Barabola, kartofel, pyra, grula, bulwa, perka, to tylko niektóre nazwy ziemniaka funkcjonujące w regionalnych gwarach. Do Europy ziemniaki trafiły z Ameryki Południowej w XVI wieku, a do Polski sto lat później. Otrzymała je w darze od swojego męża Jana III Sobieskiego królowa Marysieńka. Był to prezent z okazji zwycięskiej odsieczy Wiednia.

Gdyby przyjrzeć się drodze ziemniaków po Europie, historie wszędzie wydają się być podobne. W każdym niemal kraju początkowo ziemniaki miały fatalną sławę. Uważano, że szkodzą nie tylko ludziom, ale i zwierzętom. Z tego powodu, jak również ze względu na urodę kwiatów tego warzywa, ziemniaki traktowane były jako rośliny ozdobne. Potrzeba było czasu, aby roślina ta została doceniona i rozpowszechniona na szeroką skalę. Dziś potraw z ziemniaków jest bez liku. Od sałatek ziemniaczanych, przez kluski, placki, budynie, frytki, chipsy itd. Oto kilka sprawdzonych przepisów na potrawy, w których królują ziemniaki.

Ziemniaki Hasselback

Składniki:

Przygotowanie:

Zapiekane plasterki ziemniaków ze śmietaną

Idealne ziemniaki jako przystawka do dań mięsnych na uroczysty obiad lub imprezę. Są delikatne w smaku i szybko się je przygotowuje.

składniki:

8 ziemniaków średniej wielkości

pół szklanki słodkiej śmietanki 30 %

gotowa przyprawa do ziemniaków

olej

opcjonalnie: cebula lub boczek

Przygotowanie:

Ziemniaki obrać, umyć i wysuszyć. Pokroić w plasterki o grubości 0,3 cm.  Ziemniaki wymieszać z 3 łyżkami oleju i przyprawą. Układać w naczyniu żaroodpornym i piec w nagrzanym piekarniku do 200 stopni C  około 15 minut. Po tym czasie wlać słodką śmietankę i piec jeszcze około 10 minut. Można też posiekać cebule lub boczek i zapiekać wraz ze śmietaną.

Ziemniaki po francusku

Są bardzo podobne do ziemniaków ze śmietanka, jednak w tym przypadku zapiekamy je w dużej ilości mleka przez co zyskują lekko serowy posmak:

składniki:

Grillowane faszerowane ziemniaki 

Gratin Dauphinois

Przygotowanie:

Ziemniaki obieramy, myjemy i trzemy na tarce na grubych oczkach. Przekładamy na sito i odstawiamy na chwilę aby ociekły.

W tym czasie podsmażamy na patelni boczek i cebulę pokrojone w kostkę.

Do ziemniaków dodajemy jajka, mąkę, przyprawy, podsmażony boczek z cebulą, zmiażdżone ząbki czosnku i wszystko razem dokładnie mieszamy. Masę przekładamy do wyłożonej papierem do pieczenia foremki i zapiekamy w piekarniku przez 1 godzinę w temperaturze 180 stopni C.

Knedle ze śliwkami

 

W tej prostej potrawie kryje się tak wiele wspomnień z dzieciństwa…. Charakterystyczna goryczka węgierek zamknięta w miękkich, ziemniaczanych kluseczkach.

Składniki:

500 g śliwek węgierek

cynamon mielony

700 g ugotowanych ziemniaków

jajko

250 g mąki (w wersji bezglutenowej mąki ziemniaczanej)

szczypta soli

1/2 szklanki cukru

4-5 łyżek masła

2 łyżki bułki tartej

Przygotowanie:

Śliwki myjemy, osuszamy, drylujemy, oprószamy cynamonem. Ziemniaki przepuszczamy przez praskę lub mielimy w maszynce do mięsa. Przekładamy je na stolnicę, wbijamy jajko, dodajemy mąkę, szczyptę soli i zagniatamy jednolite ciasto. Odcinamy kawałek ciasta, formujemy z niego wałek o średnicy około 4 cm i kroimy w kawałki po 3 cm. Rozpłaszczamy je je na okrągłe placuszki. Na każdy nakładamy śliwkę, odrobinę masła i szczyptę cukru. Ciasto zlepiamy nad śliwką i mokrymi lub obsypanymi mąką dłońmi nadajemy całości kulisty kształt. W ten sam sposób przygotowujemy knedle z reszty ciasta. Ważne, by ciasta nie trzymać za długo na blacie, bo stanie się zbyt rzadkie. Knedle wrzucamy na lekko osolony wrzątek, gotujemy 4 minuty od ponownego zawrzenia wody. Wyjmujemy ostrożnie łyżką cedzakową. Bułkę tartą rumienimy na pozostałym rozgrzanym maśle. Przed podaniem polewamy nią knedle.

