, kromka chleba z wędliną, pomidor.
3) 10 dkg twarożku ze szczypiorkiem, kromka razowego pieczywa, szklanka herbaty.
4) płatki owsiane (2 łyżki) na mleku, jabłko, szklanka herbaty.
5) 5 dkg wędliny cielęcej, kromka pieczywa chrupkiego, 10 szt. rzodkiewek, szklanka soku z marchwi.
6) 10 dag galaretki z dorsza, surówka z ogórków i czarnej rzepy, kromka pieczywa chrupkiego, herbata.
7) 1 parówka cielęca na ciepło, 1 kromka chleba razowego, pomidor, herbata z mlekiem.

II śniadanie

1) 100 g chudego białego sera, pomidor; kefir.
2) sałata z rzodkiewką i kefirem, szklanka herbaty.
3) jogurt, sucharek.
4) jajko, kromka pieczywa chrupkiego, duża porcja sałaty z pomidorem.
5) jogurt, jabłko.
6) sałata z pomidora i ogórka skropiona sokiem z cytryny.
7) porcja kisielu (mała salaterka).

Obiad

1) porcja dorsza z grilla ok. 100 g, surówka z buraków.
2) 10 dkg polędwicy wołowej z grilla, surówka z marchwi i jabłek.
3) 10 dkg cielęciny z rusztu, surówka z selera jabłka i marchwi, szklanka bulionu.
4) papryka faszerowana kurczakiem z dowolnymi warzywami, zupa typu 'gorący kubek’ z grzankami, szklanka kompotu bez cukru.
5) 1 udko z kurczaka duszone z warzywami, 1 szklanka czystego barszczu czerwonego.
6) gołąbki z cielęciny, sałatka z gotowanych warzyw.
7) bitki wołowe (10 dag), surówka z buraków, 1 filiżanka bulionu z grzankami.

Kolacja

1) 50 g wędliny drobiowej, kromka chrupkiego chleba ogórek.
2) 10 dag galaretki z kurczaka, papryka.
3) jajko sadzone na mleku, 10 dag gotowanego szpinaku.
4) 5 dag wędliny wołowej, kromka pieczywa chrupkiego, surówka z kapusty i marchwi.
5) suflet z dorsza, kromka pieczywa razowego, ogórek, szklanka herbaty owocowej
6) bulion.
7) dorsz lub sandacz (10 dag) w jarzynach na zimno, 1 kromka pieczywa, herbata.

Przykładowe przepisy:

Surówka z buraków i selera

Składniki: 30 dag buraków, 1 marchewka, 1 mały seler, 1 jabłko, 2 łyżki oleju, 1 łyżka cukru, 5 łyżek soku cytrynowego, 1 łyżka natki, sól, pieprz.
Przygotowanie: Buraki, seler i marchewkę obrać, umyć, zetrzeć na tarce o małych otworach. Jabłko umyć, obrać, przekroić, usunąć gniazda nasienne, pokroić w kostkę, skropić połową soku z cytryny. Z reszty soku z cytryny, cukru i oleju utrzeć jednolity sos, dodać natkę, przyprawić. Składniki surówki, włożyć do salaterki, polać sosem, wymieszać, odstawić na 20 min.

Surówka z buraków

Składniki: 3 buraki ćwikłowe, 2-3 ząbki czosnku, 2 łyżki oleju, sól, cukier, kwasek cytrynowy lub sok z cytryny do smaku.

Przygotowanie: Niegotowane buraki obrać, poszatkować (zetrzeć na tarce o małych oczkach).
Dodać drobno pokrojony czosnek, przyprawić solą, cukrem, olejem. Odstawić na pół godziny.

Surówka z buraków i cebuli

Składniki: 40 dag buraków, 15 dag cebuli, 2 łyżki oleju, sok z cytryny, 2 łyżki drobno posiekanej zieleniny (najlepiej rzeżuchy), sól, cukier, pieprz.

Przygotowanie: Buraki opłukać, ugotować, a po ostygnięciu obrać i starkować na grubych oczkach. Cebulę obrać, posiekać w drobną kostkę i wymieszać z buraczkami. Dodać sól, pieprz, cukier i sok z cytryny do smaku, wymieszać z olejem i zieleniną. Podawać jako dodatek do potraw mięsnych.

Dorsz z grilla

Składniki: 2 filety z dorsza, 2 cebule, masło, sól, pieprz cytrynowy, przyprawa do ryb.

Przygotowanie: Świeże filety dorsza przyprawić przyprawą do ryb, pieprzem cytrynowym, odrobiną soli i w zamkniętym pojemniku włożyć na 2-3 godziny do lodówki. Na foli aluminiowej ułożyć odrobinę masła, kilka plasterków cebuli i rybę. Wszystko razem szczelnie zawinąć w folię aluminiową. Piec na rozgrzanym grillu około 20 min. (masłem na spodzie).

Polędwica z grilla

Składniki: 4 kawałki polędwicy wołowej o grubości około 5 cm, 4 łyżki oliwy, pieprz, 3 łyżki wina białego, 3 łyżki sosu sojowego, szczypta rozmarynu, szczypta tymianku, 4 ząbki czosnku.

