Pierwsze skojarzenie na myśl o przyprawach… sól i pieprz? Tak doprawiamy wiele potraw, zapominając, że rozkoszą dla naszego podniebienia może być szczypta pachnącego proszku.
Przyprawy, choć znane od starożytności, rozpowszechniły się dopiero w XVII wieku, wraz z rozwojem handlu. Kiedyś nie podawano ich dzieciom, w obawie, by przedwcześnie nie rozbudzić ich zmysłów. Dziś wiadomo, że rośliny nieraz skutecznie leczą lub przynajmniej łagodzą objawy i dolegliwości, a także mogą zapobiegać chorobom. Niektóre przyprawy są bakteriobójcze, inne działają oczyszczająco i tonizująco, jeszcze inne są afrodyzjakami, a wszystkie – odmieniają smak potrawy.
Małe dziecko ma smak bardzo wrażliwy. Czasem ulubiona potrawa wzbudza jego protest, bo coś tam dodano, ale i na odwrót – jeśli znudzi już się danie to doprawmy je inaczej niż zwykle, możemy przełamać niechęć małego. Warto spróbować także tych mniej znanych przypraw, zwłaszcza gdy mamy niejadka.
Papryka
Ma ok. 200 odmian. Rośnie w regionach ciepłych strefy umiarkowanej. Papryka przyprawowa, inaczej chili, to najczęściej sproszkowane owoce papryki krzewiastej, choć przyprawą mogą być też owoce świeże, suszone, marynowane, solone. Bywa ostrzejsza niż pieprz lub słodka (odmiany o owocach dużych i mięsistych). Papryka jest głównym składnikiem takich przypraw jak:
– sos tabasco (meksykański pikantny sos z papryki i octu);
– pieprz turecki (wiele drobno sproszkowanych ostrych papryczek);
– chili ( sos lub mieszanka papryki z innymi przyprawami, ziołami, pomidorami);
– Harrisa ( pikantna pasta z różnych odmian papryki, czosnku i kolendry).
Dzieciom warto dawać przede wszystkim świeże owoce słodkiej papryki: zawierają witaminę C, ułatwiają trawienie i działają wzmacniająco. Paprykę można dodać do twarożku, pasty jajecznej lub kotletów mielonych.
Gorczyca
Przyprawą są nasiona w całości lub sproszkowane. Stanowi główny składnik musztardy. Ziarenka w całości dodaje się do marynat. Gorzkawy, palący smak gorczycy nadaje ostrości duszonym mięsom i sosom. Działa leczniczo w schorzeniach przewodu pokarmowego. Moczopędna.
Dla dziecko można zrobić z gorczycy własną domową musztardę.
Kminek
Należy do najstarszych przypraw. Znajdowano go w grobach faraonów. Przyprawą są owoce zawierające olejki eteryczne. Kminek dodaje się do zup, potraw mięsnych, sosów, sałatek, chlebów i sera. Dziecku można upiec ciasteczka z kminkiem. Herbatka z kminku i kminu łagodzi objawy kolki, niestrawności, wzdęcia oraz zapalenie oskrzeli.
Gałka muszkatołowa
Przyprawą jest nasienie muszkatołowca (gałka) i jego osłonka (zwana kwiatem). Szarobrunatne nasienie w pomarańczowej osłonce ukryte jest w mięsistym owocu podobnym do moreli. Stosowana prawie do wszystkiego. Dzieciom można zrobić spaghetti z sosem z dodatkiem gałki. Polecana dla rodziców jako afrodyzjak.
Cynamon
Może być w kawałkach lub mielony. To jedna z najstarszych przypraw, pozyskiwana z suszonej kory tropikalnego drzewa. Są dwa rodzaje: cejloński (bardziej ceniony – do potraw słodkich i pikantnych) i chiński (kasja – do potraw pikantnych ze względu na gorzkawy smak). Cynamonu używa się do słodyczy, kompotów, mięsa i drobiu.
Ziele angielskie
Inaczej korzennik lekarski – do Europy przywiózł je Kolumb, myśląc, że to pieprz. Ma bardzo korzenny smak i aromat. Stosuje się do wypieków, marynat, zup, ryb i mięs.
Sezam
To nasiona jednorocznej rośliny sezamu indyjskiego. W wielu krajach jada się surowe lub prażone nasiona, dodaje się je do pieczywa. Nasiona zawierają 50 procent tłuszczu. Robi się z nich olej sezamowy – nie jełczejący tłuszcz i intensywnym zapachu, ważny w kuchni chińskiej, japońskiej i koreańskiej. W małej ilości używany do sałatek. Chałwa i sezamki to czysty sezam z cukrem. Można czasem przed pieczeniem ciasta wysypać blachę sezamem zamiast bułką.
Kurkuma
To żółty proszek używany z bulwiastego kłącza kurkumy, zwanej żółtym imbirem lub szafranem indyjskim. Jest głównym składnikiem curry. Dobrze harmonizuje się ze wszystkimi przyprawami oprócz imbiru. Znakomita do jaj i drobiu. Jajecznica z kurkumą robi się intensywnie żółta.
Imbir
Przyprawę stanowią kłącza. Świeże, nazywane zielonym imbirem, powinny być jędrne, o jasnożółtym, białawym lub jasnobrunatnym niewłóknistym miąższu. Chińczycy leczyli nim szkorbut. Teraz stosuje się przy przeziębieniach, kaszlu. Przyprawia się nim wszystko, ale nie powinien być łączony z ziołami. Dobrze komponuje się z czosnkiem. Dziecku będzie smakował kurczak posypany przed pieczeniem imbirem.
Anyż
To suszone owoce jednorocznej rośliny. Stosowany jako słodkawa, aromatyczna przyprawa do ciast, chleba, warzyw i wódek. Możesz posypać nim ciastka dla dzieci.
Kolendra
To owoce i świeże ziele kolendry siewnej zwanej kinzą. Ma słodko korzenny smak i lekko cytrynowy aromat. Pasuje do mięs, ciast, marynat, a jako ziele do sałatek. Ułatwia i reguluje procesy trawienia.
Emilia