Zapiekanka z ziemniakami i batatami

 

Pieczone warzywa smakują wyśmienicie same, jako danie wegetariańskie, ale stanowią też idealny dodatek do mięs czy ryb. Podczas pieczenia wysoka temperatura wydobywa z warzyw całą słodycz, intensywny smak i aromat.

Składniki:

1 duży batat

2 ziemniaki

2 czerwone cebule

2 białe cebule

1 żółta papryka

1 czerwona papryka

1 główka czosnku

1 cukinia

1 bakłażan

4 łyżki oliwy

czarny pieprz

Przygotowanie:

Piekarnik rozgrzewamy do 200 stopni C.

Kroimy batat w grubą, mniej więcej 4-centymetrową kostkę, ziemniaki zaś nieco drobniej (około 2,5 cm), ponieważ batat piecze się szybciej. Cebule kroimy na ósemki, papryki, cukinię i bakłażan- w 2,5 cm kostkę. Rozdzielamy ząbki czosnku, nie obieramy ich. Wszystko razem dokładnie mieszamy z oliwą w naczyniu żaroodpornym. Doprawiamy czarnym pieprzem. Nie dodajemy soli, bo sprawi że warzywa puszczą sok. Doprawić solą możemy po upieczeniu. Pieczemy około 50 minut, warzywa powinny być upieczone, a nawet gdzieniegdzie przyrumienione.

Hiszpańska tortilla z szynką

Sycąca, rozgrzewająca hiszpańska tortilla ziemniaczana prosto z piekarnika.  Do przygotowania hiszpańskiej tortilli potrzeba przede wszystkim jajek, śmietany, ziemniaków – ugotowanych, na przykład takich, które zostały z poprzedniego dnia po obiedzie. To danie świetnie nadaje się na zagospodarowanie resztek z lodówki, bo ilość i rodzaj dodatków w zasadzie zależy głównie od naszej wyobraźni…

Składniki:

2 ząbki czosnku

1 cebula

2 papryczki chilli

oliwa do smażenia

4 ugotowane ziemniaki

150g szynki

5 jajek

75g kwaśnej śmietany

150g startego żółtego sera

sól, pieprz

Przygotowanie:

Cebulę i czosnek obieramy i drobno kroimy. Z papryczek usuwamy pestki i też drobno kroimy.

Na patelni rozgrzewamy oliwę, podduszamy na niej cebulę, następnie dodajemy czosnek, paprykę i pokrojoną w paski szynkę. Wszystko razem dusimy około 8 minut, następnie studzimy.

Ziemniaki kroimy w drobną kostkę i mieszamy z pozostałymi warzywami.

Jajka musimy roztrzepać i wymieszać ze śmietaną i serem.

Do jajek dodajemy warzywa, przyprawiamy solą i pieprzem. Wszystko przekładamy do wyłożonej papierem do pieczenia blaszki o średnicy 24 cm, wygładzamy powierzchnię.

Tortillę pieczemy w piekarniku w temperaturze 180 stopni przez 35 minut.

Zapiekanka ziemniaczana z jajkiem

 

Składniki:

1 kg ziemniaków

350g kiełbasy

100g boczku

2 duże cebule

200ml śmietany

200g sera korycińskiego (lub dowolnego żółtego)

sól

pieprz

gałka muszkatołowa

szczypiorek

3 jajka

Przygotowanie:

Ziemniaki obieramy, kroimy w plasterki i gotujemy w wodzie z solą około 5 do 10 minut, następnie odcedzamy. Boczek kroimy w kostkę, wrzucamy na rozgrzaną patelnie i smażymy. Kiełbasę kroimy w plasterki i dodajemy do smażącego się boczku. Cebulę kroimy w piórka i wrzucamy do boczku i kiełbasy. Smażymy kilka minut.

Na dno naczynia do zapiekania wykładamy połowę ziemniaków. Następnie kiełbasę z boczkiem i cebulą i kolejną warstwę ziemniaków. Zapiekankę polewamy śmietaną przyprawioną solą, pieprzem i gałką. Ser kroimy w drobną kostkę i posypujemy nim zapiekankę. Zapiekamy 20 minut w piekarniku w temperaturze 180 stopni. Po tym czasie wyjmujemy zapiekankę z piekarnika, robimy łyżką wgłębienia do których wbijamy po 1 jajku. Jajka lekko przyprawiamy solą i pieprzem. Zapiekankę wstawiamy ponownie do piekarnika i zapiekamy 10-15 minut, do momentu, aż białka jajek się zetną. Przed podaniem zapiekankę posypujemy posiekanym szczypiorkiem.

