Śliwki – przepisy na różne dania na Święto Śliwki 23 września!

22 września 2017, dodał: Marta Dasińska

Artykuł zewnętrzny

23 według kalendarza Świąt Nietypowych obchodzony jest Dzień Śliwki. Śliwka wyróżnia się niezwykłym bogactwem witamin i minerałów, które znajdziemy nie tylko w świeżych, ale i suszonych owocach. Liczba odmian śliwek sięga 6 tysięcy. Jest w czym wybierać. I całe szczęście. Bo warto jeść śliwki.

Owoc ten zawiera pokaźną liczbę różnorodnych składników, które dbają o nasze zdrowie i urodę – witaminy A, C, E, B6, K, polifenole (między innymi kwas chlorogenowy), potas, wapń, żelazo, fosfor, magnez, błonnik. Śliwki podobnie jak wszystkie owoce zawierają dużo cukru (aż 12%) i w związku z tym dostarczają dużo kalorii- zależnie od gatunku mogą mieć 80-120 kcal w 100 g. Delektując się nimi, należy zachować umiar, a ich spożycie uwzględnić w bilansie energetycznym. Należy uważać na postać suszoną – są trzy razy bardziej kaloryczne niż świeże i zawierają aż 360 kcal w 100 g. W Polsce najbardziej popularne są lekko wydłużone fioletowe węgierki, ale równie chętnie spożywamy słodsze żółte lub zielone renklody, a na przetwory przeznaczamy niewielkie mirabelki. Dzieląc śliwki według odmian deserowych – renklody wyróżniamy odmiany: althana, zielona i ulena oraz węgierki – włoska, zwykła, łowicka oraz inne odmiany, takie jak herman, kirka, brzoskwiniowa i królowa Wiktoria. Bardzo popularne są również śliwki suszone. Jeżeli ktoś nie przepada jednak za zwyczajną wysuszoną śliwką, może powinien zaopatrzyć się w te z francuskiego Agen – tam, wysuszone w specjalny sposób owoce dryluje się i faszeruje nasączoną alkoholem masą śliwkową. Bomba kaloryczna, ale co za smak!

W starożytnym Egipcie śliwki były nie tylko znane, ale także wysoko cenione. Świadczy o tym chociażby fakt, że obdarowywano nimi zmarłych i to tych całkiem zamożnych, jak na przykład tebańskiego architekta Ka. W jego grobowcu archeolodzy odnaleźli zapas suszonych śliwek, które miały zapewnić mu godziwy posiłek w zaświatach. Do Europy owoce te trafiły prawdopodobnie już około XX w. p.n.e., co potwierdzają odnalezione skamieliny pestek z tego okresu. Dzika śliwa wykorzystywana była również przez Etrusków, a jeden z najlepszych gatunków starożytnego świata, tzw. damascenka rosła w Syrii. W cesarstwie Rzymskim owoc cieszył się tak dużym uznaniem, że zaczęto go uprawiać w sadach. I to nie jeden gatunek, ale aż 12! W czasach średniowiecza popularność śliwek znacznie zmalała, ale na szczęście dla nas odkryto ją na nowo.

Śliwki działają korzystnie na trawienie. Zapobiegają zaparciom – dzięki zawartości pektyn (rodzaj błonnika) śliwki pobudzają perystaltykę jelit oraz „wymiatają” zalegające w nich resztki pokarmu i produkty przemiany materii, przez co też zmniejszają zagrożenie chorobą nowotworową jelita grubego. Najbardziej wartościowe pod tym względem są węgierki i renklody. Dieta obfitująca w śliwki wpływa antynowotworowo oraz przeciwmiażdżycowo hamując wchłanianie cholesterolu. W swoim jadłospisie śliwki powinni uwzględnić chorzy na kamicę nerkową i reumatyzm. Dzięki zawartości magnezu i witaminy B6 śliwki korzystnie oddziałują na układ nerwowy. Potas natomiast pomaga uregulować ciśnienie krwi.

Co ciekawe, owoce te pomagają łagodzić napięcia emocjonalne i nerwowe. Zawarta w nich niacyna (witamina PP) sprzyja podejmowaniu decyzji i zachowaniu jasnego umysłu. Jednocześnie zapobiega występowaniu stanów depresyjnych. A także… poprawiają humor. Śliwki zawierają bowiem duże ilości tiaminy (witaminy B1), która jest odpowiedzialna za dobry nastrój, sprawność intelektualną i przyswajanie wiedzy.

