Cykoria to wciąż niezbyt popularne warzywo w Polsce, a szkoda, gdyż jest warzywem wspomagającym nasze zdrowie i mającym rewelacyjny wpływ na urodę.

Już starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie wykorzystywali cykorię do produkcji win, syropów, toników oczyszczających organizm i wspomagających trawienie. Leczniczo stosowano ją w niewydolności wątroby, żółtaczce, zatwardzeniu, leczeniu opryszczki i problemów skórnych. Mimo to pierwsze uprawy tego warzywa pojawiły się dopiero pod koniec XIX wieku w Belgii, skąd trafiły do Francji, Włoch, Anglii, Hiszpanii, Szwajcarii i Niemiec, a potem i na nasze stoły.

Istnieje wiele odmian cykorii. Najpopularniejsze to:
– cykoria korzeniowa – jej zgrubiały wysuszony korzeń jest używany jako bezkofeinowy substytut kawy, bogaty w witaminy i minerały
– cykoria korzeniowa biała – uszlachetniona odmiana cykorii korzeniowej; ma żółtawe korzenie
– cykoria sałatowa – spożywamy jej liście

Cykoria jest niskokaloryczna – 100 g tego warzywa to tylko 17 kcal – dlatego jest składnikiem diet odchudzających. Zawiera witaminy (A, B, B1, B2, C, E i K) oraz składniki mineralne (potas, magnez, wapń, fosfor, żelazo, cynk, selen, mangan, beta-karoten, kwas foliowy, niacynę, błonnik, białko, węglowodany, kwas szczawiowy i kwas nikotynowy).

W Polsce można kupić cykorię w okresie od listopada do kwietnia. Najlepiej wybierać te okazy, które mają mniejsze główki. Świeżą cykorię możemy przechowywać w lodówce przez 5 dni.

Właściwości zdrowotne:
– oczyszcza organizm z toksyn
– wzmacnia odporność organizmu
– chroni przed infekcjami i przeziębieniami
– usprawnia metabolizm
– poprawia trawienie i stymuluje wydzielanie żółci
– pobudza wydzielanie soków żołądkowych
– zmniejsza wchłanianie tłuszczów
– obniża poziom cholesterolu i normuje poziom cukru w krwi
– jest silnym przeciwutleniaczem zwalczającym wolne rodniki
– likwiduje i zmniejsza uczucie wzdęcia
– wspomaga leczenie bezsenności
– zapobiega zmarszczkom
– wzmacnia włosy i paznokcie
– łagodzi podrażnienia skóry
– zwiększa wydzielanie mleka u matek karmiących.

Polecamy kilka przepisów z wykorzystaniem cykorii.

Cykoria duszona z tymiankiem

Składniki:
– 2 łyżki oliwy z oliwek
– 4 główki cykorii
– 1 szalotka, posiekana
– 2 gałązki tymianku
– 1 liść laurowy
– 1 szczypta soli
– 1 szczypta pieprzu czarnego, świeżo mielonego

Przygotowanie:
Rozgrzać olej w dużej głębokiej patelni na średnim ogniu. Położyć główki cykorii, szalotki i liść laurowy i smażyć przez 2 minuty, aż będą złote z obu stron, obracając delikatnie. Dolać 2 łyżki wody, a następnie zmniejszyć ogień do minimum, przykryć rondel i dusić na wolnym ogniu przez 20-25 minut, aż główki cykorii zmiękną. Doprawić do smaku solą i pieprzem, podawać z sosem przyozdobione świeżymi gałązkami tymianku.

Sałatka z cykorii, gruszki i granatu

Składniki:   
– 2 główki cykorii, podzielone na liście
– 75 g rukwi wodnej/rzeżuchy
– 2 dojrzałe gruszki, obrane, pokrojone
– 2 łyżki soku z cytryny
– 2 łyżeczki oliwy z oliwek
– 200 g sera typu Stilton
– 50 g nasion granatu

Przygotowanie:
Liście cykorii dokładnie umyć i osuszyć, włożyć do salaterki i dodać rzeżuchę lub liście rukwi. Plasterki gruszki wymoczyć w soku z cytryny, a następnie dodać do salaterki. Wymieszać oliwę z pozostałym sokiem z cytryny i szczyptą pieprzu. Pokruszyć ser Stilton na kawałki i dodać je do salaterki. Polać sosem z cytryny i nasionami granatu.

