Co jest dobre dla nerek – dieta i zalecenia

10 lutego 2022, dodał: Marta Dasińska

Artykuł zewnętrzny

Dieta nerkowa polega przede wszystkim na zmniejszeniu ilości białka. Jej zadaniem jest zapobieganie wytwarzaniu nadmiernej ilości produktów przemiany białkowej, które w przypadku chorób lub niewydolności nerek mogą, być toksyczne dla organizmu. Prawidłowy dobór składników i podaż makro- i mikroelementów wpływają na poprawę samopoczucia i jakości życia.

Najważniejszym zaleceniem diety nerkowej jest ograniczenie białka. Metabolizm białka prowadzi do powstawania mocznika i kreatyniny, które u osób zdrowych usuwane są przez nerki. Niewydolność tego narządu prowadzi do gromadzenia się toksycznych związków w organizmie. Dieta z nadmiarem białka prowadzi do białkomoczu i gromadzenia się fosforanów, co powoduje odwapnienie kości. Ilość białka w diecie dostosowuje się do GFR, stężenia mocznika i kreatyniny. Im niższy GFR i wyższy poziom mocznika i kreatyniny, tym mniej białka podaje się w diecie. Podawane białko powinno być głównie pochodzenia zwierzęcego, jednak jego źródła jednocześnie muszą zwierać mało fosforu. Specjaliści zalecają bowiem ograniczenie przede wszystkim składników bogatych w sód, potas i fosforu. Produkty białkowe polecane w diecie nerkowej to: mleko, chude sery twarogowe, chude mięso, ryby, białko jaja kurzego.

Powinno się unikać wszelkich produktów drażniących i obciążających przewód pokarmowy. Dlatego najlepiej wybierać chude mięso i ryby, nabiał, pszenne pieczywo. Do przyrządzania potraw można używać małych ilości oleju rzepakowego, lnianego i oliwy z oliwek. Warzywa i owoce powinno się spożywać raczej gotowane i rozdrobnione, pozbawione skórki, najlepiej pod postacią musów, zup kremów czy świeżych soków (nie więcej niż dwie szklanki na dobę). Zalecanym do spożycia warzywem jest przede wszystkim surowy, zielony ogórek, a także ziemniaki, marchew, buraki, szpinak czy kalafior. Większość z nich najlepiej spożywać pod postacią gotowaną. Najlepszym rozwiązaniem będzie przyrządzanie ich na parze lub w piekarniku bez dodatku oleju czy masła. Najzdrowszym rozwiązaniem jest dodawanie do potraw oliwy z oliwek, a także oleju rzepakowego czy lnianego na zimno. Warto polewać nimi sałaty czy gotowane dania obiadowe. Istotne jest też ograniczenie błonnika pokarmowego poprzez rezygnację z pełnoziarnistych produktów zbożowych (wybieranie jasnego pieczywa i makaronów oraz białego ryżu), a także obieranie warzyw i owoców.

W diecie nerkowej zaleca się eliminację z jadłospisu produktów słonych i wysokoprzetworzonych, jak konserwy, wędzone sery i wędliny, kiszone ogórki oraz kiszona kapusta, kostki rosołowe, chipsy, a także gotowe dania instant, a także zrezygnować z solenia domowych potraw i jedzenia słonych przekąsek. Eliminuje się także takie produkty jak orzechy włoskie, migdały, płatki owsiane, wędzone ryby czy sery pleśniowe, które są źródłem fosforu oraz banany, pomidory, śliwki, pomarańcze, fasola, groch czy soja, które są źródłem potasu. Tłuszcze powinny być w dużym stopniu pochodzenia zwierzęcego, należy jednak pamiętać o tym, że większość mięs ma dość wysokie stężenie białka, wobec czego włączenie tego typu produktów do diety powinno odbywać się w sposób kontrolowany. Zaleca się wybieranie cielęciny, królika, kurczaka bez skóry, a także ryb morskich: makreli, łososia czy halibuta. Z diety powinno się także wyeliminować ostre przyprawy, takie jak ocet, sól, pieprz, chilli, chrzan, ziele angielskie, musztarda, warto zastąpić je bezpieczniejszymi zamiennikami – sokiem z cytryny, natką pietruszki, koperkiem, kminkiem, naturalnym, suszonym czosnkiem czy majerankiem.

