Objawy alergii i jej rodzaje – najnowsze metody leczenia

Alergia jest zjawiskiem bardzo szeroko rozpowszechnionym. W ostatnich latach notuje się stały wzrost zachorowalności na choroby alergiczne. W krajach rozwiniętych choroba ta występuje u co trzeciego dziecka! 20 % dorosłych ma katar sienny, a co piąte dziecko w wieku szkolnym ma astmę, 1/5 społeczeństwa ma napady pokrzywki.

Choroby alergiczne znajdują się na wysokim miejscu pośród głównych czynników naruszających stan naszego zdrowia – są na I miejscu w grupie dzieci i młodych dorosłych. Alergia może rozpocząć się w każdym wieku, a nieleczona często kończy się rozwojem astmy. Musimy zdawać sobie sprawę, że nieleczona astma skraca życie oraz drastycznie zmniejsza jego komfort. Pomimo, że jest to choroba nieuleczalna, odpowiednia terapia gwarantuje poczucie pełni zdrowia i dobre samopoczucie.

DEFINICJE

Aby lepiej zrozumieć problem chorób alergicznych warto zapoznać się z kilkoma definicjami.

Termin alergia pochodzi od greckich słów allos – zmieniony oraz ergos – reakcja, został wprowadzony do języka medycznego w roku 1906 przez austriackiego pediatrę Klemensa von Pirqueta. Dziś terminem alergia określa się specyficzne zaburzenia układu immunologicznego (układu odporności) prowadzące do rozwinięcia objawów w odpowiedzi na bodźce środowiskowe, które są nieszkodliwe dla osób zdrowych.

Atopia – genetycznie uwarunkowana reakcja, która polega na nieprawidłowej odpowiedzi układu odpornościowego na antygeny, w wyniku której dochodzi do nadmiernego wytwarzania IgE skierowanych głównie przeciwko tym alergenom. Osoby z atopią reagują w sposób chorobowy na styczność z pospolitymi substancjami nieszkodliwymi dla osób zdrowych. Atopia może ujawnić się pod postacią tzw. chorób atopowych: astmy oskrzelowej, atopowego zapalenia skóry, kataru siennego.

Antygen – to każda substancja, która w wyniku kontaktu z komórkami układu immunologicznego może wywołać z jego strony niepożądaną reakcję. Antygen wywołujący stan alergiczny, to alergen. W zasadzie każdy spożywany przez człowieka produkt spożywczy jest źródłem alergenów. Dlatego też zdarzają się alergie na tak popularne produkty jak marchew, czy ziemniaki. Nie można zatem wykluczyć żadnego pokarmu przy ustalaniu przyczyn choroby.

PRZYCZYNA

Na wystąpienie alergii mają wpływ zarówno czynniki genetyczne jak i środowiskowe.

Ogromną rolę odgrywają zanieczyszczenia, szczególnie zanieczyszczenia atmosfery. Obecne neimal wszędzie wyziewy z elektrowni i silników nasilają objawy u chorych na astmę czy katar sienny (zarówno ten sezonowy jak i całoroczny). Niebagatelną rolę w nasilaniu się alergii odgrywają zanieczyszczenia domowe: kurz, preparaty czyszczące, rozpuszczalniki, aerozole, kosmetyki, wyziewy z kuchni, dym z papierosów. Wyzwalającymi czynnikami środowiskowymi, które powodują ujawnienie się atopii mogą być także infekcje wirusowe, narażenie na alergeny oraz leczenie antybiotykami w pierwszych dwóch latach życia. Z całą pewnością istnieje także wiele innych jeszcze nierozpoznanych i nie zbadanych czynników.

Choroby atopowe w rodzinie wpływają na częstość występowania tych chorób u potomstwa. Brak atopii u rodziców daje prawdopodobieństwo 12,5 %, iż wystąpi ona u dzieci. Natomiast w sytuacji, gdy oboje rodzice chorują na ten sam rodzaj alergii dziecko ma ponad 70 %, szans, że wystąpi u niego ta choroba!

