Gorące napoje na zimowe wieczory – różne rozgrzewające przepisy na grzańce

20 grudnia 2019, dodał: Małgorzata Kopeć

Artykuł zewnętrzny

Co prawda zima w tym roku jest wyjątkowo ciepła, ale wszyscy wiemy, że może się to zmienić z dnia na dzień. Wieczory mimo wszystko nadal są chłodne i czasami potrzebujemy dodatkowego wsparcia w rozgrzaniu się. Dlatego przygotowaliśmy dla Was przepisy na przepyszne i rozgrzewające napoje.

Trochę historii

Tradycja picia rozgrzewających trunków w zimie ma w Polsce długa historię, sięgającą już średniowiecza. Napój ten uznawany był wówczas za leczniczy w mroźne dni. W Polsce tradycja picia grzańców sięga historii Marcina z Urzędowa – lekarza, zielarza i autora „Herbarza polskiego” z 1595 roku. Ten ówczesny medyk zalecał picie grzańca na rozgrzewkę i dla wzmocnienia organizmu. Piwo produkowano domowymi sposobami, przyprawiając je suszonymi owocami, miodem czy przyprawami korzennymi. „Dla kurarzu” i poprawy nastroju napój zaczął towarzyszyć bawiącym się podczas kuligów, polowań, zabaw karnawałowych. Przechowywano je w zamkniętych glinianych naczyniach. Popularnym grzańcem był również miód pitny, którego historia liczy sobie ponad tysiąc lat. Nasze prababki miały swoje sekrety kulinarne, które wykorzystywały, by zatrzymać swoich mężów w domu podczas długich jesienno-zimowych dni. Przepisy były tak cenne, że przekazywano je z pokolenia na pokolenie, panna młoda otrzymywała je w posagu, a niejednokrotnie zapisywano je nawet w testamencie!

Podstawowym składnikiem grzańca jest oczywiście czerwone wino, ale miesza się także czerwone z białym. Najlepiej sprawdzają się tu trunki pochodzące z Portugali, Hiszpanii, Węgier, Włoch i Chile, ponieważ ich smak wyróżnia się głębokim, wieloowocowym aromatem. Ale grzańce nie kończą się wyłącznie na winie. Doskonałe do tego celu są także: miód pitny, winiak czy piwo. Warto również pamiętać, że mleko, kawa, herbata, kakao i czekolada wyśmienicie smakują, kiedy dodać do nich odrobinę koniaku, brandy, wódki, whisky czy likieru. Dodatek alkoholu wzmaga rozgrzewające działanie napoju, a teina lub kofeina (zawarte w herbacie i kawie) mają działanie orzeźwiające. Zimową porą chętnie pijemy także herbatę z ciemnym rumem (dawniej stosowano głównie arak). Jeżeli dodamy do takiej herbaty jeszcze cukier, miód, albo sok z owoców o wyraźnym smaku i aromacie oraz przyprawy korzenne i ziołowe, to na pewno żadna choroba podczas zimowych zawieruch nas nie dopadnie. Gorący grzaniec ma tę cudowną zaletę, że wyśmienicie smakuje, ale jest także skuteczny w walce z przeziębieniami i co najważniejsze – poprawia nastrój i działa antydepresyjnie.

Przepisy

Najpopularniejszymi przyprawami dodawanymi do grzanego wina są: goździki, miód, kardamon, wanilia, pieprz czarny, migdały i pomarańcza.

1. Goździki – nadają grzańcowi charakterystyczny, korzenny zapach i lekko piekący smak.
2. Cynamon – idealnie harmonizuje z goździkami, ma intensywny zapach i słodkawy smak.
3. Imbir – podnosi aromat trunku, działa rozgrzewająco.
4. Gałka muszkatołowa – podkreśla korzenny słodkawo-gorzki zapach grzańca.
5. Wanilia – wprowadza słodkawą nutę.
6. Pieprz czarny – nadaje trunkowi lekko pikantny smak.

