Ból pleców to zwykle dokuczliwa dolegliwość, która nie tylko wywołuje dyskomfort na co dzień, ale też ogranicza zakres ruchu i uniemożliwia wykonywanie codziennych, czasem prostych czynności. Zmagają się z nim zarówno osoby młode, jak i w podeszłym wieku. Przyczyna może dotyczyć nieprawidłowej postawy przy komputerze, długotrwałej pozycji siedzącej, ale też przeciążenia wynikającego z pracy fizycznej.
Ból kręgosłupa – jak sobie pomóc?
Pierwszym rozwiązaniem, po które często sięgamy jest przyjęcie tabletki przeciwbólowej, w postaci paracetamolu lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Takie działania przynoszą korzyści krótkoterminowe. Tabletka ukoi lub zmniejszy natężenie bólu, który powraca, kiedy środek przestanie działać. Utrzymujące się lub nawracające dolegliwości bólowe powinny nas zmobilizować do wizyty u specjalisty: fizjoterapeuty lub ortopedy. Ból kręgosłupa może bowiem świadczyć o problemach ze zdrowiem. Bywa objawem przeciążenia związanego z brakiem aktywności fizycznej i niewłaściwą postawą siedzącą. W takim przypadku pomóc mogą zajęcia rehabilitacyjne. Dobrym przykładem są programy typu Zdrowy Kręgosłup. Są to przede wszystkim ćwiczenia rozluźniające, rozciągające i wzmacniające mięśnie kręgosłupa. Mogą być wykonywane przez osoby w każdym wieku i o różnym poziomie wytrenowania. Inną propozycją, od której czasem warto zacząć rehabilitację jest terapia manualna. Zabiegi terapii manualnej wykonuje fizjoterapeuta. Są różne techniki tej metody, które maja na celu mobilizację tkanek miękkich i stawów w okolicy kręgosłupa, rozciąganie i uwolnienie zrostów. Zdarza się, że ból jest oznaką choroby, takiej jak np. dyskopatia lub rwa kulszowa. Wtedy konieczne jest podjęcie odpowiedniego leczenia po wcześniejszej konsultacji z lekarzem specjalistą. W takim przypadku może się okazać, że wystarczy rehabilitacja prowadzona przez doświadczonego fizjoterapeutę. Czasem jednak wskazane jest leczenie operacyjne.
Do jakiego specjalisty się wybrać?
Nie należy bagatelizować nawracających dolegliwości bólowych kręgosłupa. Warto zacząć od konsultacji z fizjoterapeutą, ponieważ wiele problemów jest związanych z przeciążeniem kręgosłupa lub chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa i ma szansę ustąpić po leczeniu zachowawczym. W stanach ostrych, przy silnych dolegliwościach bólowych, po urazie lub przy wystąpieniu dodatkowych objawów, takich jak promieniowanie bólu, zaburzenia czucia (drętwienia lub mrowienia), zaburzenia siły mięśniowej, nietrzymanie moczu lub stolca należy skonsultować się z lekarzem. Specjalistą w zakresie chorób kręgosłupa jest ortopeda, tzw. spondyloortopeda lub inaczej chirurg kręgosłupa oraz neurochirurg. W przypadku dolegliwości bólowych Pacjent może również szukać pomocy w poradni neurologicznej. Jest to specjalista, który zajmuje się leczeniem zachowawczym schorzeń ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. W razie konieczności lekarze zalecą wykonanie dodatkowych badań obrazowych, takich jak: rtg kręgosłupa, rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa. Na podstawie zgłaszanych przez Pacjenta objawów, badania przedmiotowego oraz wyników badań dodatkowych zostanie podjęta decyzja o sposobie postępowania.
Ból kręgosłupa – leczenie
Istnieje kilka metod leczenia bólu kręgosłupa, które stosuje się w zależności od przyczyny i natężenia bólu. Pierwszą z nich jest farmakologiczne uśmierzanie bólu z wykorzystaniem dostępnych w aptece preparatów przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Przy niskim natężeniu bólu preparaty mogą być stosowane doustnie. Jest również możliwość założenia blokady około kręgosłupowej. Do tego celu wykorzystuje się leki steroidowe i znieczulające. Blokada polega na wykonaniu iniekcji w okolicę stawów międzykręgowych lub korzeni nerwowych. Pozwala zazwyczaj na uśmierzenie dolegliwości bólowych na okres kilku tygodni do kilku miesięcy. Leczenie farmakologiczne jest jednak działaniem wyłącznie objawowym, nie usuwa bowiem przyczyny dolegliwości. Stwarza jednak możliwość na wdrożenie właściwego postępowania. Najczęściej zalecaną metodą leczenia jest rehabilitacja, prowadzona przez doświadczonych fizjoterapeutów. Celem zajęć terapii manualnej i kinezyterapii jest rozluźnienie, rozciągnięcie i wzmocnienie mięśni grzbietu oraz zwiększenie zakresu ruchu w stawach między kręgowych. Dzięki temu można poprawić ogólną sprawność i wydolność fizyczną Pacjenta, zmniejszyć lub znieść dolegliwości bólowe i zahamować postęp choroby. Czasami jednak leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub sytuacja wymaga niezwłocznie podjęcia decyzji o skierowaniu Pacjenta do operacji. W takim przypadku wykonuje się odciążenia, np. dyssektomie (usunięcie dysku) lub laminektomie (usunięcie fragmentu blaszki kostnej) oraz usztywnienie lub stabilizację kręgosłupa za pomocą implantów. Można również wszczepiać protezy dysków międzykręgowych (tzw. cage). Po zabiegu Pacjent jest kierowany do leczenia rehabilitacyjnego w celu odzyskania sprawności i ograniczenia ryzyka powikłań pooperacyjnych. O tym, kiedy można rozpocząć zabiegi fizjoterapeutyczne decyduje chirurg – operator.
Warto zapamiętać, że silny ból kręgosłupa, promieniowanie bólu do kończyny, zaburzenia czucia w postaci drętwienia i mrowienia, zaburzenia siły mięśniowej, nietrzymanie moczu lub stolca wymagają pilnej konsultacji z lekarzem. Większość dolegliwości bólowych kręgosłupa wynika jednak z przeciążenia i może być leczona zachowawczo w trakcie rehabilitacji. Jeżeli prowadzimy mało aktywny tryb życia i pracujemy w pozycji siedzącej, np. przed komputerem skorzystajmy z zajęć usprawniających, takich jak Zdrowy Kręgosłup.
