Zdrowe przekąski bakaliowe

Morele, śliwki, figi, rodzynki, daktyle – doskonale smakują do kawy. Warto chociaż kilka z tych owoców włączyć do codziennej diety albo podawać na deser. Są i słodkie, i zdrowe.

W naszej codziennej diecie nie powinno zabraknąć suszonych owoców. Dodają nam one energii, pozwalają uzupełnić niedobory witamin i mikroelementów oraz zapewniają świetną kondycję.

– błonnik – nietrawioną przez organizm substancję balastową, mającą zbawienny wpływ na układ pokarmowy

– cukry proste – dobre źródło energii podczas zwiększonego wysiłku

– białko

– witaminy

– sole mineralne

Suszone owoce to niezastąpione bogactwo niezbędnych dla zachowania zdrowia i dobrej kondycji wartości odżywczych. Suszone owoce zawierają sporo błonnika roślinnego, witaminy C, A, B1, B2, E, pektyn, węglowodanów, a także żelaza i potasu. Mieszanka owoców suszonych doskonale syci, ze względu na zawartość błonnika, doskonale wiąże nadmiar tłuszczu i toksyn w układzie pokarmowym. Zawarte w owocach kwasy owocowe sprzyjają rozwojowi pożytecznych bakterii jelitowych. Zawsze warto mieć przy sobie miseczkę suszonych owoców w okresie zimy, a także w okresie tzw. ataku „wilczego głodu” na słodycze. Ze względu na swe właściwości odżywcze suszone owoce powinny stanowić składnik dobrze zbilansowanej diety.

Najnowsze badania amerykańskich naukowców dowodzą, że u dojrzałych kobiet, które każdego dnia spożywają suszone owoce (jabłka, bądź śliwki), poziom złego cholesterolu (LDL) znacznie się obniża. Jednocześnie poziom dobrego cholesterolu, działającego ochronnie na naczynia krwionośne podnosi się, dzięki czemu ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo – naczyniowego jest mniejsze. Amerykańscy lekarze na potwierdzenie swojej teorii przedstawiają wyniki badań, prowadzone na grupie kobiet w wieku pomenopauzalnym, kiedy ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo – naczyniowego jest wyjątkowo wysokie. U kobiet, które każdego dnia spożywały 75 gramów suszonych jabłek, bądź śliwek już po pierwszej połowie roku, poziom złego cholesterolu LDL znacznie obniżył się (aż o 34%), natomiast poziom dobrego cholesterolu HDL, działającego protekcyjnie na naczynia krwionośne wzrósł o 4%.

1. Jeśli robimy zakupy w zwykłych sklepach powinniśmy przyjrzeć się informacjom podanym na opakowaniu: tzn. dacie przydatności do spożycia oraz na uwagi dotyczące stosowania lub niestosowania środków konserwujących.

2. W zależności od gatunków owoców można używać ich w różnych celach: np. do wypieków. Stosowna informacja powinna znaleźć się na opakowaniu.

3. Suszone owoce przechowujemy w ciemnym, suchym miejscu.

4. Teoretycznie można je przechowywać dłuższy czas, jednak zaleca się by zużyć je w ciągu kilku miesięcy – po tym okresie maleje ich wartość odżywcza i organoleptyczna. Średnio dla suszonych owoców okres trwałości wynosi dwa lata od daty produkcji. Zależy to jednak od producenta. Może być to także i trzy lata. Taki dłuższy okres trwałości jest osiągalny przy użyciu odpowiednich technologii i nie oznacza, że wyrób jest konserwowany niebezpiecznymi substancjami.

5. Wielu producentów stosuje w celu przedłużenia wartości produktu substancje konserwujące – zazwyczaj jest to dwutlenek siarki (E 220). Ten utleniający związek zapobiega ciemnieniu owoców, ale u osób wrażliwych może wywoływać nudności, bóle głowy i biegunkę. Z tego powodu prawo określa limit E 220, jakiego producenci nie mogą przekroczyć. Na opakowaniu powinna się znaleźć wtedy odpowiednia informacja.

