Dieta wątrobowa i usuwanie toksyn – super przepisy na zdrową wątrobę!

27 sierpnia 2024, dodał: Marta Dasińska

Wątroba jest jednym z największych organów ludzkiego organizmu. Pełni ponad 500 różnych funkcji. Najważniejszą jest rozkładanie i neutralizacja wszelkich toksyn, które dostarczamy wraz z pożywieniem i wdychanym powietrzem.

Wątroba produkuje żółć niezbędną do trawienia tłuszczów i cholesterol konieczny do prawidłowego funkcjonowania każdej komórki. Wątroba nie boli, bo nie jest unerwiona, znosi w milczeniu każdą dolegliwość. Ale kiedy jest nadmiernie bombardowana złą dietą, alkoholem powiększa się i rozciąga otaczającą torebkę ochronną napierając na sąsiednie organy. I wtedy odczuwamy kłucie w boku, czy też pod żebrami. Zakłócenia w pracy wątroby mogą pochodzić nie tylko z obżarstwa, nadużywania leków, wdychania szkodliwych substancji (farb, lakierów, dymu z papierosa), ale również z wirusowego zapalenia wątroby. Wówczas oprócz leczenia farmakologicznego należy zastosować dietę przyjazną dla wątroby.

Dieta wątrobowa jest to dieta stosowana w schorzeniach wątroby, trzustki, pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych. Wpływa pozytywnie na zdrowie, system ochronny organizmu oraz oczywiście pozwala na osiągnięcie zdrowej wagi. Dla osób, które nieumyślnie straciły na wadze, dieta ta wpływając pozytywnie na wątrobę może prowadzić do lepszego apetytu i powrotu do odpowiedniej wagi. Dla osób chcących zrzucić parę kilogramów z kolei dieta wątrobowa pozwala na zmniejszenie łaknienia i poprawę kondycji zdrowotnej. Sposób stosowania diety powinien zależeć w dużym stopniu od rodzaju i zaawansowania choroby – również od stopnia wydolności wątroby. W chorobach z niewydolnością wątroby obowiązuje ograniczenie ilości spożywanego białka (20-30g) a w stanach ciężkich również przejściowe wyeliminowanie białka z diety. Natomiast przy wydolności wątroby zaleca się dietę bogatą w białko. Dodatkowo przy zaburzeniach krążenia ogranicza się ilość spożywanego sodu (Na), a zwiększa ilość potasu (K).

Stosując dietę wątrobową, przede wszystkim należy jeść regularnie niewielkie porcje 5-6 razy dziennie, a potrawy powinny być umiarkowanie ciepłe. Dieta powinna być bogata w białko i węglowodany, z ograniczeniem tłuszczu i błonnika. Potrawy powinny być przyrządzane na parze, pieczone w folii bądź też duszone bez tłuszczu.

Wskazana jest dieta bogata w witaminy C i E (są to antyoksydanty – witaminy o działaniu przeciwutleniającym). Zawartość podstawowych składników spożywanego jedzenia powinna wynosić około: 65-90 g białka, 40-50 g tłuszczu, 345 g węglowodanów. Duże ilości białka powinno się dostarczać w postaci białek jaj, odtłuszczonego mleka, chudego twarogu, chudego mięsa, ryb i drobiu. Warto jeść także suszone drożdże, które są źródłem białka i witamin z grupy B. Węglowodany podawać trzeba pod postacią przetworów owocowych, cukru, miodu, potraw z mąki i kasz, nietłustych deserów. Warto jeść wiele owoców i warzyw, szczególnie jako surówki.

Z mięs powinno się wybierać te najchudsze (filet z indyka, kurczaka, ryby). Najlepsze tłuszcze to olej sojowy, słonecznikowy i masło. Tłustą śmietanę do zaprawiania zup i sosów należy zastąpić naturalnym jogurtem. Dzienna dawka cukru nie powinna przekraczać 7 dag. Nadmierna jego ilość sprzyja stłuszczeniu wątroby. Do słodzenia herbaty lepiej użyć miodu rzepakowego. Węglowodany (makarony, pieczywo) mogą stanowić około 45% spożywanych dziennie produktów, jednak nie więcej niż ok. 40 dag. Na diecie wątrobowej należy pić odchudzone mleko i napoje mleczne. Jeść chudy lub półtłusty biały ser. Dużo białka zawiera również fasola, soja, soczewica, migdały, pestki dyni.