Cykoria z miodem i orzechami

Składniki:
– 4 główki cykorii
– 75 g sera typu Stilton
– 60 g orzechów włoskich, prażonych
Dressing:
– 20-25 ml płynnego miodu
– 20-25 ml angielskiej musztardy
– 50 ml oleju orzechowego
– 50 ml oliwy z oliwek
– sól morska i czarny pieprz

Przygotowanie:
Liście cykorii rozdzielić, umyć i osuszyć.  Ułożyć na talerzach. Pokruszyć ser Stilton i posypać lekko rozgniecionymi orzechami włoskimi. W małej misce wymieszać składniki na sos, przyprawić solą i pieprzem do smaku. Skropić sosem przygotowaną sałatkę. Podawać natychmiast z kieliszkiem białego wina.

Cykoria z awokado

Składniki:
– 1 cykoria
– 1/2 awokado, pokrojonego w drobną kostkę
– 50 g sera typu Gorgonzola
– kilka orzechów włoskich do posypania
Dressing:
– 1 łyżeczka musztardy Dijon
– 3 łyżki oliwy z oliwek
– 2 łyżki oleju orzechowego
– 2 łyżki białego octu winnego
– sól i świeżo zmielony pieprz

Przygotowanie:
Oddzielić liście i cykorii i namoczyć w bardzo zimnej wodzie, wyjąć osuszyć starannie i przenieść na talerz. Dodać ser, awokado i orzechy. Trzepaczką ubić musztardę z octem, przyprawić solą i pieprzem i powoli dodawać oleje aż sos vinaigrette stanie się spójny. Polać sosem przygotowaną sałatkę i podawać natychmiast.

Cykoria z orzeszkami pekan i żurawiną

Składniki:
– 10 g orzechów pekan
– 75 g sera typu Cambozola
– 1 łyżka śmietany (creme fraiche)
– 1 łyżka octu balsamicznego
– 10 g suszonej żurawiny, posiekanej
– 1 łyżka posiekanej świeżej pietruszki
– 10 liści cykorii

Przygotowanie:
Rozgrzać piekarnik do 200 st. C (180 st. z termoobiegiem). Włożyć orzechy pekan na blaszce i zapiec, aż staną się aromatyczne, (około 5 minut). Pozostawić do ostygnięcia, a następnie z grubo posiekać. W małej misce wymieszać dokładnie ser Cambozola z creme fraîche, ocet balsamiczny, suszoną żurawinę i 1 łyżkę posiekanej natki pietruszki. Podzielić mieszankę pomiędzy 10 liści cykorii. Posypać dekoracyjnie orzeszkami pekan, suszoną żurawiną i 1 łyżką posiekanej natki pietruszki.

Sałatka z kopru włoskiego, kalarepy i cykorii

Składniki:
– 1 bulwa kopru włoskiego
– 1 główka kalarepy
– 1 łyżeczka posiekanego świeżego koperku
– skórka i cząstki 1 pomarańczy (sewilli pomarańczowej)
– 2 małe główki białej cykorii
– musztardowa rzeżucha (opcjonalnie)
– sól i pieprz czarny świeżo mielony

Przygotowanie:
Bulwę kopru i kalarepy umyć, usunąć zewnętrzną warstwę i pokroić drobno. Umyć cykorię, oddzielić liście, dodać cykorię do kopru, dodać skórkę pomarańczową i cząstki pomarańczy, posiekany koperek i doprawić do smaku. Dodać sok pomarańczowy vinaigrette do smaku, tuż przed podaniem. Podawać udekorowane musztardową rzeżuchą.

Cykoria zapiekana

Składniki:
– 30 g masła
– 2 duże cykorie
– sok z 1 cytryny
– 3 łyżki cukru
– 200 ml bulionu z kurczaka
– 5-6 ziemniaków
– bułka tarta lub ser typu Gruyere

Przygotowanie:
Roztopić masło w dużym rondlu/patelni, przekroić główki cykorii na pół, umieścić przeciętą stroną na patelni delikatnie smażyć przez kilka minut po obu stronach. Następnie pokropić sokiem z cytryny, posypać cukrem, znowu obrócić stroną przecięcia do dołu i karmelizować 1-2 minuty. Dodać bulion, przykryć i dusić na wolnym ogniu przez 15-20 minut. Dodać przyprawy (cukier, sól, pieprz sok z cytryny w razie potrzeby). Obrać i pokroić ziemniaki, gotować przez 10-15 minut. Osączyć i odparować, przełożyć do blaszki/naczynia do pieczenia, ułożyć na nich duszone cykorie, polać sosem z duszenia, posypać bułką tartą lub serem Gruyere po wierzchu i piec przez 20-30 minut.