6. Ponadto owoce suszone spryskuje się często olejem mineralnym, który ma nadać im połysk i zapobiega sklejaniu się ich. Owoce spryskane takim olejem należy dokładnie umyć, ponieważ może powodować zmniejszone wchłanianie witamin i składników mineralnych.

7. Rodzynki zwykłe, sułtańskie i korynckie nie muszą być uprzednio moczone. Jeśli chcemy użyć ich do sałatki, możemy je namoczyć – będą miały wtedy świeższy wygląd.

Większość owoców można suszyć w domowych piekarnikach. Najczęściej suszy się:

1. Jabłka – obieramy je ze skórki i kroimy w krążki.

2. Morele – suszymy w całości.

3. Brzoskwinie – suszymy w całości.

4. Gruszki – suszymy w całości.

Piekarnik nagrzewamy do 60 stopniu Celsjusza, a podczas całego procesu suszenia uchylamy delikatnie drzwiczki piekarnika, aby umożliwić wymianę powietrza i doprowadzenie wilgoci. Blachę wykładamy lnianą ściereczką i układamy na niej owoce tak, żeby się nie dotykały. Suszymy owoce przez kilka godzin. Zazwyczaj z 2-3 kilogramów owoców otrzymujemy pół kilograma suszu.

Dostępne w sklepach w postaci podłużnych plastrów lub bananowych chipsów. Są bardzo słodkie. Produkuje się je z niedojrzałych bananów i dodaje się do nich spore ilości tłuszczu i cukru – dlatego raczej powinno się ich unikać. Suszone banany można dodawać do ostrych sosów korzennych i potrwa z curry, do budyni, ciast konfitur.

Dostępne są w całości i połówkach. Nektarynki są znacznie mniejsze. Podczas suszenia tych owoców tracą one wiele na właściwościach smakowych, są jednak świetnym źródłem żelaza, dlatego powinno się je włączyć do diety. Należy je namoczyć – mają wtedy lepszy smak. Można je spożywać jako przekąskę, mają podobne zastosowanie jak morele.

Występują w wielu postaciach: w całości, z pestkami lub bez i jako owoce prasowane. Są bardzo słodkie, zawierają witaminę A, B i kwas foliowy. Zawierają spore ilości salicylanów – substancji składowej w aspirynie. Zapewne dlatego daktyle mają podobne właściwości jak ten lek – zwalczają ból i zapalenia, również zapobiegają tworzeniu się zakrzepów. Podobnie jak inne suszone owoce, świetnie działają na perystaltykę jelit i likwidują zaparcia. Szczególnie polecane dla osób, którym trudno utrzymać szczupłą linię. Są bardzo sycące i słodkie. Idealnie zastępują przekąski każdego łasucha. Daktyle są także bogate w pierwiastki takie jak żelazo, magnez oraz potas, do tego witaminy A, B1, B2 i PP. Obecny w nich potas, czyni je dobrą przekąską dla osób z nadciśnieniem. Nie należy zapominać, że daktyle od wieków miały bardzo ważne zastosowanie – otóż stanowiły skuteczny afrodyzjak. Występują w ciepłych krajach i to właśnie dzięki nim, mężczyźni z krajów arabskich uchodzili za niezwyciężonych w ars amandi. Jako przekąska najlepsze są daktyle całe, miękkie i wilgotne. Daktyle prasowane używa się do gotowania i puree, inne można dodawać do sałatek i sosów korzennych.