Przygotowane: Polędwicę wołową umyć i osuszyć, lekko rozbić dłonią porcje wołowiny. Przygotować marynatę z sosu sojowego, wina, oliwy, zmiażdżonego czosnku oraz przypraw, dodać wołowinę i wymieszać. Odstawić na 30 min. do zamarynowania. Piec na gorącym grillu w zależności od stopnia wysmażenia po 5, 8 lub 12 min. z każdej strony.

Surówka z marchwi i jabłek z koperkiem

Składniki: 35 dkg jabłek, 25 dkg marchwi, 2 łyżki posiekanego koperku, rodzynki, sok z cytryny, pół szklanki śmietany, sól, cukier.

Przygotowanie: Jabłka obrać ze skórki, zetrzeć na grubych oczkach lub pokrajać w makaronik i skropić sokiem z cytryny. Marchew oskrobać, umyć i zetrzeć na drobnych oczkach tarki. Wymieszać z jabłkami, śmietaną, rodzynkami i koperkiem. Przyprawić do smaku cukrem i solą.

Surówka z marchwi i jabłek

Składniki: 3 marchewki, 3-4 kwaśne jabłka, sok z cytryny, sól, cukier.

Przygotowanie: Marchew wymyć dokładnie, jabłka umyć i obrać, usunąć pestki. Marchew i jabłka utrzeć grubo na tarce lub cieniutko posiekać. Na salaterce posolić, doprawić cukrem, skropić cytryną, wymieszać.

Surówka z selera jabłka i marchwi i pora

Składniki: 1 por (raczej nieduży), 3 marchewki, 1 seler, 2 jabłka, sól, gęsta śmietana, majonez.

Przygotowanie: Marchewkę, jabłko i selera utrzeć na tarce (duże oczka), pora pokroić w plasterki. Wszystko wymieszać, dodać szczyptę soli, łyżkę majonezu, łyżkę śmietany.

Papryka faszerowana kurczakiem

Składniki: 8 jędrnych mięsistych papryk (w różnych kolorach: czerwona zielona żółta), 4 piersi z kurczaka, bakłażan, marchewka, cebula, 2 duże ząbki czosnku, sól, pieprz do smaku. Sos: 1 duża słodka marchewka, 1 duża cebula, 1 kg dojrzałych pomidorów lub 1/2 l przecieru pomidorowego, 1 łyżka oleju, sól.

Przygotowanie: Marchewkę obrać i zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Cebulę drobno posiekać. Podgrzać lekko olej, dodać utartą marchew i cebulę i dusić pod przykryciem do miękkości. Odłożyć połowę marchewki. Dodać pomidory (lub przecier) do rondla, posolić i dusić na wolnym ogniu, aż powstanie gęsty, jednolity sos, około 1 godz. Odłożoną marchewkę włożyć do rondla, dodać pokrojonego bakłażana i czosnek. Dusić razem ok. 5 min. Dodać podsmażonego kurczaka pokrojonego w dużą kostkę. Wymieszać. Z papryk odciąć wierzch (nie odrywając ogonków) i usunąć gniazda nasienne. Farszem napełnić papryki, przykrywając każdą jej odciętym uprzednio wieczkiem. W szerokim rondlu ustawiamy papryki wieczkami do góry, zalewamy sosem i dusimy na bardzo wolnym ogniu 2-3 godz.

Surówka z gotowanych warzyw

Składniki: 1 brokuł, brukselka, 1 kalafior, 1 jogurt naturalny, majonez light, koperek, natka pietruszki, sól, pieprz.

Przygotowanie: Brokuł i kalafior podzielić na różyczki (raczej większe), ugotować najlepiej na parze, ale można tradycyjnie, zwracając uwagę, żeby nie rozgotować. Ostudzić i ułożyć przemiennie kalafior z brokułem (białe-zielone) na pięknym :-) półmisku. Przygotować sos: majonez połączyć z jogurtem naturalnym, dodać sól i pieprz oraz dużo świeżego (lub mrożonego) koperku i natkę pietruszki. Należy się starać aby konsystencja sosu dzięki zieleninie była gęsta.

Udka kurczaka duszone z warzywami

Składniki: 8-9 udek kurczaka, ok. 50 dag pieczarek, 3 cebule, 2 czerwone papryki, brokuły (ok. 50 dag), pieprz, sól, czosnek granulowany, vegeta, olej.

Przygotowanie: Udka kurczaka natrzeć solą, pieprzem, czosnkiem oraz vegetą. Włożyć do średnio nagrzanego piekarnika w żaroodpornym naczyniu. Pokropić olejem. Brokuły podzielić na różyczki i obgotować. Pieczarki pokroić w cienkie plasterki i razem z posiekaną cebulą oraz papryką pokrojoną w cienkie paseczki podsmażyć. Gdy udka się przyrumienią dołożyć warzywa. Piec razem 25 min.

