Living Apart Together – związek na odległość i nowa forma relacji

Współczesne związki przyjmują coraz bardziej zróżnicowane formy. Jedną z nich jest Living Apart Together (LAT)- relacja, w której partnerzy są w związku emocjonalnym i romantycznym, ale świadomie decydują się mieszkać osobno.

Choć może się to wydawać sprzeczne z tradycyjnym wyobrażeniem o byciu razem, ten model staje się coraz bardziej popularny, szczególnie wśród osób dojrzałych, niezależnych lub mających za sobą wcześniejsze doświadczenia rodzinne. Termin LAT po raz pierwszy został użyty w 1978 roku przez holenderskiego dziennikarza Michela Berkela, który tak nazwał swoją relację z partnerką. Związki LAT najbardziej popularne są w Skandynawii i Europie Zachodniej, Australii, Ameryce Północnej. Coraz bardziej robią się popularne w Polsce. Wiele par typu LAT twierdzi, że powodami, dla których nie zakładają wspólnego gospodarstwa domowego są: niegotowość na stały związek, sprawy ekonomiczne oraz świadomy wybór.

Czym jest Living Apart Together?

Do niedawna modny był tzw. związek otwarty, czyli luźna relacja, bez sztywnie określonych reguł, związek na zasadzie bycia razem, ale każde z pary może robić co chce. Model LAT nie jest związkiem na odległość w tradycyjnym rozumieniu- partnerzy często mieszkają w tym samym mieście, a nawet w tej samej dzielnicy choć bywa i tak, że są małżeństwem, ale mieszkają pod różnymi adresami. Różnica polega na tym, że świadomie wybierają prowadzenie osobnych gospodarstw domowych, osobnych wydatów, niekoniecznie z powodu pracy, studiów czy innych okoliczności zewnętrznych. To nie przymus, lecz wybór. Wielu badaczy traktuje LAT jako trzecią opcję między małżeństwem a samotnością. Może to być etap przejściowy (np. przed wspólnym zamieszkaniem), ale często jest to świadomy i długoterminowy styl życia. Dla wielu osób być w związku, a jednocześnie zachować niezależność, to idealne rozwiązanie. Na związek typu LAT decydują się osoby ze wszystkich grup społecznych i w różnym wieku. Decydując się na związek LAT trzeba mieć duże zaufanie do partnera, gdyż je go brak eskaluje problemy i kryzysy, o które łatwo w tradycyjnym związku, a co dopiero w związku na zasadzie razem, ale osobno. Układ typu LAT musi spełniać, oprócz niemieszkania razem, dwa warunki: partnerzy muszą określać siebie jako parę oraz inne osoby muszą postrzegać ich jako parę. Bywa tak, że niektóre pary trzymają swój LAT związek w tajemnicy, obawiając się pytań rodziny o osobne zamieszkiwanie i sformalizowanie związku. Związki, Living Apart Together same określają, co dla nich oznacza bycie w relacji.

Dlaczego ludzie decydują się na LAT?

Motywacje są bardzo różne i często zależą od etapu życia:

Niezależność i autonomia-dla wielu osób, zwłaszcza tych, które od dawna żyją samodzielnie, dzielenie przestrzeni może być wyzwaniem. Model LAT pozwala im utrzymać codzienne nawyki, rytuały i wolność, przy jednoczesnym zaangażowaniu emocjonalnym w relację.

Uniknięcie rutyny, pułapek małżeńskiej codzienności

Złe doświadczenia z przeszłości- osoby po rozwodach, separacjach czy toksycznych związkach często wolą nie powtarzać dawnych błędów. LAT pozwala im tworzyć związek bez konieczności rezygnowania z poczucia bezpieczeństwa i kontroli nad własnym życiem. Niemiłe wspomnienia z dzieciństwa i niechęć życia tak jak ich rodzice. Być może z domu rodzinnego osoby wyniosły wzorzec życia, w którym nie było przestrzeni na prawdziwe „ ja” i dlatego czują się bardziej komfortowo, kiedy nie ujawniają całych siebie.

Obowiązki rodzinne- osoby z dziećmi z poprzednich związków mogą chcieć chronić ich stabilność i unikać komplikacji wynikających z nowego wspólnego życia.

Kariera i styl życia-niektórzy partnerzy pracują w różnych miastach lub krajach, ale nie chcą rezygnować z relacji. Inni po prostu cenią swój styl życia i nie widzą potrzeby zmiany.

Zalety modelu LAT

Szacunek dla prywatności- osobne mieszkania dają przestrzeń do indywidualnego rozwoju, odpoczynku i zachowania własnej tożsamości. Osoby, które żyją w relacji LAT mają więcej czasu dla siebie, dzięki czemu mogą poświęcić go np. na rozwój osobisty, swoje zainteresowania

Unikanie konfliktów codziennych- brak wspólnego gospodarstwa eliminuje wiele sporów o obowiązki domowe, finanse czy organizację dnia.

Większa tęsknota, więcej namiętności- spotkania są bardziej wyczekiwane i często intensywniejsze emocjonalnie.

Możliwość lepszego poznania siebie- zachowując własną przestrzeń, łatwiej przyjrzeć się swoim potrzebom i granicom.

Nie jest to model wolny od trudności, gdyż brak codziennej bliskości- nieobecność partnera w codziennych sytuacjach może prowadzić do poczucia osamotnienia lub oddalenia emocjonalnego. Trudności logistyczne jak organizowanie wspólnego czasu, podróży czy nawet weekendów mogą być trudniejsze niż w tradycyjnym związku. Społeczna presja i niezrozumienie- LAT wciąż nie jest powszechnie akceptowany. Rodzina, znajomi czy otoczenie mogą nie rozumieć, dlaczego „prawdziwa para” nie mieszka razem. Koszty finansowe- prowadzenie dwóch osobnych domów to większe wydatki, które nie każda para może lub chce ponosić.

LAT a przyszłość związków

Czy LAT to chwilowa moda, czy trwała zmiana w kulturze relacji? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Dla jednych to etap przejściowy- czasem pierwszy krok przed wspólnym zamieszkaniem, a dla innych to pełnoprawny model życia partnerskiego.

W dobie indywidualizacji, zmieniających się ról płciowych i rosnącego znaczenia samorealizacji, Living Apart Together może być odpowiedzią na potrzeby współczesnych ludzi, którzy nie chcą wybierać między miłością a niezależnością. To także wyraz dojrzałości emocjonalnej- decyzji o byciu razem z wyboru, a nie z przymusu społecznego czy ekonomicznego. Dla niektórych osób związek typu LAT jest kompromisem między świadomością bycia w związku, a dążeniem do zachowania swej intymności i niezależności ( Sasha Roseneil) Niektórzy ludzie czują się lepiej i bezpieczniej w związkach, w których mogą wybrać wolność zamiast więzi. ( Alina Suchecka).