Nikt z nas nie chce cierpieć. A wyobrażacie sobie czuć ból prawie cały czas? Niestety wśród nas żyją osoby, które żyją z taką chorobą i nieustannym bólem…
Fibromialgia to zespół chorobowy, charakteryzujący się uogólnionym bólem w układzie ruchu z występowaniem charakterystycznych punktów, rozmieszczonych symetrycznie (tzw.punktów spustowych, tkliwych), wrażliwych na ucisk, którym towarzyszy uczucie przewlekłego zmęczenia, uczucie sztywności oraz sen nie powodujący poczucia odpoczynku. Tkliwe punkty (tender points) znajdują się w miejscach przyczepów ścięgien do kości. Zdaniem specjalistów istnieje ponad 100 takich punktów. Jednak najważniejsze dla postawienia prawidłowej diagnozy jest 18 z nich. Są one rozmieszczone w dziewięciu symetrycznych parach.
Termin fibromialgia został po raz pierwszy użyty w medycynie w 1976 r., natomiast w 1990 r. Amerykańskie Towarzystwo Reumatologiczne (ACR – American College of Rheumatology) podało kryteria klasyfikacyjne tej jednostki chorobowej. Uważa się, że na fibromialgię cierpi około 4% populacji, częściej chorują kobiety i częstość występowania zwiększa się wraz z wiekiem . W Polsce jest to 1,2-2,4 mln osób. Zwykle są to kobiety między 35.-55. rokiem życia, a mężczyźni między 45.-55. rokiem życia. Ale choroba może się pojawić w każdym wieku, atakuje też dzieci.
Jedno jest pewne. Ta choroba jest mało znana nie tylko wśród zwykłych ludzi, ale także przez samych lekarzy. Rzadka i trudna do zdiagnozowania, o nieznanym pochodzeniu. Jest schorzeniem reumatycznym, nazywana reumatyzmem mięśniowym, gdyż ból dotyczy właśnie mięśni, a nie kości. Co więcej, niestety często się zdarza, że lekarze nie potrafią zdiagnozować fibromialgii twierdząc przy tym, że chory histeryzuje albo jest hipochondrykiem. A ból nie odchodzi. Ból. Realny i uciążliwy, uporczywy, nasilający się, przewlekły, choć może pojawiać się i znikać, codziennie, a może trwać nawet miesiącami. Umiejscowiony jest punktowo i symetrycznie w określonych partiach ciała, w okolicach dużych stawów, obejmuje szyję i kark i rozchodzi się na plecy, łopatki i ręce. W nieleczonej, postępującej chorobie, ból przechodzi zwykle także na szczęki i klatkę piersiową, może pojawiać się też w zgięciach palców. Jest wrażliwy na ucisk. Często towarzyszą mu mrowienia, odrętwienia, pieczenia albo sztywność mięśni. Charakterystyczne dla tej choroby jest to, że ból ten może wędrować, przemieszczać się po całym ciele, a ból mogą potęgować różne czynniki zewnętrzne (zimno, wilgoć), a także wysiłek fizyczny, psychiczny i stres. Ból rzadko jest taki sam, osoby cierpiące na fibromialgię opisują go całą gamą przymiotników: głęboki, kłujący, rozlewający się, świdrujący, rwący czy pulsujący. To, że nie jest jednorodny znacznie utrudnia diagnozę, kieruje natomiast diagnostę w strefę psychiki pacjenta.
Fibromialgia jest chorobą ciężką do zniesienia, gdyż można rzec, iż chory cierpi bezustannie. Ciągle odczuwany ból, wciąż pogarszające się samopoczucie i nieustanne zmęczenie zarówno fizyczne jak i psychiczne, do tego nie odpoczywa nawet w czasie snu, sen nie przynosi mu żadnej ulgi, nie ma więc szans na regenerację.
Jak wygląda badanie?
By stwierdzić fibromialgię, lekarz musi dość mocno (z siłą równą mniej więcej 4 kg) uciskać palcem wskazującym lub kciukiem kolejno wszystkie (jest ich 18) tkliwe punkty na ciele pacjenta. Odczuwanie wyraźnego bólu przy ucisku 11 spośród nich zwykle oznacza fibromialgię.
Dlaczego boli?
Większość naukowców uważa, że przyczyną dolegliwości towarzyszących fibromialgii jest wadliwe funkcjonowanie centralnego układu nerwowego. Nieprawidłowo przetwarza on bodźce czuciowe, w rezultacie chory mimo braku fizycznej przyczyny odczuwa ból.