Bardzo ważne jest nawadnianie, czyli wypijanie minimum 2 l płynów w ciągu doby. Pracę nerek można wspomagać, pijąc napar z pokrzywy, skrzypu polnego czy nawłoci. Nieprzestrzeganie diety może wywołać skutki uboczne w postaci: bólu głowy, nudności, wymiotów i ogólnego osłabienia.

Pieczony halibut

Składniki:
– 4 filety z halibuta
– 1/2 szklanki oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia
– 2 łyżki świeżo wyciśniętego soku z cytryny
– 2 ząbki czosnku, obrane i drobno posiekane
– 1 1/2 łyżki posiekanej świeżej pietruszki
– 1 1/2 łyżeczki suszonej bazylii

Przygotowanie:
Płytkie naczynie szklane wyłożyć papierem do pieczenia i ułożyć w naczyniu filety z halibuta w jednej warstwie. W małej misce wymieszać oliwę, sok z cytryny, czosnek, pietruszkę, bazylię. Zalać rybę marynatą. Przykryć i wstawić do lodówki na 1 godzinę. Rozgrzać piekarnik do 230 st. C. Wylać marynatę z naczynia. Piec rybę bez przykrycia w nagrzanym piekarniku przez 15 min.

Potrawka z kurczaka

Składniki:
– 1 kg ud z kurczaka z kością – pozbawione skóry tłuszczu
– oliwa z oliwek
– 1 średnia żółta cebula, pokrojona w kostkę
– 5 ząbków czosnku, posiekanych
– 4 średnie marchewki, obrane i pokrojone w plastry
– 1 ½ łyżki pasty pomidorowej
– 2 łyżeczki świeżych liści tymianku
– ½ łyżeczki świeżego rozmarynu, posiekanego
– 3 średnie czerwone ziemniaki, pokrojone na ćwiartki
– 5 filiżanek rosołu z kurczaka
– ⅓ szklanka mąki uniwersalnej
– 1 szklanka mrożonego groszku
– ¼ szklanki drobno posiekanej włoskiej pietruszki – plus więcej do dekoracji

Przygotowanie:
Na dużej patelni, najlepiej żeliwnej, podgrzać około 1-2 łyżki oliwy z oliwek na średnim ogniu. Obsmażyć kurczaka z obu stron na złoty kolor. Następnie przełożyć kurczaka do garnka lub wolnowaru. Na tę samą patelnię dodać jeszcze 1-2 łyżki oliwy z oliwek. Dodać cebulę, czosnek i marchewkę, smażyć około 5-6 min. do uzyskania pachnącego i złocistego koloru. Dodać koncentrat pomidorowy i gotować przez kolejne 1-2 min.. Dodać tymianek i rozmaryn oraz ok. ½ do ¾ szklanki bulionu z kurczaka. Następnie przełożyć mieszankę cebuli i marchewki do garnka. Dodać ziemniaki i 4 szklanki bulionu drobiowego wraz z przysmażonym kurczakiem. Gotować na wolnym ogniu przez 4 godz. Pod koniec gotowania rozcieńczyć mąkę około ⅓ szklanki bulionu z kurczaka, aby uzyskać papkę. Dodać do garnka razem z groszkiem. Gotować przez pozostałe 30 min. Wyjąć kurczaka i rozdrobnić widelcem, wyrzucając kości. Włożyć do garnka i wymieszać. Posypać włoską pietruszką.

Pieczony kalafior

Składniki:
Pieczony Kalafior:
– 1 główka kalafiora
– 2 łyżki oliwy z oliwek extra virgin
– 2 szczypty suszonych płatków czerwonej papryki
Sos Tahini:
– 3 łyżki pasty tahini
– 2 łyżki świeżo wyciśniętego soku z cytryny
– 1 łyżeczka oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia
– 1 mały ząbek czosnku starty
Dodatki:
– świeża mięta porwana na małe kawałki

Przygotowanie:
Rozgrzać piekarnik do 230 st. C z rusztem pośrodku. Umieścić różyczki kalafiora w dużej misce. Dodać do miski oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia i płatki czerwonej papryki i delikatnie wymieszać. Umieścić blachę w piekarniku i piec przez 25 minut. Podczas pieczenia kalafiora przygotować sos: w małej misce wymieszaj tahini, sok z cytryny, oliwę z oliwek i czosnek. Dodać łyżkę wody i ubijać. Wlać sos tahini na mały półmisek i rozprowadź tyłem łyżki. Delikatnie położyć upieczone kalafiory na sosie tahini. Obficie udekorować porwanymi kawałkami mięty.