Słyszeliście kiedyś określenie parszywa dwunastka? Nazywa się tak warzywa oraz owoce, które bywają najbardziej narażone na skażenie pestycydami. Każdego roku EWG czyli Enviromental Working Group publikuje listę tych produktów. W 2018 roku pojawiły się na niej między innymi truskawki, selery i szpinak. Zobacz jakie warzywa i owoce lepiej kupować w sklepach ekologicznych oraz jakich unikać.

Pestycydy – broń na szkodniki

W XXI wieku pojęcie żywności traktowane jest często w oderwaniu od naturalnych źródeł jej pochodzenia. Jeżeli nie wiemy, co jemy, to tak jak byśmy byli manipulowani. Niewiedza przeciętnego konsumenta ułatwia producentom wprowadzanie coraz bardziej sztucznej i przetworzonej żywności. W Unii Europejskiej każdego roku jest używanych ponad 140 tys. ton pestycydów do spryskiwania upraw rolnych, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca daje odpowiednio 280 gram.

Pestycydy to substancje chemiczne naturalnego lub syntetycznego pochodzenia. Stosuje się je w celu wyeliminowania grzybów, chwastów i owadów, które są szkodliwe dla upraw, ale bezpieczne dla zwierząt i ludzi. Obecnie pestycydy są selekcjonowane i oddziałują na jak najmniejszą grupę szkodników, działają szybko i na krótko.
Pestycydy w większości są ksenobiotykami, czyli substancjami całkowicie obcymi, nie występującymi w normalnych warunkach w środowisku. Zawierają jeden lub kilka (preparaty złożone) związków chemicznych, które są substancją aktywną służącą do zwalczania szkodliwego organizmu.
Do grupy produktów rolnych najbardziej narażonych na obecność pestycydów należą winogrona, owoce cytrusowe oraz ziemniaki. Przy ich uprawie wykorzystuje się opryski rzędu ok. 6 kg/ha pestycydów. Pomimo tego, że owoce i warzywa wykazują najwyższe prawdopodobieństwo skażenia pestycydami, zboża, przetworzona żywność oraz żywność dla dzieci również jest w dużym stopniu zanieczyszczona pestycydami.
Pestycydy wprowadzone do organizmu człowieka wraz z żywnością, ze względu na ich lipofilność kumulują się w tkankach zawierających tłuszcze, trudno ulegają przemianom metabolicznym i są bardzo wolno usuwane z organizmu

Z powodu tego, że praktycznie zawsze mamy do czynienia z pewną pozostałością pestycydu określa się dawkę tolerancji, czyli maksymalną, dopuszczalną pozostałość pestycydów określoną po czasie karencji dla poszczególnych surowców i produktów spożywczych, wyrażoną w mg/kg produktu.

W celu zmniejszenia narażenia na pozostałości pestycydów w jadanych płodach rolnych powinno się kupować owoce i warzywa we właściwym dla nich sezonie. Przed przygotowaniem potraw należy owoce i warzywa dokładnie myć pod bieżącą wodą, odrzucać zewnętrzne liście i obierać ze skórki, szczególnie te, które wydają się nawoskowane. Warto też kupować warzywa i owoce oznaczone, jako ekologiczne lub uprawiać własne.

Poziomy stężenia

W parszywej dwunastce znajdują się owoce oraz warzywa zawierające wyższe stężenie szkodliwych substancji zwanych nowalijkami. Głównie chodzi o truskawki, pomidory i nektarynki, które się szpikuje chemią. Czy nie zastanowiło Was dlaczego te produkty pojawiają się w sklepach bardzo szybko? Nie dość, że ich cena jest wysoka, to jeszcze są potraktowane pestycydami. Takie warzywa i owoce mogą negatywnie wpłynąć na nasz organizm a nawet na środowisko. Zbyt duża dawka chemikaliów, opryski stosowane w nieodpowiednim czasie, czy używanie przeterminowanych specyfików odbija się znacznie na jakości warzyw i owoców. 

Podsumowanie

Raport EWG powstaje z badań próbek pobranych z warzyw i owoców znajdujących się na amerykańskim rynku. Dlatego na tą listę trzeba brać poprawkę, gdyż nie znamy badań z Polski czy Europy. Warto jednak znać produkty, które są najbardziej narażone na szkodliwe substancje, gdyż tendencja może się powtarzać. W 2018 roku na liście pojawiły się truskawki, szpinak, nektarynki, jabłka, winogrona, brzoskwinie, wiśnie, gruszki, pomidory, selery, ziemniaki oraz papryka. 

Spożywanie produktów z upraw, na których niewłaściwie stosowano pestycydy i środki ochrony roślin może powodować zatrucie pokarmowe, alergię, wysypki, nudności, biegunki, wymioty oraz złe samopoczucie. 

Parszywej dwunastki w szczególności powinny unikać dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby starsze. 

zobacz również:

Ecotester żywności – sonda na zawartość azotanów i azotynów

Alergia na konserwanty i inne substancje dodawane do żywności

Konserwanty w żywności

Kwas chlebowy – właściwości i przepis