Śliwki powinny docenić kobiety zmagające się z pękającymi naczynkami, owoce te bowiem zawierają znaczną ilość witaminy K, która reguluje proces krzepnięcia krwi oraz witaminy C, uszczelniającej naczynia krwionośne. Szczególnie ważne dla kobiet, jest to że śliwki spowalniają też proces starzenia się skóry – zawarte w śliwkach przeciwutleniacze opóźniają proces starzenia się, a więc i powstawania zmarszczek.

Śliwka należy do grona owoców, z których najczęściej wykonujemy przetwory – dżemy, powidła, kompoty. Ciężko również sobie wyobrazić tradycyjne knedle z innym owocem niż śliwka. Wybierając śliwki na przetwory należy zwrócić uwagę, aby miąższ łatwo oddzielał się od pestki. Pestki zawierają bowiem trującą dla organizmu amygdalinę, związek którego jednym ze składników jest kwas pruski.

PRZYKŁADOWE PRZEPISY:

Sos śliwkowy do kurczaka

Składniki:

– 20 śliwek bez pestek
– 1 łyżka oliwy z oliwek
– 1 mała cebulka
– 1,5 łyżki mielonego imbiru
– pół łyżki świeżo mielonego pieprzu
– 2 łyżki sosu sojowego
– 5 łyżek likieru wiśniowego
– pół łyżki miodu,
– świeżo wyciśnięty sok z cytryny lub limonki.

Przygotowanie:

Cebulkę należy obrać i drobno posiekać. Następnie wrzucić ją na rozgrzany tłuszcz na patelnię i zeszklić. Dodać do niej imbir i pieprz, chwilkę smażyć. Wrzucić na patelnię rozdrobnione na niezbyt małe kawałki śliwki, polać sosem sojowym, likierem i miodem. Całość zagotować. Mieszać, trzymając patelnię na małym ogniu. Następnie patelnię przykryć dusić tak długo, aż śliwki się rozgotują. Po zdjęciu sosu z ognia należy doprawić go do smaku sokiem z limonki i polewać nim mięso bezpośrednio przed podaniem.

Żeberka ze śliwkami

Składniki:

– 1 kg żeberek
– 3 łyżki powideł śliwkowych
– łyżka koncentratu pomidorowego
– łyżeczka cynamonu
– łyżeczka cukru
– olej
– śliwki

Przygotowanie:

Żeberka poporcjować. Powidła wymieszać z cukrem, cynamonem, koncentratem pomidorowym oraz 2 łyżkami oleju. Bejcą grubo posmarować żeberka. Ułożyć na grillu otwartym lub w piekarniku i opiekać smarując bejcą około 30-40 min. Na 10 min. przed końcem grillowania na ruszcie umieść śliwki. Żeberka podawać na sałacie ze śliwkami oraz sosem jogurtowym.

Gulasz ze śliwkami

Składniki:

– 500 g mięsa z udek kurczaka
– plaster tłustego boczku (około 200 g)
– 200 g śliwek węgierek
– 2 łyżki powideł śliwkowych
– 1/2 szklanki wytrawnego, czerwonego wina

– 1 łyżeczka cukru
– 1 duża cebula, pokrojona w piórka
– 1 ząbek posiekanego czosnku
– 3/4 szklanki rosołu (z 1 kostki bulionu drobiowego lub cielęcego)
– sól, pieprz do smaku

Przygotowanie:
Boczek posiekać, wytopić na wolnym ogniu. Zwiększyć ogień do maksymalnego, zezłocić boczek, po czym dodać pokrojonego w kostkę kurczaka, cebulę i czosnek. Smażyć około 5 minut, aż powstały płyn odparuje i mięso zacznie się rumienić. Wrzucić odpestkowane śliwki, chwilę podsmażyć. Dodać wino – odparować. Następnie wlać bulion, dodać cukier i powidła. Gotować około 20-30 minut. Przed podaniem przyprawić solą i pieprzem.

Schab ze śliwką z ryżem

Składniki:
– 2 kotlety schabowe
– kilka śliwek węgierek
– sól i pieprz
– cukier
– marynata staropolska do mięs
– goździki
– cynamon
– kwasek cytrynowy
– zioła prowansalskie
– 2 łyżki powidła śliwkowego
– 2 torebki ryżu
– curry
– mała młoda marchewka
– olej do smażenia

Przygotowanie:
Kotlety rozbić tłuczkiem. Marynatę rozrobić w odrobinie oleju, natrzeć mocno mięso, pozostawić na 10 min. pod przykryciem. W tym czasie nastawić ryż, obrać i drobno zetrzeć marchewkę, w małym garnuszku zagotować odrobinę wody z cukrem, goździkami i cynamonem i wrzucić śliwki (gotować ok. 5 min.). Marchewkę wymieszać z odrobiną cukru i kwasku cytrynowego. Rozgrzać tłuszcz na patelni, obsmażyć mięso, posypać ziołami, zalać odrobiną wody i dusić. Ryż odsączyć, dodać odrobinę curry, wymieszać, włożyć do szklaneczki. Mięso przełożyć na talerz, ozdobić powidłem i śliwką po wyjęciu pestki.

