Egzotyczne owoce – mini przewodnik część I

Pod tą tajemniczą nazwą kryje się stożkowata jagoda, pokryta kolczastymi wypustkami. Wyglądem przypomina awokado, od którego odróżnia ją intensywna pomarańczowa barwa. Gruba i twarda skórka kryje krwistoczerwony, soczysty miąższ. Przepękla należy do rodziny dyniowatych i cieszy się dużą popularnością w krajach Południowo-Wschodniej Azji, zarówno dzięki swoim walorom smakowym jak i właściwościom zdrowotnym. Przepękla /Momordica cochinchinensis/ stosowana jest w medycynie chińskiej jako . Te dyniowate owoce zawierają 70 razy więcej likopenu niż pomidory, a także 10 razy więcej karotenu od marchwi. Co więcej, zawarte w przepękli witaminy i minerały są łatwo przyswajalne. Ostatnio doszukano się działania przeciwnowotworowego owocu. Jak spożywać owoc? Ze względu na krótki okres owocowania (grudzień i styczeń), dostępny jest przede wszystkim w postaci przetworzonej, np. w formie soku. W sezonie nasiona i miąższ podawane są z ryżem. Spożywany na surowo, dzięki dużej zawartości wody, skutecznie gasi pragnienie.

Inaczej tamarillo, pomidor drzewiasty, zgrabka grubolistna, zgrabka burakowata. Występuje w stanie dzikim na terenie Peru, Chile, Ekwadoru oraz Boliwii. Posiada jadalne owoce wielkości od 2 do 8 cm, występujące w 8 odmianach barwnych, m.in. czerwonej (najczęściej spotykanej w handlu), żółtej czy pomarańczowej. Są podobne do pomidora, mają galaretowaty miąższ i słodko-gorzki smak (niektórym przypomina smak śliwkowego pomidora). Jakie kupować? Gdy wyglądają jak mocno dojrzałe pomidory, a skórka zaczyna się marszczyć. Można spożywać je na surowo, dodawać do sałatek warzywnych i owocowych. Są też świetną jarzyną do zup. Z bardziej oryginalnych zastosowań owoców tamarillo warto wspomnieć o tym, że zmiksowany miąższ jest dodatkiem do drinków. Natomiast sok z owoców tamarillo dodany do miodu tworzy pyszny napój orzeźwiający.

Granadilla (Passiflora Ligularis) – czasami zwana grenadia, jest gatunkiem marakui. Granadilla pochodzi z górskich rejonów Meksyku i Ameryki Środkowej. Występuje w tropikalnych górach Afryki i w Australii. Słodkie, okrągłe owoce o barwie od żółtej do pomarańczowej, o miąższu koloru szarego, z oryginalną, ciekawą końcówką. Smak: delikatny, słodki, czasem lekko cierpki. Galaretka bardzo smaczna, aromatyczna, o słodkim smaku, którą wyjada się ze środka łyżeczką. W tej postaci jest najsmaczniejsza. Jakie kupować? Dojrzały owoc jest pomarańczowy lub pomarańczowo-czerwony, a jego skórka łatwo pęka pod naciskiem palców. Co można z nich zrobić: głównie sorbety, ale używane są także do drinków miksowanych w blenderze. Należy ją przekroić na pół – wyjadać środek, które tworzą nasiona zatopione w szarej, słodkiej galaretce. Owoc zawiera witaminę A, C i K, sporo fosforu, żelaza i wapnia. Skórkę można wykorzystać jak naczynie i podać w niej np. bitą śmietanę z owocami. Można jeść na surowo, ale świetnie smakuje jako dodatek do sałatki owocowej, jako nadzienie do mięs.

Inaczej kaki, hurma, hebanek, szaron, jabłko orientu. Owoce drzewa, hebanowca wschodniego. Roślina uprawiana głównie w Azji, a owoce z wyglądu przypominają pomidora z czterema listkami od spodu. Skórkę ma gładką, cienką. Miąższ ma konsystencję galarety i jest bardzo słodki, a smakuje jak słodka śliwka albo morela. Niedojrzały owoc zawiera bardzo dużo tanin, które mają właściwości ściągające i przeciwzapalne. Ich obecność jednak sprawia, że taki owoc jest cierpki. Dlatego też preferowane są dojrzałe owoce. Zazwyczaj się ją obiera, ale nie jest to konieczne. Z kaki robi się przetwory albo jada na surowo np. w sałatkach owocowych. Można kaki pokroić w poziome plastry czy kostkę, można też wyjeść miąższ łyżeczką z połówek owocu albo rozgnieść go widelcem i użyć jako sosu do sałatki owocowej. Kaki jest dobrym źródłem nie tylko witamin (A i C), ale także wapnia i z tego względu polecane jest w osteoporozie, a także kobietom, które wkraczają w okres menopauzalny. Można je przechowywać w temperaturze pokojowej, ale przez krótki czas. Świeże, dojrzałe owoce mają jędrną skórkę o intensywnej barwie.

Durian uważany jest za króla owoców tropikalnych. Jego wygląd zewnętrzny przypomina kolczastą łuskę, dobrze nam znanych kasztanów. Miąższ durianu spożywa się na surowo lub poddaje się go różnorodnym procesom, głównie suszenia i fermentacji. Durian to owoc pełen sprzeczności – kuszący smak jego miąższu kontrastuje nieprzyjemnym i przenikliwym zapachem skórki (z powodu zwartości siarczków). Owoc ten świetnie smakuje po wymieszaniu z ryżem i mleczkiem kokosowym lub przetworzony na marmoladę. Nadaje się także jako dodatek do lodów i ciastek. Jadalne są również nasiona durianu, które smaży się na oleju, a następnie przysypuje cukrem i ugotowanym ryżem. To nie koniec możliwości tego owocu – durian uważany jest przez azjatycką ludność za afrodyzjak. Nieprzyjemny zapach durianu bywa tak silny, że większość hoteli i linii lotniczych zabrania wnoszenia tego owocu na swój teren. Mawia się, że durian „piekielnie trąci lecz bosko smakuje”.