Typowe dolegliwości
• Ból karku promieniujący do szyi i barków.
• Bóle dolnej części pleców promieniujące ku górze.
• Obecność miejsc szczególnie wrażliwych na dotyk.
• Pogorszenie nastroju, depresja, zmęczenie, niepokój, brak energii.
• Kłopoty ze snem, budzenie się nad ranem z obolałym i sztywnym kręgosłupem.
• Migrena.
• Kłopoty z jelitami (od zaparcia do biegunki).
Co sprzyja zachorowaniom?
Jeżeli wymienione niżej czynniki występują pojedynczo, organizm poradzi sobie z nimi. Jeśli się nagromadzą – mogą być przyczyną fibromialgii.
• Fizyczne choroby i urazy
• Znaczny i niewłaściwy wysiłek fizyczny
• Troski rodzinne
• Rozstania z bliskimi
• Kryzysy życiowe
• Krzywdy psychiczne
• Obniżenie pozycji społecznej
• Izolacja
• Depresja
• Mobbing
• Problemy zawodowe
• Problemy finansowe
Czy to fibromialgia?
Lekarz przeprowadza wywiad i bada wrażliwość określonych punktów na ciele. O fibromialgii świadczy:
• Ból rozprzestrzeniony we wszystkich częściach ciała i trwający minimum trzy miesiące.
• Ból lub tkliwość pojawiające się po uciśnięciu co najmniej 11 z 18 charakterystycznych punktów. Ich wrażliwość mierzy się specjalnym urządzeniem – dolorymetrem. Lekarz sprawdza siłę ucisku i stopniowo go zwiększa, by stwierdzić, kiedy wrażenie ucisku zmienia się w ból.
Leczenie
Żaden lek nie likwiduje fibromialgii. Niektóre środki mogą jednak przynieść ulgę, jeśli są właściwie stosowane, np. leki antydepresyjne.
Najczęściej chorzy biorą środki przeciwbólowe, a ponieważ są mało skuteczne, sięgają po niesteroidowe leki przeciwzapalne, które łagodzą ból u mniej niż 1/4 przypadków. Leki rozluźniające mięśnie dają pożądany efekt tylko u nielicznych. Zaś spokrewnione z tymi substancjami środki uspokajające i nasenne wywołują uzależnienie. Dlatego powinno się je stosować jak najrzadziej.
Objawy choroby łagodzi regularne przyjmowanie preparatu Myalgan. Dodaje energii, wpływa na poprawę samopoczucia, zmniejsza napięcie mięśniowe, poprawia krążenie oraz uśmierza ból. Preparat zawiera m.in. specjalne bio-wzmocnione ekstrakty (BioEnhanced Extraction) z liści stokrotki. Ekstrakty mają szerokie zastosowanie w zwalczaniu różnych rodzajów bólu, łącznie z migrenowym bólem głowy, nerwobóli, bólów żołądka itp. Ekstrakt pomaga też przy zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, zaburzeniach układu moczowego, palpitacji, obrzękach, gorączce, potach nocnych. Środek zawiera też bio-wzmocnione ekstrakty z liści winogron i oliwek oraz owocu ananasa, który działa przeciwzapalnie.
To może pomóc
Ogromnie ważny jest relaks i odprężenie. Można wybrać jedną z technik relaksacyjnych i regularnie się nią posługiwać. Zalecane są też ćwiczenia izometryczne, które pomagają zwalczyć stres – niebezpieczny przy fibromialgii. Niezastąpionym lekiem jest ruch. Gimnastyka powinna rozpoczynać się od rozgrzewki. Właściwy trening musi być dostosowany do sprawności. Ćwiczymy tyle, na ile pozwala nam ciało. Początkowo może to być trudne, ale z czasem okazuje się, że regularny trening ogranicza ból. Ulgę przynosi fizykoterapia (głównie TENS – elektryczna stymulacja nerwów), krioterapia, leczenie ciepłem, masaże, akupunktura, hydroterapia. Życie z przewlekłą chorobą jest wyzwaniem i dla chorego, i jego rodziny. By relacje z bliskimi nie pogarszały się, bywa potrzebna pomoc psychologa. Praca z nim ma na celu podniesienie samooceny, walkę ze stresem, naukę rozwiązywania konfliktów itd.