Schab duszony ze śliwkami

Składniki:

– 150 g schabu
– 1 łyżka oliwy z oliwek
– 20 dag śliwek

– 2 duże cebule
– szczypta soli

– majeranek

– kilka gałązek koperku

Przygotowanie:

Umyte śliwki pokroić lub pozostawić w połówkach, bez pestek. Schab pokroić na plastry. Umyć, osuszyć i lekko oprószyć solą wymieszaną z majerankiem. Zrumienić kawałki mięsa z obu stron na rozgrzanej oliwie z oliwek. Podlać mięso wodą/winem, przykryć i dusić około 30-40 min. Cebulę pokroić w piórka, podsmażyć dodać na chwilkę śliwki. Śliwki z cebulką dodać do miękkiego już mięsa i jeszcze chwilę poddusić. Doprawić.

Udka pieczone ze śliwkami

Składniki:

– 4 udka z kurczaka
– kilka dorodnych śliwek
– 2 łyżki musztardy ziarnistej
– ½ kubka białego wina
– ½ kubka bulionu drobiowego
– 2 łyżki oliwy z oliwek do obsmażenia kurczaka
– 1 płaska łyżka tymianku + gałązka do przybrania
– 2-3 szalotki
– sól, pieprz

Przygotowanie:

Udka posolić popieprzyć i osmażyć na złoto. Przełożyć do żaroodpornego naczynia, delikatnie przyprawić tymiankiem, wlać białe wino, bulion, szalotki, musztardę i piec przez ok. 30 min. Na dziesięć minut przed końcem zdjąć pokrywę i podlać parę razy sosem, dodać umyte śliwki. Po wyciągnięciu kurczaka z brytfanki zredukować pozostały w niej sos i w razie potrzeby zagęścić mąką ziemniaczaną.

Wątróbka ze śliwkami

Składniki:

– 500 g wątróbki
– 10 śliwek węgierek
– 2 jabłka
– 2 duże cebule cukrowe
– sól
– pieprz
– majeranek
– 2 łyżki oliwy

Przygotowanie:

Wątróbkę umyć i oczyścić z błonek. Ułożyć w naczyniu żaroodpornym wysmarowanym oliwą. Dookoła wątróbki ułożyć połówki wydrylowanych śliwek. Na wątróbce ułożyć jabłka pokrojone na małe kawałki i cebulę w talarki. Całość posypać solą, pieprzem i majerankiem. Zapiekać około 40 min. w 180 st. C.

Karkówka ze śliwkami

Składniki:

– 600 g obranych ziemniaków
– 1 duża cebula
– 4 kotlety z karkówki (400 g)
– 200 g śliwek
– 2 łyżeczki musztardy

Przygotowanie:

Ziemniaki obrać i pokroić w ósemki lub małe ćwiartki. Cebulę obrać i pokroić w kostkę. Do załączonego woreczka włożyć ziemniaki, mięso posmarowane musztardą, cebulę i śliwki, oprószyć przyprawą, delikatnie potrząsać woreczkiem, zapiąć zapinką. Ułożyć w naczyniu do zapiekania. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 200°C. Piec 60 min. bez termoobiegu.

Filety ze śliwką

Składniki:
– 4 filety z piersi kurczaka
– 4 plastry szynki gotowanej
– 30 dag śliwek bez pestek
– sól, pieprz
– natka pietruszki
– ocet winny
– szczypta cynamonu
– 1 jajko
– kilka łyżek mąki lub tartej bułki
– olej do smażenia
Przygotowanie:
Filety z kurczaka umyć, oczyścić, lekko rozbić tłuczkiem do mięsa. Każdy filet natrzeć solą, pieprzem, octem winnym. Posypać cynamonem, odstawić na pół godziny. Po tym czasie na każdy z filetów położyć plaster szynki, ćwierć łyżeczki natki pietruszki, kilka kawałków śliwek. Mięso ciasno zawinąć w roladki. Panierować w jajku i tartej bułce lub mące, smażyć na oleju z każdej strony na złotobrązowy kolor (ok. 10 min). Podawać z ziemniakami i mizerią.