Zwany także Duku rośnie w pękach, zupełnie jak nasze winogrona. Owoce są owalne, jajowato -podłużne lub prawie okrągłe. Pojedynczy owoc może mieć średnice od 2.5 do 5 cm. Występują w kolorze blado – żółtym, różowym lub brązowawym. Langstaty mają aksamitną cienką lub grubą skórkę, która zawiera mleczno-białe wnętrze. Biały, przezroczysty, soczysty miąższ (arils) ma smak słodko- kwaśny. W smaku przypomina smak słodkiego grejfruta o konsystencji galaretki. W środku znajdują się zielone pestki, których nie powinno się rozgryzać, gdyż mają bardzo gorzki smak. Orzeźwiające langsaty są prawdziwym przysmakiem w gorących tropikach. Słodkie odmiany langstatów pochodzą z Filipin. „Uttaradit” jest popularnym gatunkiem wystepującym w Tajlandii , natomiast „Paete” przoduje na Filipinach. Owoc jest bogaty w witaminy i składniki mineralne. Zawiera wapń, fosfor, witaminę C, ryboflawinę, węglowodany oraz białko. Skórkę z langsatu łatwo się usuwa., a miąższ jest powszechnie spożywany na świeżo lub jako deser. Może być również gotowany na różne sposoby. Występuje również w postaci kandyzowanej w puszkach. Owoce mają działanie lecznicze, ponieważ powstrzymują biegunkę oraz działają rozkurczowo na jelita.

To inaczej śliwka chińska lub jagodzian. Pochodzi z Indonezji i tam też znajdują się największe plantacje tej rośliny. Owoce rambutanu rozwijają się z wiech kwiatowych zwisających z długich łodyg rosnących na wiecznie zielonym drzewie, którego wysokość może sięgać nawet 20 metrów. To owoc o wielkości dużego orzecha włoskiego. Zwykle występuje w kolorze żółtym lub czerwonym. Jego powierzchnia pokryta jest licznymi włoskami. Jadalne wnętrze owocu – białawy, galaretowaty i aromatyczny miąższ – ma słodki lub kwaskowaty smak. Znajdujące się w środku nasionka należy usunąć, gdyż są niejadalne. Kwaśne odmiany owoców spożywa się po ugotowaniu, słodkie – na surowo. Najlepiej po przekrojeniu owocu jeść środek łyżeczką. Obrane ze skórki można dodawać do sałatek, sosów, potraw z drobiu i wieprzowiny. Rambutan jest bogaty w witaminę B12 i witaminę C. Niestety jest to roślina bardzo nietrwała, co sprawia, że nie nadaje się do przechowywania. Kupując świeże owoce warto zwrócić uwagę na kolor skorupki. Dojrzałe rambutany mają jednolita barwę, niedojrzałe natomiast mają zielone plamki.

Nazywany także oszpilnią jadalną, ospilnem jadalnym, zalakką jadalną. Występuje na wyspach Jawa i Sumatra. To ciekawy owoc pochodzący z południowo-wschodniej Azji. Rośnie w kiści przy podstawie palmy – jest to jagoda o długości ok. 5 cm i twardej łuskowatej okrywie brązowego koloru. Ma stożkowaty kształt. Spożywa się biały, dojrzały miąższ, w którym znajduje się duża brązowa pestka. Smak jest słodki i kwaskowaty, jednak jabłkopodobna struktura może się różnić: od bardzo suchej i kruchej do zdecydowanie wilgotnej i chrupiącej. Dojrzałość owocu bardzo łatwo można ocenić. Do jedzenia nadają się te które mają łamliwą skórkę, prostą do usunięcia i bez trudu oddzielającą się od miąższu.
Salakami  żywią się tradycyjnie pielgrzymi z południowo-wschodniej Azji udający się do Mekki.

Czyli jabłko budyniowe, cherymoja, czerymoja lub jak ktoś woli oficjalną polską nazwę flaszowiec peruwiański. To owoc przywleczony do Australii z Peru. Owocem jest mięsisty owoc do 12 cm średnicy, złożony ze zrośniętych ze sobą mniejszych owoców. Osiąga wagę do 4 kg. Miąższ ma konsystencje budyniu. Smak tego owocu jest słodki z cierpkim odcieniem kwaskowatości a mimo to bardzo mdły. Sprawdza się jako dodatek do potraw. Duży problem stanowi jego przechowywanie. Owoc nie wytrzymuje więcej niż 7 dni po zerwaniu z drzewa.

Owoc drzewa bochenkowego. Dojrzały owoc ma zieloną, grubą skórkę pokrytą licznymi kolcami i bruzdami. Największy owoc na świecie rosnący na drzewie. Jego długość waha się od 30 do 90 cm. Owoce można jeść na surowo, jak i po ugotowaniu. Miąższ jest dość soczysty, słodki, jakby gumowy, jednak bardzo chrupiący o intensywnym zapachu. Wykorzystywany jest do produkcji dżemów oraz owocowych chipsów. W kuchni indyjskiej wykorzystuje się również jego nasiona. Występuje w Azji wschodniej i południowej. Należy go przechowywać w suchym i chłodnym miejscu. Świeży owoc powinien być słodki i soczysty oraz nie może mieć żadnych obcych nalotów na skórce i miąższu. Stanowi dobre źródło węglowodanów oraz błonnika.