Szampania – kraina winem i historią płynąca

Piękny region północno-wschodniej Francji to nie tylko stolica najsłynniejszego wina musującego na świecie. Szampania zachwyca również swoją historią – nie każdy wie, że przez setki lat właśnie tam koronowano francuskich władców.

Szampania na mapie Francji

Jeden z najważniejszych winiarskich regionów Republiki Francuskiej położony jest w północno-wschodniej części kraju, w departamencie Grand Est i częściowo graniczy z Belgią. Leżąca około 160 km od Paryża Szampania dzieli się na pięć dystryktów: Aube, Côte de Blancs, Côte de Sézanne, Montagne de Reim oraz Vallée de la Marne.

Urokliwy, pagórkowaty krajobraz Szampanii poprzecinany jest wieloma rzekami, a wilgotny, morski klimat i doskonałe gleby sprawiają, że miejsce to cieszy się w świecie winiarstwa estymą od setek lat. Nie przeszkodziło jej nawet dość niefortunne pod względem geopolitycznym położenie: położone tam wioski były wielokrotnie świadkami marszu wielu różnych armii i formacji zbrojnych – od czasów średniowiecza, aż po zaciekłe bitwy I i II wojny światowej.

Szampański klimat i królewska przychylność

Można powiedzieć, że zarówno uwarunkowanie hydrologiczne, geologiczne, jak i polityczne znacząco wpłynęły na sukces Szampanii w kwestii produkcji wina. Największe miasto regionu – Reims – z jego piękną katedrą były przez setki lat miejscem koronacji francuskich królów. Władcy musieli mieć czym świętować – a byle jakie trunki nie są odpowiednie dla koronowanych głów. Na szczęście nie musieli szukać daleko – doskonałe wino było na wyciągnięcie ręki.

Pomimo niskich średniorocznych temperatur w Szampanii, już średniowiecznym winogrodnikom udawało się produkować finezyjne trunki. Zawdzięczali to doskonałej, wapiennej glebie, która zapewnia idealny drenaż chroniący rośliny przed nadmierną wilgocią, a jednocześnie nagrzewa się od słońca i oddaje ciepło owocom.

Renoma szampańskich win rozszerzała się błyskawicznie – głównie dzięki pochlebnym ocenom urzędujących papieży, ale także możnowładców i królów – nie tylko francuskich. Angielski król Henryk VIII tak kochał szampańskie wina, że stał się posiadaczem winnic w tym regionie. Doskonałe opinie oraz łatwość transportu trunków do Paryża przez spławianie beczek rzeką Marną okazały się receptą na sukces, a ten natomiast sprawił, że Szampania weszła w stan trwającego kilkaset lat konfliktu z Burgundią o miano najlepszego regionu winiarskiego we Francji. Jakość szampańskich win została formalnie doceniona w 1927 roku, gdy region ten uzyskał oznaczenie apelacji AOC.

Jak szampan, to tylko z Szampanii

Aby najbardziej znane na świecie, musujące wino mogło być nazwane szampanem, musi spełniać kilka warunków: być produkowane właśnie w Szampanii, z jednego z siedmiu szczepów winorośli (chardonnay, pinot noir, pinot meunier, pinot blanc, pinot gris, petit meslier, arbanne) z wykorzystaniem tradycyjnej metody produkcji, która polega na przeprowadzeniu powtórnej fermentacji wina w butelce, w której zostanie sprzedane. Dzięki temu procesowi nasyca się ono dwutlenkiem węgla, a dzięki leżakowaniu na osadzie z drożdży, nabiera charakterystycznego profili aromatyczno-smakowego.

Warto wiedzieć, że wino winu nierówne. Podobnie jak w Burgundii, także i w Szampanii występuje podział winnic w zależności od jakości uzyskiwanych owoców. Ciekawostką jest jednak fakt, iż w stolicy szampana miano „grand cru” i „premier cru” nadawane jest nie konkretnej uprawie, lecz całej miejscowości. Obecnie na tym niezwykłym terenie Francji znajduje się 319 wiosek i miejscowości, wchodzących w skład apelacji. Trwają jednak prace nad jego rozszerzeniem o kolejnych 40, co spotyka się ze skrajnymi emocjami wśród fanów słynnego, musującego wina.

Szampania, mimo że znana głównie z wina musującego, ma swój wkład w produkcję win spokojnych, takich jak Coteaux Champenois czy różowego Rosé des Riceys. Jest to bardzo zróżnicowany region, który warto zwiedzić, jeżeli kocha się wino… i jest się we Francji.