Kaczka z sosem śliwkowym

Składniki:
– 1 kaczka
– 2 łyżeczki soli
– przyprawa 5 smaków (lub mały pęczek listków szałwii w wersji śródziemnomorskiej)
– 1 pomarańcza pokrojona w ćwiartki
– 2 marchewki, obrane i pokrojone na duże kawałki
– 2 cebule, obrane i pokrojone na duże kawałki
– 2 łodygi selera naciowego (spokojnie może być kawałek zwykłego selera), grubo pokrojone
– główka czosnku, ząbki obrane i zgniecione
Na sos śliwkowy:
– 100 g cukru
– pół laski cynamonu
– 1 gwiazdka anyżu
– 6 dużych dojrzałych śliwek, odpestkowanych i posiekanych
– łyeczka skórki pomarańczowej
– mała szczypta kuminu
– sól, pieprz
Przygotowanie:
Nastawić piekarnik na 180 stopni C. Natrzeć kaczkę solą i przyprawą, w środek włożyć cząstki pomarańczy. W rękaw do pieczenia włożyć pokrojone warzywa i czosnek, położyć na nich kaczkę i zamknąć rękaw. Piec 2 godziny, po 2 godzinach rozciąć folię i przypiec chwilę skórę pod grillem z obydwu stron żeby była chrupiąca. W międzyczasie przygotować sos (chutney). Wsypać cukier do rondla, wlać odrobinę wody – tyle żeby się cukier rozpuścił, wrzucić anyż i cynamon i postawić na ogniu, zagotować i gotować chwilę aż syrop się zredukuje, jak tylko zacznie brązowieć dodać śliwki, kumin i skórkę pomarańczową i zmniejszyć ogień, mieszać okazjonalnie, po kilku minutach śliwki puszczą sok i sos się zredukuje, zdjąć sos z ognia, doprawić solą i pieprzem i ostudzić.

Królik ze śliwkami

Składniki:
– królik 1,5 do 2 kg, pocięty na kawałki
– 3 duże cebule
– 1 butelka czerwonego wina
– 2-3 jabłka

– 150 g boczku pokrojonego
– 150 g marchewki
– pokrojone śliwki bez pestek
– 300 g oliwy z oliwek
– sól, pieprz
– tymianek
Przygotowanie:
Obrać, pokroić cebulę i marchewki. Kawałki królika posypać solą i pieprzem. W rondlu na oliwie z oliwek usmażyć mięso. Zdjąć kawałki mięsa i opanierować w mące. W garneku usmażyć cebulę z boczkiem. Dodać mięso, marchew, śliwki i jabłka, przyprawy, dodać tymianek i liść laurowy. Wlać wino i przykryć. Dusić na bardzo małym ogniu przez godzinę. Dodać do mięsa. Dusić kolejny kwadrans. Wyjąć liść i tymianek przed podaniem. Doskonale smakuje ze świeżym makaronem.

Knedle twarogowe ze śliwkami

Składniki:

– 300 g śliwek węgierek
– 2 jajka
– 50 g kaszy manny
– 250 g twarogu
– 125 g mąki
Przygotowanie:

Żółtka oddzielić od białek. Masło utrzeć, dodając żółtka. Twaróg zmiksować, odcedzić, dodaj kaszkę mannę i zmiksować ponownie. Następnie odstawić na chwilę, żeby kaszka wchłonęła serwatkę. Do twarogu dodać mąkę i masło utarte z żółtkami. Białka ubić na sztywno i wymieszać delikatnie z ciastem. Zwilżonymi wodą dłońmi formować z ciasta niewielkie kuleczki. Następnie spłaszczając je, tworzyć niewielkie placuszki. Na środku każdego placuszka kłaść połowę śliwki i w miejsce po pestce wsypać odrobinę cukru. Ciasto zawijać, zlepiając brzegi tak, aby powstały okrągłe knedle. Gotować w osolonej wodzie ok. 15 min. aż wypłyną. W tym czasie pozostałe śliwki podsmażyć na patelni na 2 łyżkach masła, dodać łyżkę cukru, migdały, orzechy itp. Ugotowane knedle polać przygotowanym sosem ze śliwek.

Knedle ze śliwkami

Składniki:

Ciasto:
– 40 dag ugotowanych poprzedniego dnia ziemniaków
– 15 dag mąki
– 1 jajko

– sól
Farsz:
– 40 dag śliwek
– cukier
– cynamon

– tarta bułka

– masło
Przygotowanie:

Ciasto: Ziemniaki zmielić w maszynce, dodać mąkę, jajko i szczyptę soli. Wyrobić ciasto. Przykryć i pozostawić na 20 minut. Śliwki umyć, osuszyć, przekroić i wyjąć pestki. Ciasto podzielić na małe porcje, każdą rozpłaszczyć na dłoni. Na środku kłaść śliwkę, posypywać odrobiną cukru i cynamonu. Dokładnie zlepić, formując kulki. Gotować w osolonej wodzie. Podawać polane zrumienioną na maśle tartą bułką.