Zupa krem z ziemniaków z wędzonym pstrągiem i pesto

 

Kremowa zupa nie musi być nudna, ani przypominać papki dla niemowląt. Dodatki w postaci pesto z pietruszki i pistacji oraz wędzona ryba sprawią, że z pewnością będzie wyjątkowa. Nie musicie obawiać się czosnku, który w tej zupie jest delikatny i lekko słodki. To dzięki pieczeniu stracił swój ostry smak, a zyskał delikatną słodycz.

Składniki:

Zupa:

400 g ziemniaków

główka czosnku

z cebula

biała część pora

łodyga selera naciowego

1 l bulionu warzywnego

biały pieprz

sól

oliwa

Pesto:

pęczek pietruszki

3 łyżki prażonych pistacji

1 ząbek czosnku

1 czubata łyżka startego parmezanu

4 łyżki oliwy Monini z pieprzem

Dodatkowo:

wędzony filet z pstrąga

koperek

Przygotowanie:

Obieramy ziemniaki i kroimy w kostkę (im mniejsza tym szybciej ziemniaki się ugotują). W garnku rozgrzewamy 3 łyżki oliwy i podsmażamy na niej delikatnie ziemniaki.

W międzyczasie nieobrane ząbki czosnku skrapiamy oliwą i wkładamy do piekarnika rozgrzanego do 160 stopni. Pieczemy około 10 minut, do momentu aż będzie miękki i bez problemu będzie można wycisnąć go z łupinki.

Gdy ziemniaki się podsmażą do garnka dodajemy cebulę pokrojoną w piórka, por pokrojony w półtalarki i seler naciowy pokrojony w cienkie plasterki. Dodajemy szczyptę soli i podsmażamy, aż cebula, por i seler zmiękną.  Wtedy całość zalewamy bulionem i gotujemy do momentu, aż ziemniaki będą zupełnie miękkie. Wtedy do zupy dodajemy ząbki czosnku wyciśnięte z łupinek.  Zdejmujemy z ognia i blendujemy na jednolity krem. Jeśli zupa będzie zbyt gęsta, możemy dodać więcej bulionu. Doprawiamy białym pieprzem.

Wszystkie składniki pesto umieszczamy w blenderze i miksujemy na gładką masę.

Gotową zupę przed podaniem dekorujemy kawałkami wędzonego pstrąga, pesto i gałązkami koperku.

Pyzy z mięsem

Pyzy to bardzo ekonomiczne i oszczędne danie, w którym swoją drugą szansę dostają ugotowane ziemniaki. To dobry sposób na wykorzystanie zalegających resztek np z niedzielnego obiadu. Pyzy tradycyjnie gotuje się w wodzie, moje jednak trafiły do piekarnika, co chyba wyszło im na dobre.

Składniki:

Ciasto:

3 ugotowane ziemniaki

6 surowych ziemniaków

2 łyżki mąki ziemniaczanej

Farsz:

200 g ugotowanego/upieczonego mięsa, następnie zmielonego

1/2 cebuli, drobno posiekanej

1 ząbek czosnku, przeciśnięty przez praskę

1 łyżeczka suszonego majeranku

sól

pieprz

3 łyżki rosołu lub wody

Przygotowanie:

Zaczynamy od przygotowania farszu. Do zmielonego mięsa dodajemy cebulę, czosnek, przyprawy, rosół. Wszystko razem dokładnie mieszamy.

Ugotowane ziemniaki przeciskamy przez praskę lub ucieramy blenderem na puree. Surowe ziemniaki trzemy na drobnej tarce, przekładamy na sito wyłożone ściereczką i porządnie odciskamy płyn. Mieszamy tarte ziemniaki z ugotowanymi i mąką ziemniaczaną.

Mokrą dłonią odrywamy trochę ciasta, formujemy kulkę, którą spłaszczamy dłonią na placek. Na środek nakładamy farsz mięsny i zaklejamy formując kulę. Układamy na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia.

Piekarnik nagrzewamy do 180 stopni C. Na dnie piekarnika możemy ustawić naczynie z wrzącą wodą. Para wodna spowoduje, że pyzy nie wysuszą się nadmiernie podczas pieczenia.

Do nagrzanego piekarnika wkładamy blaszkę z pyzami i pieczemy około 40 minut. Przed pieczeniem możemy delikatnie spryskać pyzy wodą.

Pyzy podajemy ze smażoną cebulką, boczkiem lub kiełbasą, w zależności od tego co Wam zalega w lodówce.

zobacz również:

1. Pomysł na szybki i smaczny obiad – przepisy czytelniczek

2. Różne przepisy na naleśniki i farsze

3. Jak upiec gęś – różne przepisy i pomysły na gęsinę

4. Smaczne Inspiracje