Z warzyw najbardziej wskazane są te, które zawierają przeciwutleniacze, kwas foliowy i witaminę C (np.: sałata, buraki. brokuły, marchew). Można spożywać m.in.: mleko odtłuszczone lub niskotłuszczowe, odtłuszczony jogurt, ser do 3% tłuszczu, mąkę, mąkę ziemniaczaną, płatki owsiane i pszenne, ryż, grysik, budyń, kukurydzę, chleb pszenny, graham, chleb mieszany, ciasto drożdżowe, biszkopt, piernik, ciasto z owocami, cukier, miód, galaretkę, marmoladę, słodzik, jabłka i gruszki bez skórki, pomarańcze, truskawki, melony, kiwi, brzoskwinie, czarną herbatę, słabą kawę ziarnistą, soki owocowe i warzywne, herbaty ziołowe, wodę mineralną niegazowaną, cielęcinę, chudą wołowinę, polędwicę, dziczyznę (jeleń, sarna, dzik), drób (kura, kurczak, indyk), chude zupy, nietłuste sosy, ryby (okoń, dorsz, szczupak, lin), kraby, ziemniaki w mundurkach, ziemniaki solone, ziemniaki puree, rzodkiew, pieczarki, buraki, seler, sałaty, pomidory, jajko na miękko, jajecznica (luźna). Z owocami nie należy przesadzać, ale sezonowe (np.: jabłka, jagody, cytrusy, borówki) na pewno nie zaszkodzą. Jednak wątroba pełniej wykorzysta bogactwo witamin zawarte w owocach, jeżeli zrobimy z nich sok czy mus.

Dieta wątrobowa nie powinna zawierać przypraw oraz potraw trudno strawnych i wzdymających, jak warzywa strączkowe suche, gotowana kapusta, świeże, kwaśne pieczywo. Nie wolno jeść wędlin, kiszonek, marynat, konserw rybnych i mięsnych, wywarów z kości, mięsa, drobiu, ryb, grzybów, musztardy, maggi, papryki i pieprzu. Należy także znacznie ograniczyć dodatek soli. Do przygotowywania zup trzeba używać wywary z włoszczyzny i mleka. Z diety wątrobowej należy wyłączyć pokarmy zawierające czosnek i cebulę, oraz wszelkie używki. Produkty zakazane, to m.in.: alkohol (nawet piwo i wino), dania smażone, zasmażki, tłuste mięsa, tłuste ryby, tłuste sery, żółtka jaj, ciasta francuskie, torty, tłuste ciasta (pączki), konserwy mięsna i rybne, wywary z mięsa, kości, grzybów, przyprawy: papryka, pieprz, maggi, musztarda, pieczywo: świeże, razowe, żytnie, kasze: jaglana, gryczana, tłuste mleko, smalec, słonina, boczek, ceres, oma, ziemniaki pieczone, smażone, frytki, kapusty, kalafior, szpinak, czosnek, cebula, pory, ogórki, fasolka szparagowa, kalarepa, słodycze, czekolada, mocna prawdziwa kawa, placki ziemniaczane, sałatki z majonezem, jajecznica na słoninie, jajka gotowane na twardo.

Jeżeli będzie się przestrzegać wszystkich zaleceń, co do stosowania diety to wątroba szybko się odwdzięczy. Ma tę cudowna zaletę, że nie tylko sama potrafi się regenerować, a nawet odbudowywać po zabiegach chirurgicznych.

Przykład jadłospisu w przewlekłych chorobach wątroby:

Śniadanie I: Kasza manna do wyboru: a) na mleku i b) wywarze z warzyw, pieczywo mieszane – chleb pszenny i pieczywo półcukiernicze, masło, pasta z sera twarogowego (i pomidorów), miód, napój z dzikiej róży.
Śniadanie II: Galaretka z ryby, bułka, jabłko w sosie waniliowym
Obiad: Zupa jarzynowa z lanym ciastem, pulpety z cielęciny, marchewka gotowana, sałata zielona polana kefirem, ziemniaki puree, kompot z jabłek
Podwieczorek: Koktajl mleczno-warzywno-owocowy, biszkopty.
Kolacja: Pierogi leniwe, surówka z jabłek, herbata.

Przykładowe potrawy w diecie wątrobowej:

Buraki z jabłkami

Składniki: 5 dag jabłek, 35 dag buraków ćwikłowych, 25 ml mleka, 5 g masła, 2 g cukru, 5 g maki pszennej.
Przygotowanie: Umyte buraki ugotować w łupinach, następnie je obrać i zetrzeć na grubej tarce. Jabłka surowe zetrzeć na tarce i połączyć z burakami dodając cukier. Z mleka i mąki przygotować zawiesinę, wlać do jarzyny i zagotować. Gdy już się ugotuje dodać masło.

Kasza na mleku

Składniki: 1 g soli, 5 dag kaszy, 400 ml odtłuszczonego mleka,
Przygotowanie: Opłukać kaszę w zimnej wodzie i ugotować na mleku aż zmięknie.

Zapiekanka z jabłek i ryżu

Składniki: 20 dag jabłek, 5 dag ryżu, 1 dag cukru, 100 ml mleka, 5 g masła.
Przygotowanie: Ryż ugotować na sypko na mleku. Jabłka obrać i pokroić w plastry. W naczyniu wysmarowanym masłem ułożyć warstwowo jabłka i ryż i przesypując cukrem. Zapiec wszystko w piekarniku.

