Do procesów zachodzących w jelicie grubym zaliczamy przede wszystkim proces wchłaniania wody, niektórych soli mineralnych, aminokwasów, pewnych ilości glukozy, alkoholu, środków narkotycznych oraz leków (kwas acetylosalicylowy), tłuszcz i białka nie są wchłaniane w jelicie grubym.
Do jednej z częściej występujących chorób jelita grubego możemy zaliczyć jego wrzodziejące zapalenie. Jest to nieswoiste, wrzodowo-krwotoczne zapalenie błony śluzowej (błona jest obrzękła, lekko ziarnista, broczy krwią na dużych przestrzeniach, jest bardzo krucha – co powoduje, że nawet chwilowo nie krwawiące pole zaczyna krwawić przy dotknięciu instrumentem np. rektoskopem).
Niekiedy ubytki mogą obejmować warstwę podśluzową lub/i mięśniówkę. Wbrew nazwie do prawdziwych owrzodzeń dochodzi bardzo rzadko. Częstość występowania tego schorzenia jest cztery razy większa u dzieci niż u dorosłych. Wynosi około 8 chorych na 100 tysięcy ludności i stale narasta. U 10 – 30% chorych pierwsze objawy występują poniżej 20 roku życia.
Choroba zaczyna się zazwyczaj w odbytnicy i rozszerza się ośrodkowo na okrężnicę, cechuje się okresami remisji i nawrotami. Z wiekiem ma tendencję do samoistnego ustępowania. W okresie nasilenia rzutu chorobowego może pojawić się gorączka i stan ogólnego zatrucia wywołany prawdopodobnie wtórnymi zakażeniami bakteryjnymi. Początek choroby jest zazwyczaj burzliwy, z objawami śluzowo-krwawej biegunki, podwyższonej temperatury ciała i ogólnymi objawami toksycznymi, bólami brzucha, parciem na stolec, a także odwodnieniem. Odróżnienie tej choroby od choroby Leśniowskiego-Crohna bywa trudne.
Nie jest znana jedna przyczyna wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (Colitis ulcerosa). Uważa się, że może to być:
- choroba alergiczna
- choroba psychosomatyczna (pacjenci są nadpobudliwi i szybko zmieniają nastrój)
- choroba autoimmunologiczna (w badanym wycinku stwierdza się dużą ilość enzymów lizosomalnych, które można obarczać za zmiany wrzodziejące i zapalne, lecz w chorobie tej występuje też krwotoczność jelita, za które te enzymy nie mogą być odpowiedzialne)
W związku z tym, że choroba ciągnie się latami przebieg i objawy wyglądają bardzo różnie i są zmienne. Większość pacjentów po kilku silniejszych rzutach choroby prowadzi normalne życie, lecz w badaniu endoskopowym można zauważyć bardzo kruchą i przekrwioną śluzówkę. Po około 8 – 10 latach zmiany w jelicie potęgują się, a okresy zaostrzenia choroby wydłużają się. Większość stolców jest z krwią i śluzem. Charakterystyczne jest, że pacjenci są małomówni, drażliwi i chwiejni emocjonalnie. W miarę postępu choroby do objawów należy też: utrata apetytu, cechy związane z odwodnieniem (ze względu na biegunki), niedobory pokarmowe i witaminowe, podwyższona temperatura ciała.
Powikłania:
- niedokrwistość
- uszkodzenie wątroby
- zapalenie tęczówki
- rumień guzowaty
- perforacja jelita (zapalenie otrzewnej)
Leczenie:
- wyrównanie niedoborów pokarmowych (dieta bogato białkowa)
- nawadnianie pozajelitowe
- wyrównanie niedoborów elektrolitowych (przetaczanie krwi)
- dieta oszczędzająca, bezbłonnikowa, bogato kaloryczna, ewentualnie żywienie pozajelitowe
- leczenie farmakologiczne
- leczenie chirurgiczne – przetoka
Justyna Marszałkowska-Jakubik – www.e-prolinea.pl
Zobacz również:
- Hydrokolonoterapia – czyste jelito
- Soki i koktajle oczyszczające krew i organizm
- Jelito drażliwe – co jeść, co unikać
- Dieta bogatoresztkowa