Oliwa z oliwek źródłem zdrowia

17 maja 2017, dodał: dietetyk medyczny

Artykuł zewnętrzny

Żeby zasmakować w oliwie, trzeba mieszkać w tym ogromnym oliwnym gaju (…) Tam tylko można ją należycie docenić. Jean Giono

Od ponad siedmiu tysięcy lat daje światło, czyści, ucisza skrzypiące zawiasy, upiększa będąc składnikiem kosmetyków, konserwuje mięso, ryby, ser czy warzywa na całe lata. Namaszcza się nią królów, niemowlęta i umierających. Gorącą zabijano i torturowano lub … leczono chorych. Z oliwą zawsze kojarzyło się wszystko, co najlepsze: pokój, płodność, siła, zwycięstwo, chwała, oczyszczenie i świętość.

Oliwa z oliwek miała tak wiele zastosowań jak wielkie były ludzkie potrzeby i wyobraźnia od początków cywilizacji. To właśnie Atena (bogini mądrości) zasadziła na wzgórzach Erechtejonem drzewo oliwne „zdolne rozświetlać swym płomieniem noc, koić rany, dostarczać cenny, dodający energii pokarm o wybornym smaku” (R. Faivreau). Tym samym, Atena wygrała konkurs z innymi bogami na najużyteczniejszy dar.

W stojącej na kuchennej półce (nie w lodówce!) butelce z zielonożółtą oliwą extra-virgine kryje się hiszpańskie, włoskie lub greckie słońce, tamtejsza rozgrzana nim gleba, często aromaty pieprzu, owoców, ziół i lekka gorycz. Jej właściwości smakowe zależą głównie od regionu, w którym rosły gaje oliwne, które oddały swoje oliwki producentom. Może być słodkawa albo ostra, bardziej lub mniej aromatyczna: jak kto woli i czego potrzebuje. Włosi i Grecy podchodzą do niej z takim samym namaszczeniem jak Francuzi do dobrego wina – dzięki oliwie potrafią z najprostszego posiłku zrobić smakowite dzieło sztuki.

Coś dla zdrowia:

Poza wspaniałą i bogatą symboliką oliwy nie można zapomnieć także o zawartych w oliwie cennych nienasyconych kwasach tłuszczowych. Wywierają one dobroczynny wpływ na organizm m.in. obniżając poziom cholesterolu we krwi, hamując proces agregacji płytek krwi, obniżając ciśnienie krwi i wiele innych.

Czym są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe?

W oliwie z oliwek znajduje się około 72% kwasu oleinowego i ok. 8% kwasu linolowego, są to tłuszcze jednonienasycone. Chronią one organizm przed rozwojem chorób układu krążenia, w tym miażdżycy czy nadciśnienia tętniczego. Stosowanie na surowo oliwy z oliwek w okresie ciąży chroni rozwijające się dziecko przed zachorowaniem na astmę oskrzelową oraz alergie w wieku dorosłym. Poza nienasyconymi kwasami tłuszczowymi oliwa zawiera także witaminy rozpuszczalne w tłuszczach A, E i D.

Ze względu na działanie antyoksydacyjne zwalczają one wolne rodniki, chronią przed rozwojem miażdżycy oraz chorób nowotworowych. Witamina D dodatkowo bierze udział w gospodarce wapnia, dzięki czemu działa profilaktycznie w kierunku osteoporozy. Natomiast witamina E, zwana witaminą młodości spowalnia procesy starzenia się organizmu.

Co ważne, kwasy jednonienasycone są mniej podatne na utlenianie niż kwasy wielonienasycone. Oznacza to, że mają wyższą temperaturę „dymienia”, dlatego zaleca się smażenie właśnie na olejach z dużą zawartością kwasów jednonienasyconych. Najlepsze pod tym względem są: olej kokosowy, oliwa z oliwek, jak również olej rzepakowy.

Justyna Marszałkowska-Jakubik, dietetyk medyczny www.e-prolinea.pl