Zupa ze świeżych owoców

Składniki: 4 dag cukru, 5 g maki ziemniaczanej, 20 dag różnych świeżych owoców, 350 ml wody.
Przygotowanie: Wycisnąć sok z owoców lub przygotować z nich przecier. Z części nieprzetartych ugotować wywar, odcedzić go, dodać mąkę ziemniaczaną i cukier i gotować. Dodać wcześniej przygotowany przecier lub surowy sok.

Surówka z selerów i jabłek

Składniki: pęczek szczypiorku, 2 jabłka, seler, 5 g cukru, koperek , olej lniany, nasiona chia
Przygotowanie: Jabłka i warzywa się opłukać, selery i jabłka zetrzeć na grubej tarce, a koper i szczypior posiekać. Wszystko wymieszać i polać olejem lnianym i posypać nasionami chia

Zupa ziemniaczana

Składniki: 200 ml wody, 5 dkg włoszczyzny (bez kapusty), 15 dkg ziemniaków, 5 g mąki pszennej, 50 ml mleka, 1 g soli, 5 g masła, zielona pietruszka.
Przygotowanie: Oczyszczone ziemniaki i włoszczyznę ugotować w wodzie, po czym przetrzeć. Z mąki i mleka przygotować zawiesinę, wlać do przetartych jarzyn i zagotować. Po zagotowaniu dodać masło, sól i posiekaną nać pietruszki.

Budyń z twarogu na słodko

Składniki: 2 białka, 2 dkg cukru, 20 dkg twarogu, łyżka mąki pszennej, 5 g masła.
Przygotowanie: Twaróg utrzeć z cukrem, dodać ubitą z białek pianę i mąkę. Wymienione składniki lekko wymieszać, nałożyć do uprzednio wysmarowanej masłem formy. Gotować na parze, pod przykryciem, około 25 min.

Kluski z twarogu

Składniki: 10 dkg twarogu, 1 białko, łyżka mąki mąki pszennej, 5 g masła, 1 g soli.
Przygotowanie: Twaróg rozetrzeć, połączyć z mąką, wymieszać, dodać ubitą z białka jaja pianę i wymieszać. Z przygotowanej masy formować kluski i wkładać je do osolonej, wrzącej wody. Po ugotowaniu dodać masło.

Pulpety z mięsa

Składniki: 20 dkg chudego mięsa, 1 białko, 1 g soli, 5 g masła, 10 dkg czerstwej bułki, 25 ml odtłuszczonego mleka.

Przygotowanie: Masło połączyć ze zmielonym mięsem, namoczoną w mleku i odciśniętą bułką oraz z ubitą pianą. Po wymieszaniu wymienionych składników uformować pulpety, włożyć je na wrzącą, osoloną wodę i gotować około 10 min.

Miruna gotowana z selerem i marchewką w diecie wątrobowej

Składniki: 1/2 l wody, 1 duża marchewka, 1/3 dużego selera lub 1 mały naciowy, 3 filety ryby mrożonej lub świeżej, 1 szczypta curry, 1 szczypta ziół prowansalskich, 1 szczypta pieprzu ziołowego. Można zagęścić mąką z mlekiem.
Przygotowanie: warzywa zetrzeć na tarce, wrzucić do wrzątku, rybę pokroić w kawałki i również wrzucić do wrzątku. Wszystko razem ugotować. Przyprawić, podawać z ziemniakami bądź ryżem.

Miruna z ryżem i warzywami

Składniki: 1 opakowanie ryżu 250 g, 3 płaty miruny lub innej ryby mrożonej, 1 opakowanie warzyw mrożonych o dowolnym składzie, 1 szczypta curry, 1 szczypta pieprzu ziołowego, 1 szczypta soli.
Przygotowanie: Wstawić wodę na ryż i rybę. Do wrzącej wody wrzucić woreczki z ryżem i gotować ok. 20 min. Następnie , zagotować wodę a potem wrzucić warzywa mrożone i rybę (rybę też można przygotować na parze). Wszystko gotować razem do miękkości. Na końcu delikatnie przyprawić curry i pieprzem i solą.

Ryż z warzywami w sosie mięsnym

Składniki: 1 opakowanie ryżu z warzywami, 20 dag mięsa gulaszowego indyczego, 1 szklanka mleka 2%, 1/2 szklanka wody, 1 łyżka mąki, 1 łyżeczka curry, 1 łyżeczka ziół prowansalskich, 1 szczypta soli.
Przygotowanie: Ryż ugotować w osolonej wodzie. Do małej ilości wody włożyć mięso i gotować następnie dodać mleko wymieszane z mąką. Pogotować razem do miękkości. Pod koniec dodać curry, zioła prowansalskie. Wyłożyć ryż na talerz i polać gotowym sosem.