Surówka z gotowanych warzyw i gruszki

Składniki: 1 cukinia, 1 papryka żółta, 1 cebula, 3 gruszki, pieprz, sól, zioła prowansalskie,
Przygotowanie: Cukinię, paprykę, cebulę i gruszki pokroić w kostkę, wrzucić do wrzącej wody. Gotować ok 10 min. Dodać przyprawy.

Surówka z gotowanych warzyw z kukurydzą

Składniki: 1 marchew, 1 pietruszka, 1/2 selera, 1 por, 1 kolba kukurydzy, sól.

Przygotowanie: Warzywa, po umyciu, dowolnie pokroić i gotować oddzielnie, ale w tej samej osolonej wodzie. Można najpierw ugotować marchew, potem pietruszkę, por i seler lub w innej kolejności. Kukurydzę gotować oddzielnie, w osobnej wodzie. Po jej ugotowaniu, kolbę obrać z ziaren i dodać je do sałatki. Sałatkę posypać zieleniną lub skropić sokiem z cytryny.

Gołąbki z cielęciną

Składniki: 10 liści kapusty włoskiej, 25 dag chudego mielonego mięsa (cielęciny), 1/2 łyżeczki chilli, 1 roztrzepane jajko, 1 czerwona papryczka chilli, drobno posiekana, sos sojowy.

Przygotowanie: Do większego garnka z gotującą się wodą włożyć liście kapusty, lekko posolić i gotować przez 2 min. Liście kapusty odcedzić i osuszyć, wyciąć twardą, środkową część każdego liścia. Mięso włożyć do miski, dodać chilli, jajko i doprawić delikatnie solą. Dokładnie wymieszać, najlepiej ręką. Nakładać po 2 łyżki farszu na każdego liścia i zwijać gołąbki, zakładając boki kapusty na siebie. Gotować pod przykryciem przez 20 min. Przekroić pora wzdłuż na pół a następnie pokroić w plasterki.

Surówka z kapusty i marchwi

Składniki: 30 dag kapusty włoskiej, 10 dag marchwi, 10 dag ogórków świeżych lub kwaszonych, 10 dag jabłek, 3 łyżki oleju, łyżka musztardy, sok z kwaszonej kapusty lub ogórków, sól, cukier, pieprz ziołowy, łyżka posiekanej rzeżuchy lub łyżka maku.

Przygotowanie: Kapustę oczyścić z nadpsutych liści i poszatkować lub zetrzeć na dużych oczkach tarki. Marchew, ogórki i jabłka umyć i zetrzeć na tarce lub drobno pokrajać. Wymieszać wszystkie składniki z olejem, posolić, dodać musztardę, zieleninę i doprawić do smaku solą, cukrem i pieprzem ziołowym.

Sałatka z kapusty

Składniki: 60 dag kapusty, 3 cebule czerwone, 3 łyżki oleju lub pół szklanki śmietany, 2 łyżki musztardy, sok z cytryny, łyżka posiekanego szczypiorku, por, sól, cukier.

Przygotowanie: Kapustę oczyścić i poszatkować w słomkę. Włożyć do rondla, podlać niewielką ilością wody, osolić i gotować na silnym ogniu w odkrytym naczyniu ok. 10 min. (woda powinna się wygotować). Kapustę ostudzić, skropić sokiem z cytryny, dodać posiekaną w kostkę cebulę, posiekany por; wymieszać z sosem przygotowanym z musztardy z olejem lub ze śmietaną, doprawić do smaku solą i cukrem. Po wyłożeniu na półmisek posypać szczypiorkiem.

Sałatka z czerwonej kapusty

Składniki: 50 dag czerwonej kapusty, 10 dag jabłek, sok z cytryny, 2 cebule, 3 łyżki oleju sojowego lub słonecznikowego, sól, cukier.

Przygotowanie: Oczyszczoną kapustę poszatkować w cienką słomkę. Wrzucić do rondla, zalać niewielką ilością wrzącej wody, osolić, dodać odrobinę octu i gotować w odkrytym rondlu przez 5-10 min. Woda powinna się wygotować. Kapustę skropić sokiem z cytryny, aby nabrała ładnego koloru, ostudzić, dodać posiekaną w kostkę cebulę i jabłka. Doprawić do smaku olejem, sokiem z cytryny, solą i cukrem. Podawać jako dodatek do potraw mięsnych i rybnych.

Dorsz w jarzynach na zimno

Składniki: 3 filety z dorsza, 2 średnie cebule, 4 marchewki, 1 pietruszka, 1 mały seler, pieprz, sól, przyprawa typu vegeta, przyprawa do ryb, oliwa z oliwek.

Przygotowanie: Obraną cebulę pokroić w półksiężyce, dusić na patelni, aż się zeszkli. Dodać startą na grubych ząbkach tarki marchewkę, pietruszkę i seler. Wszystko doprawić do smaku vegetą, solą i pieprzem. Dusić pod przykryciem około 15 min., stale mieszając. Rybę posypać przyprawami i odstawić na 20 min. do lodówki. Po tym czasie położyć rybę na rozgrzaną patelnię, przykryć podduszonymi warzywami i dusić do momentu aż ryba się usmaży.

Dodała: Marta