Dostępne w całości. Są źródłem cukrów owocowych, białka, witamin z grupy B, składników mineralnych – w szczególności wapnia i magnezu. Mają delikatne działanie przeczyszczające. Działają bardzo dobrze na serce i układ krwionośny. Warto spożywać figi przy osłabieniu organizmu i ogólnej anemii. Nalewka figowa poprawia oddychanie i ma działanie przeciwastmatyczne. Szczególnie polecane są kompoty z fig lub napoje z suszu. Warto pamiętać, że w suszonych figach jest bardzo dużo wapnia. W 100 g tych owoców znajdziemy tyle tego pierwiastka, ile w szklance mleka! Figi szczególnie zalecane są jako składnik uzupełniający dietę zarówno dzieci, jak i osób zagrożonych osteoporozą np. kobiety w okresie menopauzy. Owoce te mają też bardzo dużo błonnika, więc podobnie jak suszone śliwki, poprawiają naszą perystaltykę jelit. Dlatego tak chętnie stosowane są przez osoby z zaparciami czy problemami z układem trawiennym. Warto pamiętać, że dokuczliwe zaparcia sprzyjają powstawaniu raka jelita grubego. Zarówno figi, jak i śliwki mają dobroczynny wpływ na perystaltykę naszych jelit i działają odblokowując nasz układ trawienny. Dobre figi rozpoznaje się po ciemnobrązowym kolorze i cienkiej skórce, pokrytej skrystalizowanym cukrem. Biały nalot na figach to nie oznaka pleśni, ale cukier, który się z tych owoców wytrąca w procesie suszenia. Figi można spożywać jako przekąskę, poza tym mają podobne zastosowanie jak daktyle.

Dostępne w całości i połówkach. Mają delikatny smak i aromat. Gruszki suszone należy moczyć w ciepłej wodzie, nada im to świeży wygląd. Można je jeść jako przekąskę, przyrządzić z nich konfiturę, kompot, budynie, suflety, sosy korzenne.

Dostępne w postaci krążków lub kawałków. Mają bardzo wysoką zawartość witaminy C. Spożywane jako przekąska, do przygotowywania zup i sosów owocowych, sufletów, ciast i kompotów. Według przeprowadzanych badań zapobiegają chorobom nowotworowym i chorobie Alzheimera. A wszystko to za sprawą sporej zawartości witamin z grupy B oraz polifenoli, które neutralizują wolne rodniki . Witaminy z grupy B szczególnie dobrze wpływają na naszą skórę, kondycję paznokci oraz włosów. Jabłka, jeśli są ususzone razem ze skórką, zawierają także sporo witaminy C, dlatego wspomagają nasz układ odpornościowy. Zawarty w tych owocach potas dodaje sił sercu, a bor – wspiera system kostny. Suszone jabłka polecane są szczególnie osobom z osteoporozą, ludziom starszym oraz paniom w okresie klimakterium. Na menopauzę świetnie też wpłynie zawarty w jabłkach magnez oraz fosfor. Pierwszy uspokoi, a drugi wspomoże trawienie. Niestety są o wiele kaloryczniejsze niż w postaci niewysuszonej. Mimo to zawierają i tak o wiele mniej cukrów niż czekoladki, więc jeśli już coś przegryzać, to lepiej postawić na… suszone jabłka.

Dostępne jako całe owoce, z pestką lub bez, uprzednio ugotowane. Do suszenia używane są zazwyczaj ciemne odmiany śliwek o mniejszej zawartości cukru. Należy kupować śliwki nie opryskane olejem mineralnym, ponieważ podczas wypieku ciasta może to powodować jego opadnięcie. W zależności od odmiany działają jako łagodny lub ostry środek przeczyszczający, rewelacyjnie działają na zaparcia. Wystarczy zaledwie kilka śliwek, by nasz układ trawienny i wydalniczy powrócił do normy. Osoby, które mają problemy z żołądkiem i trawieniem powinny codziennie zjadać 3-5 suszonych śliwek. Już po 1-2 tygodniach będzie można zauważyć zbawienne działanie tych owoców. Szczególnie polecane są dla osób, które chcą zrzucić zbędne kilogramy. Zawarty w nich błonnik działa świetnie jako wypełniacz dla naszego żołądka. Dzięki temu mniej zjemy i na dłużej zachowamy smukłą sylwetkę. Dodatkowo zawierają cenne żelazo i fosfor. Mają także unikatowy skład witamin, bo oprócz powszechnie występujących w owocach witaminach A i C posiadają także witaminę E, która działa jak skuteczny przeciwutleniacz. Śliwki przeciwdziałają osteoporozie i odbudowują siły po intensywnym wysiłku fizycznym. Mają też właściwości uspokajające i rozweselające. W postaci suszonej warto postawić na węgierki i renklody. Mają zastosowanie w przygotowywaniu puree, kompotów, budyni, sufletów, ciast.

