Refluks żołądkowo-przełykowy objawy i leczenie

Ponad 75% chorób przełyku stanowi refluks żołądkowo-przełykowy. Jest to najczęstsze schorzenie górnego odcinka przewodu pokarmowego u osób dorosłych. Patologię tę wyróżnia częste nawracanie objawów, na dolegliwości codzienne skarży się do 10% chorych. Wielu pacjentów twierdzi, że ich jakość życia z powodu refluksu jest znacznie gorsza niż po przebyciu chociażby zawału serca. Problem tkwi nie tylko w dokuczliwości symptomów, ale także w powikłaniach, które mogą być groźne dla zdrowia i wymagają przewlekłego leczenia.

Na tropie winowajcy – czyli na czym polega refluks

Istota choroby tkwi w zarzucaniu treści żołądkowej do przełyku z powodu przemijającej lub trwałej niewydolności dolnego zwieracza przełyku. Dolny zwieracz przełyku przyrównać można do opaski zbudowanej z mięśni gładkich znajdującej się na granicy przełyku i żołądka. Jako ciekawostkę dodać można, że u nietoperzy został sklasyfikowany jako osobny narząd. Fizjologicznie jego rola polega na rozluźnianiu się w momencie przechodzenia treści pokarmowej do żołądka i zamykaniu się, kiedy nie przyjmujemy pokarmów. W refluksie dolny zwieracz przełyku działa, ale patologia polega na tym, że w czasie, gdy nie jemy on relaksuje się, rozluźnia i to sprawia, że treść żołądkowa cofa się do przełyku. Mięsień ten podlega regulacji hormonalnej, oznacza to, że pewne substancje mogą przyczyniać się do jego relaksacji. Wszystkim dobrze znana zgaga w ciąży spowodowane są działaniem progesteronu na dolny zwieracz przełyku. Podobnie spożywanie pokarmów tłustych i słodkich pobudzają wydzielanie cholecystokininy i sekretny – hormonów, które także zmniejszają napięcie mięśnia i wywołują objawy.

Kto jest w grupie ryzyka zachorowania?

Czynników ryzyka jest wiele, należą do nich otyłość, palenie tytoniu. Rozwojowi tej patologii sprzyjają przepukliny, a nawet niektóre sporty, zwłaszcza bieganie i podnoszenie ciężarów. Nie wolno zapomnieć o osobach chorujących na cukrzycę, mających deformacje kręgosłupa piersiowego, będących po operacjach żołądka i przełyku, z wodobrzuszem, mających zaburzenia hormonalne; u nich refluks może powstać wtórnie, czyli innymi słowy ich pierwotna choroba może być przyczyną wystąpienia zarzucania treści żołądkowej do przełyku. Niektóre leki jak chociażby powszechnie stosowane niesteroidowe leki przeciwzapalne także upośledzają funkcję zwieracza.

Ślady wroga – słów kilka o objawach

Ponad 80% pacjentów skarży się przede wszystkim na zgagę, której nie towarzyszą nudności. Często pojawiają się bóle w klatce piersiowej określane przez chorych jako pieczenie. Zazwyczaj wymagają one różnicowania przede wszystkim z chorobą niedokrwienną serca. Do objawów, które wymagają szybkiej diagnostyki należą uczucie trudności przy połykaniu, bolesne połykanie, określane przez pacjentów uczucie „gałki w gardle”. Do symptomów alarmujących zawsze zaliczać trzeba spadek masy ciała, anemię, nieuzasadnione stany gorączkowe, żółtaczkę. Na wyeksponowanie zasługują objawy, które nie są typowe, ale u dość dużej grupy pacjentów pojawiają się. U 40% chorych obserwuje się przewlekły kaszel, do innych pozaprzełykowych manifestacji należeć może zapalenie zatok, nadżerki okołozębowe, chrypka, niekiedy nawet napady duszności.

Śledztwo – metody diagnostyczne

Podstawą jest oczywiście rzetelnie zebrany przez lekarza wywiad i zbadanie pacjenta. Do często stosowanych narzędzi diagnostycznych, należą metody endoskopowe, polegające na przeprzełykowej ocenie przełyku i żołądka. Wykonuje się je dlatego, iż refluks powoduje uszkodzenie nabłonka przełyku. Ponadto są one niezbędne do określania przyczyn towarzyszących objawów alarmowych, zatem spadku masy ciała, krwawień z przewodu pokarmowego, trudności w połykaniu. Jako złoty standard w wielu ośrodkach stosuje się monitorowanie przez 24 godziny pH w przełyku. Nie wolno zapominać, że jedną z metod diagnostycznych jest próba lekowa. Pacjentowi zaleca się stosowanie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej przez 4 tygodnie, jeśli chory odczuwa poprawę świadczyć to może o istniejącym u niego refluksie.

Eliminacja przeciwnika – leczenie

Zawsze z pomocą przychodzą nam metody polegające na modyfikacji stylu życia.

Komfort życia polepszyć może wdrożenie w życie kilku zasad:

• należy jeść ostatni posiłek 2-3 godziny przed snem
• osoby z nadwagą powinny postarać się zrzucić zbędne kilogramy
• zaleca się nie spożywanie pokarmów tłustych i słodkich
• trzeba unikać palenia tytoniu, picia alkoholu i kawy
• uniesione wezgłowie łóżka może poprawić samopoczucie.

Lekarz zleci nam przyjmowanie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej, które hamują wydzielanie HCl, są to np: omeprazol, lansoprazol. Jeśli lekarz nie zaleci inaczej, najczęściej przyjmuje się je raz dziennie na czczo.

Podkreślić należy, że refluksu nie wolno lekceważyć, gdyż powikłania, które mogą się rozwinąć na jego bazie są poważne – należą do nich: zwężenia przełyku, owrzodzenia, stany przedrakowe a nawet rak przełyku!

Zobacz również:

1. Jak pozbyć się zgagi?
2. Co oznaczają E w żywności?
3. Czy głodówki to dobry sposób na schudnięcie?
4. Co jest za darmo u dentysty czy wiesz?