Cykoria zapiekana z szynką

Składniki:
– 2 główki cykorii
– 25 g masła
– 4 plastry szynki prosciutto lub serrano
– 2 łyżki musztardy Dijon
– 75 ml bulionu warzywnego lub białego wina
– 2 gałązki tymianku
– 4 plastry sera np. cheddar lub gruyere
– 50 ml śmietany kremówki (opcjonalnie)
– ziemniaki i zielona sałata

Przygotowanie: Rozgrzać piekarnik do 200 st. C. Przeciąć główki cykorii na pół. Położyć plasterki szynki na cykorii. Szynkę lekko posmarować musztardą i owinąć ciasno cykorię w szynkę. Przełożyć do żaroodpornego naczynia lub patelni, wlać bulion lub wino i położyć gałązki tymianku. Przykryć naczynie luźno folią i piec przez 30-40 minut, aż cykoria będzie miękka.  Odkryć naczynie, położyć plasterki sera na cykorii i piec jeszcze 6-8 minut, aż ser się roztopi. Wyjąć cykorię, zlać sos i gotować ze śmietaną przez 4-5 minut. Sosem polać cykorię, podawać z ziemniakami smażonymi i sałatą.

Cykoria zapiekana z czosnkiem

Składniki:
– 4 duże głowy białej cykorii
– 4 łyżki oliwy z oliwek
– 6 liści laurowych
– 6 gałązek tymianku
– 12 obranych całych ząbków czosnku
– 6 plasterków suszonego boczku
–      zapiekane kromki chleba razowego
Przygotowanie:
Rozgrzać piekarnik do 180-200 st. C, umyć i przekroić cykorię na 4 ćwiartki. Wysmarować płytkie naczynie do pieczenia 2 łyżkami oliwy z oliwek, następnie włożyć cykorię. Dodać liście laurowe i gałązki tymianku, wkładając pomiędzy kawałki cykorii, rozrzucić obrane całe ząbki czosnku po wierzchu i skropić 2 łyżkami oliwy z oliwek, dodać sól i pieprz do smaku. Przykryć folią i piec przez 30 minut. Pokroić boczek w paski i rozsypać na cykorii, piec bez przykrycia kolejne 30 minut. Podawać natychmiast z kromkami chleba razowego.

Cykoria z kurczakiem

Składniki:
– 2 główki białej cykorii
– 1 łyżka oliwy z oliwek
– 3 łyżki białego wytrawnego wina, bulionu z kurczaka lub wody
– 4 piersi z kurczaka (bez kości i bez skóry)
– 25 g masła
– 1 szalotka, drobno posiekana
– 1 ząbek czosnku, posiekany
Na sos:
– 25 g masła
– 1 łyżka mąki pszennej
– 300 ml mleka
– 150 ml creme fraîche lub kwaśnej śmietany
– 4-6 posiekanych liści szałwii
– 2-3 łyżeczki musztardy Dijon gładkiej
– 2-3 łyżeczki musztardy Dijon ziarnistej
– 50 g startego sera typu Gruyere lub Cheshire Cheese

Przygotowanie: Rozgrzać piekarnik do 180-200 st. C, poprzecinać cykorie na ćwiartki. Wlać olej na dno dużego naczynia do pieczenia, obtoczyć cykorię i ułożyć przeciętą stroną do góry, w jednej warstwie. Zalać winem, bulionem lub wodą i przykryć folią. Piec przez 10 minut. Kurczaka pokroić w paski 1 cm grubości. Posypać lekko solą i pieprzem. Roztopić masło w dużej patelni, dodać kurczaka i smażyć przez 4-5 minut obracając na złoty kolor. Wymieszać z szalotką i czosnkiem i smażyć razem przez 1 minutę. Wyjąć naczynie z piekarnika i dodać do cykorii przygotowanego kurczaka. Przykryć folią na czas przygotowania sosu. Roztopić masło w patelni, a następnie wymieszać z mąką. Stopniowo wlać mleko, cały czas mieszając, aż mieszanina zgęstnieje. Zdjąć z ognia i wymieszać z creme fraiche lub kwaśną śmietaną i szałwią, dodając po 2 łyżeczki każdej z musztard. Dodać sól i pieprz. Wlać sos na cykorię i kurczaka, posypać serem na wierzchu. Piec odkryte, przez 25-30 minut, aż sos się zarumieni na złoty kolor.