Strudel ze śliwkami

Składniki:
– 25 dag mąki
-1 jajko
– 2 łyżki oleju
– szczypta soli
– 3 łyżki masła
– 50 dag śliwek bez pestek
– 5 dag obranych i grubo posiekanych migdałów
– kieliszek śliwowicy
– 4 łyżki cukru
– szczypta cynamonu

Przygotowanie:

Z mąki, oleju, jajka, szklanki przegotowanej letniej wody i szczypty soli zagnieść gładkie ciasto. Przykryć i odstawić na pół godziny, żeby odpoczęło. Połówki śliwek wymieszać z migdałami i śliwowicą. Ciasto rozwałkować na oprószonej mąką ściereczce i rozciągnąć dłońmi. Masło stopić w rondelku. Połową posmarować ciasto. Posypać śliwkami, cukrem i cynamonem. Za pomocą ściereczki zwinąć strudel. Ułożyć na blasze wyłożonej pergaminem, posmarować resztą masła. Piec 20 min w temp. 225 st. C.

Knedle ziemniaczane ze śliwkami

Składniki:
– 1 kg ziemniaków
– 2–3 szklanki mąki

– 1/2 szklanki mąki ziemniaczanej
– jajko
– 24 śliwki
– 2 łyżki masła
– łyżka bułki tartej
– cynamon
– starta skórka z pomarańczy
– sól
– cukier

Przygotowanie:

Ziemniaki obrać, umyć, ugotować w posolonej wodzie. Następnie odcedzić, utłuc lub przecisnąć przez praskę. Pozostawić do wystygnięcia. Wydrylować śliwki, włożyć do mocno posłodzonego wrzątku. Gotować 2–3 min. Do zimnych ziemniaków dodać mąkę i jajko. Zagnieć ciasto, w razie potrzeby (jeśli jest zbyt rzadkie) podsypując nieco więcej mąki. Łyżką nabierać po małej porcji ciasta. Oprószonymi mąką dłońmi formować kulkę, lekko rozpłaszczać i układać na niej śliwkę, owinąć ciastem, ponownie formując kulę. Porcjami wrzucać do posolonego wrzątku i gotować do momentu wypłynięcia na powierzchnię. Masło stopić, zrumienić na nim bułkę. Polać knedle, posypać cynamonem, cukrem, paseczkami skórki pomarańczowej (i ewentualnie odrobiną maku).

Biszkopt ze śliwkami

Składniki:

– 4 jajka
– 3/4 szklanki cukru
– 125 g mąki pszennej
– 1 łyżeczka proszku do pieczenia
– 4 łyżki oleju
– 2 łyżki wody
– 1 łyżka octu jabłkowego

– kilka śliwek
– płatki migdałowe

– cukier cynamonowy

Przygotowanie:

Piekarnik nagrzać do 190 st. C. Jajka ubić z cukrem ok. 3 minut. Dodać pozostałe składniki, zaczynając od płynnych a na końcu mąkę z proszkiem. Tortownicę wyłożyć papierem do pieczenia i wlać ciasto. Poukładać na nim śliwki, pokrojone na połówki i odpestkowane. Posypać płatkami migdałowymi oraz cukrem cynamonowym (1 łyżeczka cukru + 1 łyżeczka cynamonu). Wstawić do piekarnika i piec ok. 40 minut.

Rogaliki ze śliwkami

Składniki:

– 1 opakowanie ciasta francuskiego (275 g),
– 5 sztuk śliwek

– 1 jajko do posmarowania
– cukier do posypania

Przygotowanie:

Śliwki umyć, osuszyć, przekroić na połówki i wyjąć pestki. Ciasto francuskie rozłożyć na stolnicy lekko podsypanej mąką i delikatnie rozwałkować, aby otrzymać prostokąt o wymiarach 45 x 30 cm. Następnie przekroić wzdłuż na 2 prostokąty 45 x 15 cm i z każdego wyciąć po 5 równoramiennych trójkątów. Na każdym trójkącie ułożyć połówkę śliwki. Zwijać ciastka od podstawy w kierunku przeciwległego kąta. Boki zawinąć tak, aby otrzymać kształt rogalika. Gotowe rogaliki ułożyć w odstępach na blasze wyścielonej papierem do pieczenia. Posmarować roztrzepanym jajkiem i posypać cukrem. Piec w 220 stopniach przez ok. 20 minut, aż rogaliki będą złociste i rumiane.