W dawnych czasach ludzie wierzyli, że czkawka to przypadłość wywoływana przez wiedźmy. Dla średniowiecznych chrześcijan był to objaw opętania przez demony. Dopada każdego bez względu na wiek czy płeć. Jaką rolę odgrywa w naszym organizmie i jakie są sygnały do niepokoju?
Mechanizm powstawania czkawki polega na podrażnienia nerwu błędnego lub przeponowego (biegną od czaszki do przepony) powoduje to spazmatyczny skurcz przepony – głównego mięśnia oddechowego oddzielającego klatkę piersiową od jamy brzusznej.
Skutkiem tego jest nagły wdech i zamknięcie tzw. głośni. A to objawia się gwałtownym ruchem klatki piersiowej i charakterystycznym odgłosem. Nie wiemy do końca, dlaczego natura zafundowała nam taki odruch, ale wiemy, że wspomniane nerwy może drażnić np. wilgoć, chłód, stres, łapczywe i nadmierne jedzenie, gazowane napoje, pikantne potrawy, potrawy o skrajnych temperaturach, nadmiar alkoholu lub ciało obce w uchu.
Ostra czkawka o częstotliwości 2 – 60 razy na minutę pojawia się znienacka i samoistnie, bez konsekwencji zdrowotnych, szybko ustępuje. Jeśli tak się nie dzieje, można spróbować czkawkę przestraszyć, rozśmieszyć, oszukać, utopić, udusić, przycisnąć.. czyli zastosować jeden ze znanych metod.
Przestraszenie: jest wyjątkowo skuteczne: nagły huk lub skok zza rogu powoduje u czkającego odruchowe napięcie mięśni i ich rozluźnienie, co uspokaja przeponę. Podobnie działa łaskotanie pod pachami lub w podeszwy. Sposób ten spodoba się dzieciom i nerwuskom: śmiech rozładowuje bowiem stres, który jest dość częstą przyczyną czkawki.
Wypicie szklanki wody – bardzo znana metoda na pokonanie czkawki: łyczkami i be przerwy należy wypić szklankę wody. Uruchamia to proces trawienia, co zmienia rytm oddychania oraz wpływa na uregulowanie pracy przepony. Podobno ustąpi szybciej, jeśli pije się z przeciwległego brzegu lub mocno przechylonej szklanki.
Pomaga tez podrażnienie podniebienia (tam gdzie twarde przechodzi w miękkie) kłaczkiem waty, uciskanie gałek ocznych (przy zamkniętych powiekach), zjedzenie czegoś słodkiego lub kwaśnego. Nabranie powietrza do płuc i wstrzymanie wydechu tak długo jak tylko się da, oraz przyłożenie do ust papierowej torebki (nie plastikowej) na 10 oddechów i wydechów. Sposoby te, które sa potwierdzone naukowo, stawiają na celowe zatruciem dwutlenkiem węgla. Organizm, zajęty wydalaniem gazu, zostawia przeponę ws pokoju. Nękani czkawką próbują i akupresury – leczniczego uciskania punktu Z36 i zbiegu kości piszczelowej i strzałkowej GRP 11 – 3 cm powyżej pępka.
Jeśli próby zwalczenia czkawki nie skutkują, a nieprzyjemne ataki trwają dłużej niż dwie doby i są trudne do opanowania mówimy o czkawce przewlekłej. A to bywa przyczyną wyczerpania, utraty wagi, zaburzeń rytmu serca, bezsenności i depresji. I wtórnym objawem chorób, w przebiegu których drażnione są nerwy przepony i błędny. Czyli schorzeń: ośrodkowego układu nerwowego (np. guzy mózgu, stwardnienie rozsiane, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, wodogłowie), szyi i klatki piersiowej (np: rak płuc, zapalenie płuc, zwał serca, rak przełyku, przepuklina przełykowa i przeponowa, refluks), jamy brzusznej (np. zapalenie otrzewnej, trzustki, wątroby, niedrożność jelit, nieżyt, wrzody żołądka, rak żołądka, krwawienie z przewodu pokarmowego, kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, wodobrzusze), zaburzenia toksyczno-metaboliczne (np. mocznica, cukrzyca, hiponatremia). Uporczywa czkawka może wystąpić po zażyciu leków (np. kortykosterydów oraz barbiturianów) lub po operacji )np. żołądka, pęcherzyka żółciowego, okrężnicy, prostaty). Rzadziej są pasożyty w uchu.
Patologiczna czkawka, szczególnie gdy towarzyszy jej silny ból np. brzucha, jadłowstręt, wzdęcia, wzmożone pragnienie, ostra biegunka, bóle w klatce piersiowej, duszności, plucie krwią, bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia lub gdy pojawia się po zażyciu jakiegoś leku wymaga natychmiastowej wizyty u lekarza.
Jeśli przyczyna czkawki jest choroba należy ja leczyć. Lekarz może na początku przepisać doustne leki uspokajające i rozkurczowe. Kiedy zawiodą leki wówczas potrzebna będzie interwencja chirurgiczna : przecięcie nerwów przeponowych.
Kasjopeja
Zobacz również:
- Sprawdź czy chrapiesz w nocy
- Obejrzyj swój język
- Jak zatamować krwotok z nosa?
- Nie lekceważ nadżerki!
- Rady jak się nie upić
