Owsiki – dawniej nazywane rupieniami, to maleńkie nicienie. Robaki te, o długości 1-2 cm szczególnie upodobały sobie jelito grube człowieka. Najczęściej znajdują się w miejscu połączenia jelita grubego z jelitem cienkim, żywią się treścią pokarmową przesuwając się powoli w stronę końcowego odcinka układu pokarmowego.
Owsiki są tuż po lambliach najczęstsza przyczyną zarażeń. Szacuje się, że co 3. dziecko w wieku przedszkolnym styka się z owsicą, a w środowiskach sprzyjających tej chorobie, jak np. przedszkola czy żłobki liczba zarażeń sięga nawet 90%.
Owsica jest typową chorobą brudnych rąk. Można się nią zarazić jedząc zabrudzone jajami pasożyta owoce lub warzywa. Jaja owsików mogą także przedostać się poprzez brudne ręce – po zabawie w piaskownicy czy np. witając się z osobą zarażoną. Stąd szalenie ważne jest częste i dokładne mycie rąk po przyjściu ze spaceru, przed jedzeniem czy po wizycie w toalecie. Warto także przestrzegać dzieci przed obgryzaniem paznokci czy oblizywaniem palców. Jaja owsika znajdują się w pościeli, gąbkach do mycia (warto je zmieniać jak najczęściej), w mydle kostkowym (zdecydowanie bardziej wskazane jest mydło w płynie) czy w bieliźnie, którą należy zmieniać każdego dnia.
Objawy zarażenia, to dokuczliwe swędzenie odbytu, rozdrażnienie, niespokojny sen, gorszy apetyt czy powolne przybieranie na wadze. W cięższych przypadkach ból brzucha, nudności a nawet zapalenie skóry czy wysypka.
Do częstych powikłań należy nawet zapalenie wyrostka robaczkowego czy przewlekłe stany zapalne okolicy pochwy i sromu.
W przypadku zarażenia się owsikami konieczna jest wizyta u lekarza rodzinnego, bowiem leki na owsicę dostępne są wyłącznie na receptę. Leki te są bardzo skuteczne, kuracja trwa 2-3 dni i zawsze należy powtórzyć ją po 2-3 tygodniach.
Co istotne, proces leczenia powinno się zastosować u wszystkich domowników, gdyż robaki te wyjątkowo łatwo się rozprzestrzeniają i z łatwością wnikają do organizmu pozostałych domowników.
Istnieje także sporo domowych, ludowych metod leczenia owsicy, jednak stosowane samodzielnie nie są one skuteczne. Można je potraktować jedynie jako leczenie dodatkowe, nie ma bowiem obaw, aby zaszkodziły.
Równolegle do leczenia farmakologicznego można zastosować dietę, jednak w przypadku owsicy ma ona znaczenie wyłącznie pomocnicze. Zaleca się zatem zwiększyć podaż błonnika w diecie, warto także do minimum ograniczyć słodycze, a na ich miejsce należy wprowadzić warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe (kasze, pieczywo razowe, płatki zbożowe) oraz mleka fermentowane o smaku naturalnym (kefiry, jogurty, maślanki) i kiszonki (kapusta, ogórki itp.) poprawiające pracę przewodu pokarmowego.
Pomocne mogą być także rośliny dyniowate (dynia, melon, ogórek, arbuz), a właściwie ich pestki które zawierają kukurbitacynę. Substancję toksyczną dla pasożytów, a równocześnie całkowicie bezpieczną dla człowieka. Największe stężenie kukurbitacyny występuje w świeżych ziarnach warzyw lub w oleju. Medycyna ludowa zaleca picie 3 – 6 łyżek oleju z pestek dyni codziennie przez 2 tygodnie lub pełną garść nasion, popijając je szklanką mleka (luźne stolce są częścią pożądanego działania). Mniejszym dzieciom najlepiej zmielić około 10-15 szt. pestek i dodawać do kaszy lub startego jabłka. Taką dietę, koniecznie wraz z lekami zapisanymi przez lekarza należy stosować minimum dwa tygodnie (leki wg wskazań lekarza).
Dodatkowe zalecenia niezbędne podczas trwania kuracji:
Bieliznę, pościel, ręczniki i piżamy wypierz w wysokiej temperaturze, najlepiej 90st.C a następnie wyprasuj gorącym żelazkiem.
Bardzo dokładne odkurz wszystkie dywany i chodniki, najlepiej przy szeroko otwartych oknach. Po sprzątaniu worek z odkurzacza włóż do foliowej torby i od razu wyrzuć, a odkurzacz umyj ciepłą wodą.
Także meble i podłogi należy przetrzeć na mokro i ścierkę od razu wyrzucić.
Maskotki i wszystkie pluszowe czy materiałowe zabawki upierz w pralce, te których nie można uprać, umyj wodą z mydłem lub wyparz.
Porady na co dzień:
Dbaj, aby wszyscy domownicy po każdej wizycie w toalecie myli ręce ciepłą wodą z mydłem.
Regularnie obcinaj dziecku paznokcie na krótko, bowiem także pod nimi z łatwością przenoszą się jaja owsików.
Pilnuj, aby dziecko nie wkładało rąk do buzi i nie obgryzało paznokci – szczególnie w miejscach publicznych – w środkach transportu, na placu zabaw, w sklepie.
Często zmieniaj dziecku piżamę i ręcznik, a majtki codziennie.
Justyna Marszałkowska-Jakubik
dietetyk medyczny, specjalista ds. zdrowia publicznego
zobacz również:
- Tasiemiec, glista, toksoplazmowa – choroby odzwierzęce
- Zdrowie kota – pasożyty wewnętrzne
- Tasiemiec ty możesz się zarazić!
- Glista w przedszkolu!