Cykoria z oliwkami

Składniki:
– 2 duże główki cykorii
– 1 marchewka
– 175 g humusu
– 16-18 czarnych oliwek, najlepiej drylowanych

Przygotowanie:
Do 2 godzin przed podaniem, oddzielić liście cykorii i przyciąć końce tak, żeby wszystkie były mniej więcej tej samej wielkości. Na liście cykorii nałożyć kilka łyżek humusu, następnie dodać marchew i oliwki. Schłodzić w lodówce przez około 2 godziny.

Cykoria z pomarańczą

Składniki:
– 2 łyżeczki drobno startego świeżego imbiru
– 1 ząbek czosnku, zgnieciony
– 1 łyżeczka musztardy Dijon
– 1 łyżeczka drobno startej skórki + sok pomarańczowy (2 łyżki)
– 3 łyżki soku z cytryny
– 2 łyżeczki jasnego miodu
– 100 ml oleju z orzeszków ziemnych
Na sałatkę:
– 3 pomarańcze
– 2 duże główki cykorii
– 50 g sałaty roszponki
– 85 g rukwi wodnej/rzeżuchy

Przygotowanie:
2 dni przed podaniem wymieszać wszystkie składniki dressingu razem w słoiku. Schować do lodówki. Obrać pomarańcze, wycisnąć sok, schłodzić. Na godzinę przed podaniem oddzielić liście cykorii, dodać pomarańczę, roszponkę i rzeżuchę. Polać sosem i podawać.

Cykoria z kurczakiem

Składniki:
– 4 udka kurczaka bez kości i skóry
– 2 łyżki oleju roślinnego
– 1 szalotka, drobno posiekana
– szczypta suszonych płatków chilli
– 2 łyżki sosu rybnego
– sok z 1 limonki
– garstka kolendry, mięty i pietruszki, posiekane
– 4 główki cykorii czerwonej lub zielonej
– 1 czerwone chili, w plasterkach, do podania

Przygotowanie:
Udka z kurczaka pokroić na małe kawałki, rozgrzać wok na dużym ogniu, dodać olej, kurczaka i szalotki. Cały czas mieszając i zasmażać przez około 5 minut. Następnie wymieszać z 1 łyżeczką wody, sosem rybnym i sosem chili. Gotować przez 2 minuty, zdjąć z ognia, wycisnąć sok z limonki i pozostawić do ostygnięcia. Wymieszać z ziołami. Oddzielić liście cykorii, nakładać 1-2 łyżki mieszanki z kurczaka na każdy liść i posypać posiekanymi ziołami i pokrojonym świeżym chilli.

Cykoria z winogronami i musztardą

Składniki:
– 3 główki białej cykorii
– 200 g winogron
– 40 g masła
– 1 łyżka ziaren gorczycy
– 2 łyżki miodu

Przygotowanie: Umyć główki cykorii i pokroić. Winogrona przekroić na połówki, wyjąć nasionka. Roztopić masło w szerokiej, płytkiej patelni, dodać pokrojoną cykorię, smażyć na średnim ogniu przez 3 lub 4 minuty, pokryte pokrywką. Dodać winogrona, kontynuować smażenie przez ok. 2-3 minuty. Wyjąć cykorię i winogrona na półmisek. Wymieszać musztardę i miód z masłem na patelni, podgrzać (ok. 1 minutę), sosem polać cykorię i winogrona.

zobacz również:

1. Dania z pstrąga: różne smaczne i oryginalne przepisy

2. Szparagi – różne przekąski i dania

3. Owocowe koktajle na wiosnę na oczyszczenie organizmu

4. Jajka – pomysły i przepisy na przystawki i przekąski