To wysuszone na słońcu winogrona. Owoce te charakteryzują się sporą zawartością fosforu i jodu. Ten pierwszy reguluje gospodarkę w naszym organizmie, drugi zaś jest niezbędny do prawidłowego działania tarczycy. Rodzynki obniżają poziom cholesterolu i przyspieszają spalanie tłuszczów. Dzięki swoim dobroczynnym właściwością obniżają ryzyko zachorowania na osteoporozę. Szczególnie polecane są dla pań w trakcie klimakterium oraz dzieci. Dietetycy zalecają ich spożywanie szczególnie osobom cierpiącym na cukrzycę. Kiedy choremu człowiekowi spada poziom cukru we krwi, wystarczy sięgnąć po garść tych przysmaków, by znów wrócić do formy. Te smakołyki mają jeszcze jedną ogromną zaletę – posiadają w sobie witaminy z grupy B, które świetnie wpływają na nasz układ nerwowy. Dlatego rodzynki powinny jeść szczególnie osoby pracujące umysłowo, które spędzają sporo czasu przed komputerem i te, które zarabiają na życie pracą twórczą.

Rodzynki korynckie. Dostępne jako całe owoce. Jest to ciemny owoc pochodzący z Zatoki Korynckiej. Są bardzo słodkie, bez pestek, niestety często skażone związkami siarki. Można je spożywać zamiast słodyczy, do wypieków, sałatek, budyni i innych deserów.

Rodzynki sułtańskie. Są to suszone w całości jagody winogron bezpestkowych. Są duże i soczyste, słodsze od rodzynek zwykłych i korynckich. Mają podobne zastosowanie jak inne rodzynki.

Rodzynki zwykłe. Są to suszone winogrona różnych odmian. Dostępne w całości. W zależności od odmiany różnią się smakiem i barwą. Przed spożyciem trzeba je przebrać i dokładnie umyć ze względu na możliwość skażenia siarką i olejem mineralnym. Jeśli używamy ich do ciasta to musimy je dokładnie wysuszyć, w przeciwnym razie mogą utrudniać wyrośnięcie ciasta. Można je jeść zamiast słodyczy, dodawać do sałatek i deserów. Nadają ciekawy smak pikantnym potrawom i farszom.

Sprzedawane w całości, połówkach i w kawałkach. Zawierają bardzo dużo witaminy A i C oraz białka, dużo błonnika, żelaza i potasu. Często są skażone związkami siarki. Najbardziej smaczne są dzikie morele Hanza z Himalajów, są nieduże, mają bladobrązową barwę. Mniejsze kawałki można ugotować i przyrządzić z nich pyszną konfiturę. Używamy ich do zup, sałatek, budyni, deserów oraz do potraw z curry. Mają dobroczynne działanie na organizmy osób cierpiących na kamicę nerkową lub ludzi z nadciśnieniem. Warto pamiętać, że suszone morele są bogatym źródłem beta-karotenu inaczej zwanego prowitaminą A. To właśnie beta-karoten odpowiada za kondycję naszej skóry, zapobiega powstawaniu komórek nowotworowych, chroni przed chorobą wieńcową, dobrze wpływa na potencję. Dlatego suszone morele powinny spożywać szczególnie osoby stosujące kuracje odmładzające lub po prostu te, które chcą zachować na długo młodzieńczy wygląd. Prowitamina A dodatkowo przeciwdziała powstawaniu trądziku, więc polecana jest także dla nastolatków lub osób z cerą trądzikową. Morele pozytywnie wpływają na procesy krwiotwórcze, wzmacniają kości i regenerują organizm po długotrwałym wysiłku lub chorobie.

Dostępne w plastrach. Niestety można je dostac stosunkowo rzadko. Stosuje się je w sałatkach, budyniach, sufletach, sosach, dań z curry i kwaśnych potraw.