Czy masz podzielną uwagę?

Mózg mężczyzny waży średnio 1325 g. Każda z obu półkul ma oddzielne zadania: prawa odpowiada za spostrzeganie przestrzeni i formy, lewa za myślenie i mówienie. W wyniku tego podziału mężczyzna ma dużą zdolność koncentracji, ale więcej problemów sprawia mu zajmowanie się dwiema sprawami naraz. Mózg kobiety waży nieco mniej, średnio 1149 g. Przy wielu czynnościach, jak mówienie czy obserwowanie, kobieta wykorzystuje obie półkule mózgowe. Dlaczego? Jak na razie nie wiadomo. Jasne jest jednak, że kobieta posiada zdolność podzielności uwagi, w przeciwieństwie do mężczyzny. Różnice w uzdolnieniach pomiędzy płciami wiążą się z zaobserwowanymi u kobiet i mężczyzn różnicami w proporcjach istoty szarej i istoty białej do całkowitej objętości mózgu. Istota szara odpowiada za inteligencję logiczno-matematyczną. Istota biała umożliwia zaś komunikowanie się komórek leżących w różnych obszarach mózgu. Kobiety mają więcej substancji szarej w stosunku do pojemności czaszki. To kompensuje im mniejszą pojemność mózgu. Dlatego można mówić, że mózg kobiety jest sprawniejszy od mózgu mężczyzny. Naukowcy postawili tezę, że gdyby panie miały mózgi tak duże jak panowie, byłyby od nich wyraźnie inteligentniejsze. Z badań brytyjskich naukowców wynika natomiast, że przewagę kobiet nad mężczyznami w wykonywaniu zadań wymagających podzielności uwagi zapewnia paniom estrogen, żeński hormon płciowy. Odkryto, że stymuluje on neurony w płacie czołowym, zmuszając je do większej aktywności. A to właśnie ten obszar mózgu odpowiada za efektywność wykonania zadań, które wymagają koncentracji, pojmowania reguł, zasad czy definicji.

Naukowcom z Uniwersytetu w Hertfordshire udało się ustalić naukowo, że mężczyźni w porównaniu z kobietami mają bardzo ograniczoną podzielność uwagi. Były to pierwsze badania tej zdolności pod kątem płci. Testy wykazały, że w natłoku zadań mężczyźni radzą sobie gorzej nawet z tymi czynnościami, które zazwyczaj wykonują lepiej. Jest to od wieków znana dolegliwość – mężczyźni nie są w stanie robić dwóch rzeczy na raz. Zdaniem badaczy rezultaty wskazały, że kobiety są lepiej od mężczyzn przygotowane na każdy kolejny problem – kontynuują żonglerkę czynnościami i jednocześnie zastanawiają się nad tym co zrobić dalej. Według prof. Lawsa psychologa prowadzącego badania, lepiej rozwinięty zmysł przestrzenny mężczyzn powinien pozwolić im lepiej poradzić sobie w zadaniach. Jednak nadmiar czynności zaburza u nich normalny tok myślenia. Test wykazał, że u kobiet refleks i odpowiednia technika nie schodzą na dalszy plan, bez względu na to, ile spraw muszą załatwić.
Podobne wnioski wynikają z badania oceniającego cechy dobrego kierowcy, przeprowadzonego przez naukowców z Bradford. Wykazali oni, że dzięki wyższemu poziomowi estrogenu kobiety mają lepszą pamięć przestrzenną, koncentrację oraz podzielność uwagi. Mężczyźni natomiast zwyciężyli w testach na wyczucie perspektywy i czytanie mapy. Dodatkowo statystyki potwierdzają, że najczęstszymi sprawcami wypadków są właśnie mężczyźni. Dane Instytutu Transportu Samochodowego mówią, że kobiety powodują jeden wypadek na 6,7 mln przejechanych samochodem kilometrów, a mężczyźni raz na 4,7 mln kilometrów.

Umiejętność dzielenia swej uwagi staje się coraz bardziej po żądana przez ludzi nastawionych na swój rozwój zawodowy i towarzyski. Organizowane są dla nich specjalne kursy kreowania własnej osobowości (koszt szkolenia dochodzi nawet do 1700 zł), na których pod okiem specjalisty ćwiczą m.in. podzielność uwagi. Ci, których nie stać na szkolenia, radzą sobie domowymi sposobami – dietą i ćwiczeniami. Dobierają je tak, by pomagały rozwinąć umiejętność podzielności uwagi w zakresach, które są im najbardziej potrzebne. Studenci matematyki – wyprowadzając równania i słuchając tekstów piosenek, uczniowie liceów plastycznych – czytając tekst napisany różnokolorową czcionką tak, by zapamiętać i treść i barwy, i układ kolorów. Obowiązuje jednak przy tym kardynalna zasada, która setki lat temu stała się fundamentem modnych dziś wschodnich sztuk walki i technik medytacyjnych – najpierw koncentracja, potem podzielność uwagi. Nie ma drogi na skróty.

Patrząc na problem z ogromną dawką humoru, można się zastanowić, czy aby więc kobiety nie są doskonalszymi istotami, stojącymi wyżej na drabinie ewolucji? Podczas gdy mężczyźni nie wyszli jeszcze poza ograniczenia stawiane im przez naturę – drapieżnik koncentruje wzrok na ofierze i wszystko inne przestaje się liczyć, kobiety są zdecydowanie bardziej skomplikowane.