Wiele nazw leków, ta sama substancja czynna – jak wybrać odpowiedni lek na gorączkę u maluszka?
Jak wskazują wyniki ostatniego badania (GFK Polonia, kwiecień 2013), aż 65 % przebadanych matek wskazało gorączkę u dzieci, jako najczęstszy skutek stanu zapalnego. I choć na rynku OTC liczą się głównie 3 substancje przeciwbólowe – ibuprofen, paracetamol i kwas acetylosalicylowy, to tylko 5% badanych matek wskazało je w lekach. Znajomością dwóch substancji wykazało się 45% matek dzieci w wieku 0-12 lat. Badania były punktem wyjścia do rozpoczęcia kampanii edukacyjnej „Wiedza nie boli”. Patronat nad akcją objęła marka Nurofen.
Najpopularniejsze i najlepiej przebadane substancje przeciwbólowe i przeciwgorączkowe dla dzieci to ibuprofen lub paracetamol. Głównym powodem podawania ich dzieciom jest gorączka. Paracetamol zalecany jest już u dzieci od urodzenia, a ibuprofen od 3. miesiąca życia dziecka. Pomimo tego, że oba leki mają część wspólną, czyli działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe – znacząco się od siebie różnią.
Bezpieczeństwo przede wszystkim
Poza działaniem przeciwbólowym lek powinien także zwalczać przyczynę bólu i gorączki – stan zapalny np. w przebiegu infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Jak podkreśla pediatra, prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska „W przypadku dzieci niezwykle ważna jest skuteczność, ale także bezpieczeństwo stosowanego leku. U dzieci gorączka i ból zwykle związane są z obecnością stanu zapalnego.” Należy zwrócić szczególną uwagę, że lek poza działaniem przeciwbólowym powinien także neutralizować przyczynę bólu i gorączki – stan zapalny wywołany np. infekcją bakteryjną lub wirusową. Leki z ibuprofenem należą do niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które mają działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Usuwają stan zapalny, który jest najczęstszą przyczyną bólu i gorączki u dziecka. Paracetamol natomiast eliminuje ból i obniża gorączkę, ale nie posiada działania przeciwzapalnego, tzn. że może nie usunąć przyczyny gorączki, a jedynie obniżyć ją . „Rekomenduje się, aby ze względu na działanie przeciwzapalne ibuprofenu stosować go jako pierwszy lek w leczeniu gorączki, a dopiero potem rozważać włączenie do terapii paracetamolu.” – dodaje prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska.
Zdążyć z czasem
Bardzo ważną rolę w przypadku gorączki u dziecka odgrywa czas działania leku. Paracetamol zaczyna działać po 30 min. i dla podtrzymania efektu przeciwgorączkowego należy podawać go co 4-6 godzin. Natomiast ibuprofen w postaci 4% zawiesiny zaczyna obniżać gorączkę już po 15 minutach od podania i działa do 8 godzin . W badaniach zaobserwowano, że w pierwszych 4 godzinach leczenia ibuprofen zmniejsza gorączkę u dziecka szybciej i na dłużej niż paracetamol .
Należy zwrócić szczególną uwagę na dzienną ilość zażywanych leków przeciwbólowych. Ze względu na czas działania substancji czynnych, ibuprofen powinno podawać się maksymalnie 3 razy na dobę (nie więcej niż 6 tabletek po 200 mg/dobę) natomiast paracetamol maksymalnie 4 razy na dobę (nie więcej niż 8 tabletek po 500 mg/dobę).
Ibuprofen i paracetamol – podobieństwa i różnice
Nie zaobserwowano istotnych różnic w częstotliwości występujących efektów ubocznych, a poziom bezpieczeństwa w przypadku samodzielnego stosowania leków z paracetamolem bądź ibuprofenem jest zbliżony. W sytuacji podawania leków dzieciom szczególną uwagę należy zwrócić na m.in.:
Astma dziecka
Jak pokazują badania, ryzyko wizyt ambulatoryjnych z powodu wystąpienia objawów astmy na skutek zażywania leków z ibuprofenem jest niższe niż w przypadku stosowania paracetamolu. Stwierdzono, że ibuprofen w porównaniu do paracetamolu nie zwiększa ryzyka wystąpienia ostrego skurczu oskrzeli u dzieci z astmą (z wyjątkiem dzieci z nadwrażliwością na aspirynę). Co więcej, część badaczy sugeruje, że ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne (astma jest chorobą zapalną), ibuprofen może stanowić pewną ochronę w przypadku wystąpienia ostrej choroby z gorączką.