Podstawowe zasady:

1. Grzańców nie wolno gotować! – podgrzewa się je do temperatury 140-176 st. F (60-80 st. C). Jest to bardzo ważne, ponieważ podczas wrzenia następuje proces utraty np. unikalnego aromatu wina. Dlatego należy zachować duża ostrożność. Najlepszy rezultat osiągniemy, gdy poszczególne składniki zostaną podgrzane osobno. Dopiero na samym końcu dolewamy alkohol i całość podgrzewamy do temperatury około 70-80 st.C. Wtedy uwolni się w grzańcu wszystko, co najlepsze!
2. Dobrze jest najpierw połączyć produkty niealkoholowe (przyprawy), a później dodać je do wina (można to zrobić dzień wcześniej).
3. Najlepszym „rozgrzewaczem” jest imbir (1 szczypta tej przyprawy na 1/2 litra grzańca zdecydowanie wystarczy).
4. Grzańce można podgrzewać w mikrofalówce.

5. Grzańce pije się w kamionkowych kuflach lub glinianych kubkach czy też z żaroodpornego szkła, gdyż dobrze utrzymują wysoką temperaturę. Aby grzaniec dłużej był gorący, można przykryć go pianą z ubitych białek. W przypadku wina, grzaniec najlepiej smakuje z szerokich i głębokich pucharów, jeżeli chcemy poczuć aromat piwa, to najodpowiedniejszy będzie ciężki, kamionkowy lub porcelanowy kufel z obowiązkową przykrywką. Jednak podczas narciarskich wypadów nic tak doskonale nie rozgrzeje zziębniętego organizmu, jak gorący grzaniec szybko wypity wprost z kubka.

Przepisy na grzańce

Grzane wino z korzeniami

Składniki: 1/2 litra czerwonego wina, skórka pomarańczowa – 0,5 łyżeczki, 1 łyżeczka cynamonu, 10 dkg cukru, woda 1,5 szklanki, 15 goździków, 1 laska wanilii.

Przygotowanie: Wino podgrzewamy z przyprawami (nie może się zagotować), cukrem i wodą pod przykryciem.

Grzaniec z wina i rumu

Składniki: 1 litr wina czerwonego, 2-3 laski cynamonu, 3-4 goździki, laska wanilii, 1 pomarańcza, 1 cytryna, cukier w kostkach – 5 szt., 1 kieliszek rumu.
Przygotowanie: Wino podgrzewamy z cynamonem, goździkami i wanilią. Pomarańcze i cytrynę kroimy w ćwiartki. Kostki cukru moczymy w rumie. Wszystko to wrzucamy do garnka z winem. Można również dodać szklankę soku pomarańczowego.

Wino grzane z miodem

Składniki: 1 butelka czerwonego wina, 10 dag cukru, 15 dag miodu, 1 kieliszek wódki, 3-4 goździki, 1 laska cynamonu, skórka pomarańczowa, skórka cytrynowa.
Przygotowanie: Wino podgrzewamy z cukrem, goździkami, cynamonem i skórkami z pomarańczy i cytryny. Przecedzamy. Osobno gotujemy miód i szumujemy go. Łączymy wino, miód i wódkę.

Owocowy Raj

Składniki: 200 ml czerwonego wina, 100 ml wytrawnego Martini, 50 ml wódki, 200 ml soku z czarnej porzeczki, 2 pomarańcze, 1 torebka, przyprawy do grzańca o smaku malinowym z kardamonem.

Co kupić?

8 szklanek półtłustego mleka
¾ szklanki brązowego cukru
1/3 szklanki gorzkiego kakao
1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
1/8 łyżeczki sproszkowanej gałki muszkatołowej
ok. 100 g gorzkiej startej czekolady

Do dekoracji:

12 cukierków typu candy canes lub podobnych
pianki marshmallows
kilka gałek muszkatołowych

Przygotowanie:

W rondelku wymieszaj mleko, cukier, kakao, ekstrakt waniliowy, sproszkowaną gałkę muszkatołową i gorzką czekoladę. Podgrzewaj na wolnym ogniu ok. 25 min, aż napój zrobi się jedwabisty. Mieszaj od czasu do czasu. Udekoruj przed podaniem piankami marshmallows, gałkami muszkatołowymi i candy canes.