OBJAWY

Objawy alergii są bardzo różnorodne, wiążą się z wystąpieniem odczynów miejscowych (związanych z jednym narządem) lub reakcji ogólnoustrojowych. Jeden alergen może powodować różnorodne objawy. W przypadku górnych dróg oddechowych nieprawidłowa odpowiedź układu odpornościowego prowadzi do kataru alergicznego, manifestującego się kichaniem i obrzękiem śluzówki nosa. Reakcja w dolnych drogach oddechowych prowadzi do zwężenia i zmniejszenia światła oskrzeli, powodując takie objawy astmy jak duszność i świszczący oddech. Odpowiedź w obrębie tkanek przewodu pokarmowego może powodować bóle brzucha, silne wzdęcia, kolki jelitowe, biegunkę i wymioty, a co za tym idzie, również zaburzenia przyrostu masy ciała. Częstym objawem jest wyprysk atopowy pojawiający się głównie na twarzy oraz na przegubach rąk, w okolicy nadgarstków. Skóra jest sucha, zaczerwieniona, swędząca i chropowata.

Wykazano, że u większości ludzi cierpiących na alergie występuje podwyższony poziom białka odpornościowego – IgE. IgE są to przeciwciała (czyli białka odpornościowe) mieszczące się szczególnie licznie w górnych drogach oddechowych, płucach, jelitach i pozostałych odcinkach przewodu pokarmowego oraz w skórze. Jest to jeden z wielu mechanizmów biorących udział w powstawaniu chorób alergicznych. Poziom IgE określa się na podstawie badań krwi.

DIAGNOSTYKA

Najważniejszym elementem diagnostyki jest wywiad. Zbierane są informacje dotyczące czasu i miejsca nasilenia się objawów chorobowych. Wywiad dotyczy zwyczajów żywieniowych, miejsca pracy i odpoczynku. Istotne jest, czy reakcje alergiczne występują u kogoś z członków rodziny, dużą rolę bowiem odgrywają skłonności dziedziczne. Dalsza diagnostyka skupia się na ustaleniu czynnika alergizującego. Do tego celu służą testy skórne, badania spirometryczne oraz badanie krwi w kierunku podwyższonego poziomu immunoglobulin E (IgE).

LECZENIE

Przyczynową metodą leczenia alergii są m.in.: odczulanie, zwane też immunoterapią, które ma na celu zmniejszenie nadwrażliwości organizmu chorego na dane alergeny. Eliminacja alergenów (unikanie kontaktu z czynnikiem wywołującym objawy), jest najlepszym, najefektywniejszym, najtańszym i najszybszym sposobem na poprawę zdrowia.

Aby sprawdzić czy cierpisz na alergię wziewną można zrobić prosty test, odpowiedz na poniższe pytania i zobacz czy występuje u Ciebie podejrzenie uczulenia.

Czy bez uczucia przeziębienia lub grypy, bez zwiększonej temperatury ciała masz takie objawy jak:

katar, zatkany nos
napady kichania
łzawienie oczu
nawracające zapalenia oskrzeli
objawy duszności
kaszel bez przeziębienia lub grypy
swędzące zmiany skórne
nawracające infekcje górnych dróg oddechowych

Jeśli zaobserwowałeś u siebie przynajmniej jeden objaw, warto jak najszybciej zgłosić się do specjalisty alergologa i poddać się testom skórnym. Dobrze wiedzieć na co jesteśmy uczuleni, gdyż najlepszą formą terapii jest unikanie alergenu! Wczesna diagnoza daje również szanse na zahamowanie, a nawet cofnięcie choroby.

Justyna Marszałkowska-Jakubik – www.e-prolinea.pl

Zobacz również:

1. Uczulenie na jedzenie, czyli skąd się bierze alergia pokarmowa?
2. Alergia w genach
3. Co to jest alergia?
4. Jakie mleko jest zdrowsze: krowie czy kozie?