Choroby układu pokarmowego i wątroby
W sytuacji kiedy dziecko cierpi na jakiekolwiek choroby układu pokarmowego, przed podaniem leku bądź z ibuprofenem bądź z paracetamolem, należy skontaktować się z lekarzem. Przy tego typu dolegliwościach stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych może zwiększać ryzyko np. uszkodzenia błony śluzowej żołądka dziecka. Działanie paracetamolu nie powoduje zwiększenia ryzyka podrażnienie żołądka.
Również kiedy u dziecka występują zaburzenia pracy wątroby, przed podaniem jakiegokolwiek leku należy skontaktować się z lekarzem. Podanie paracetamolu jak i ibuprofenu może nieść ze sobą ryzyko działań niepożądanych, jednak jest ono mniejsze w przypadku ibuprofenu. Udowodniono, że przy krótkotrwałym stosowaniu, zgodnym z zaleceniami lekarza, ibuprofen jest bezpieczny dla wątroby. W przypadku stosowania paracetamolu u osób z upośledzoną czynnością wątroby może dochodzić do niewłaściwego metabolizmu paracetamolu i niepożądanych działań toksycznych.
Uczulenia
Przed podaniem dziecku leku przeciwgorączkowego należy upewnić się, czy nie jest ono uczulone na daną substancję (preparat) i czy w przeszłości nie występowały nagłe reakcje po przyjęciu leku. Prawdą jest, że każdy lek – także leki przeciwgorączkowe – może wywołać stan alergiczny. W przypadku paracetamolu i ibuprofenu najczęściej obserwowanymi odczynami alergicznymi są wysypki, świąd, nadwrażliwość skóry na światło słoneczne. Natomiast bardzo rzadko obserwuje się niebezpieczne dla życia odczyny alergiczne takie jak np. toksyczna nekroliza naskórka.
Nurofen dla dzieci Forte, Ibuprofenum, 200 mg/5 ml, zawiesina doustna. Wskazania do stosowania: gorączka różnego pochodzenia (także w przebiegu zakażeń wirusowych, w przebiegu odczynu poszczepiennego). Bóle różnego pochodzenia o nasileniu słabym do umiarkowanego: bóle głowy, gardła i mięśni np. w przebiegu zakażeń wirusowych, bóle mięśni, stawów i kości, na skutek urazów narządu ruchu (nadwerężenia, skręcenia), bóle na skutek urazów tkanek miękkich, bóle pooperacyjne, bóle zębów, bóle po zabiegach stomatologicznych, bóle na skutek ząbkowania, bóle głowy, bóle uszu występujące w stanach zapalnych ucha środkowego. Przeciwwskazania: Produkt leczniczy jest przeciwwskazany u pacjentów: z nadwrażliwością na ibuprofen lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu leczniczego oraz na inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), u których po przyjęciu kwasu acetylosalicylowego lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) występowały kiedykolwiek w przeszłości objawy alergii w postaci kataru, pokrzywki lub astmy oskrzelowej, z chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy czynną lub w wywiadzie, perforacją lub krwawieniem, również tymi występującymi po zastosowaniu NLPZ, z ciężką niewydolnością wątroby, ciężką niewydolnością nerek lub ciężką niewydolnością serca, przyjmujących jednocześnie inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, w tym inhibitory COX-2 (zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych), w III trymestrze ciąży, ze skazą krwotoczną. Podmiot odpowiedzialny: Reckitt Benckiser (Poland) S.A.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Kampania edukacyjna „Wiedza nie boli”: Głównym celem programu jest poprawa stanu wiedzy Polaków o lekach przeciwbólowych, a przez to, poprawa jakości ich używania rozumianej poprzez m.in. znajomość trzech najpopularniejszych substancji czynnych – paracetamolu, ibuprofenu, kwasu acetylosalicylowego i mechanizmów ich działania (ośrodkowy, obwodowy, przeciwbólowy, przeciwzapalny i przeciwgorączkowy). W kampanii zostanie położony nacisk na wskazanie różnic pomiędzy lekami oryginalnymi, a generycznymi.
Materiały: informacje prasowe Multi PR
