Napady złości i histerii – objawy i przyczyny

28 listopada 2011, dodał: Emilia Stasiak

Artykuł zewnętrzny

Zdarza Ci się krzyczeć, wściekać i wpadać w „nieokiełznaną” złość? Czy to już histeria? Przekonaj się sama.

Histeria potocznie i medycznie

Histeria kiedyś przypisywana była tylko kobietom, w starożytności nazywana dusznością maciczną. Później jej przyczyny tłumaczono dziwacznymi teoriami humorów oraz waporów.

Obecnie słowo „histeria” ma swój pejoratywny wydźwięk, funkcjonuje jako obelga, pogardliwy epitet. Kłócisz się z partnerem, mówisz podniesionym głosem, zaczynasz krzyczeć, tupać nogami i płakać. Wreszcie wybiegasz z pokoju i już zza zamkniętych drzwi słyszysz, jak partner krzyczy za tobą: „Ależ z ciebie histeryczka!”.

Jest ci źle już nie tylko z powodu tej kłótni. Zawsze, kiedy nazywa Cię histeryczką, wydaje Ci się, że Cię lekceważy i wtedy z nim przegrywasz. W potocznym znaczeniu histeryk to ktoś, kogo nie należy traktować poważnie. Drażni nas, kiedy wpada w tę swoją histerię i irytuje. Czasem próbujemy go ignorować. Bo histerii nie traktujemy jak choroby, ale raczej uważamy ją za pewną słabość i brak umiejętności panowania nad emocjami.

Tymczasem z medycznego punktu widzenia histeria jest nerwicą. To groźna choroba, która może dotknąć każdego, niezależnie od płci. W ostrzejszych przypadkach może objawiać się drgawkami, a nawet utratą wzroku.

W medycynie histeria zaliczana jest do zaburzeń nerwicowych oraz dysocjacyjnych, które charakteryzują się między innymi amnezją, transem, czy zmianą osobowości. Coraz częściej nazywana jest właśnie dysocjacją lub konwersją. Histeria jest uciążliwym schorzeniem, które choremu utrudnia normalne funkcjonowanie. Nieleczone może się pogłębiać, dlatego lepiej go nie lekceważyć.

Objawy

Nawet psychiatrzy mogą mieć problemy ze zdiagnozowaniem histerii. Można jednak wyodrębnić pewne cechy charakterystyczne dla osobowości histerycznej. Wśród objawów cielesnych histerii najczęściej spotykane są bóle w jamie brzusznej, kołatanie i zaburzenia akcji serca, uczucie kuli w gardle i zaburzenia miesiączkowania u kobiet.

Z objawów wegetatywnych najczęściej pojawiają się wymioty, uporczywa czkawka, zawroty głowy, zatrzymanie oddawania moczu i wybroczyny w różnych miejscach ciała. Czasem pojawiają się znieczulenia, nie pokrywające się z unerwieniem anatomicznym, a innym razem przeczulice. Wszystkie objawy cechuje duża zmienność i zależą od sugestywnych wpływów otoczenia. Powstają nagle i równie nagle ustępują.

Z ośrodkowych objawów neurologicznych spotykamy napady drgawkowe, ślepotę, niemotę i głuchotę, zaburzenia chodzenia i stania, brak koordynacji ruchowej, porażenia połowicze.

Nie zawsze histeryczny typ osobowości wymaga leczenia, ponieważ nie każde histeryczne zachowanie jest przejawem nerwicy histerycznej. Z pomocy specjalisty najlepiej jest skorzystać wtedy, kiedy objawy nasilają się, chory bardzo się zmienił i przestaje sobie radzić w codziennym życiu.

Przyczyny

Przyczyny histerii nie są do końca znane.

W starożytności uważano, że przyczyną histerii jest wędrowanie macicy w ciele kobiety. Przypisywano więc ją wyłącznie kobietom. W XVII wieku uznano istnienie histerii u mężczyzn.

Freud widział w zachowaniach histerycznych stłumione i wyparte ze świadomości reakcje i konflikty datujące się z dzieciństwa. Pawłow łączył zaburzenia typu histerycznego z wyodrębnionym przez niego typem osobowości. Niektórzy (E. Kahn, K. Schneider) uważają, że przyczyną histerii jest wzmożona pobudliwość układu nerwowego, zwłaszcza wegetatywnego. Były okresy, kiedy uważano, że zachowania histeryczne są dziedziczne, potem, że przychodzimy na świat ze „słabym układem nerwowym”.

Źródeł choroby psychiatrzy doszukują się we wczesnym dzieciństwie. I tak na przykład powodować ją może brak bliskości i ciepła w rodzinie lub nieprawidłowości w procesie socjalizacji dziecka. Prawdopodobieństwo wystąpienia histerii zwiększają również specyficzne cechy osobowości, np. nadwrażliwość lub nadpobudliwość, a także nadmierna rywalizacja i związane z nią emocje i frustracja. Jednak najwięcej zwolenników ma teoria, że nerwice, a więc również histeria, to reakcja obronna ludzkiej psychiki na lęk czy traumatyczne przeżycie.

Leczenie

Metody terapeutyczne stosowane w starożytności bazujące na takich założeniach teoretycznych, polegały na różnego rodzaju działaniach, których celem było przyciągniecie macicy do normalnego położenia. Stąd też zalecano kobietom smarowanie warg sromowych różnymi maściami, okadzanie narządów rodnych dymem z żywicy, siadanie na odpowiednio przyrządzonych wałkach płóciennych z trocin, wprowadzano do pochwy różnego rodzaju krążki, których celem było utrzymanie macicy we właściwym położeniu i zapobieganiu jej wędrówkom.

W okresie średniowiecza, pochodzenie chorób psychicznych wiązało się z wiarą w opętanie przez diabła. Do leczenia zaburzeń histerycznych stosowano odpowiednie modlitwy. Mnożyły się wtedy doniesienia o tzw. cudownych uzdrowieniach.

Ceremonie wypędzania złych duchów miały zazwyczaj charakter widowiskowy, gromadziły tłumy ludzi, czyniąc osobę nawiedzoną centrum powszechnego zainteresowania.

Silne emocje towarzyszące egzorcyzmom doprowadzały do swoistego rodzaju katharsis, które w efekcie prowadziło do ustępowania objawów histerycznej ślepoty, paraliżu etc.

Pierwszym, który zwrócił uwagę na emocjonalne uwarunkowanie zaburzeń histerycznych był angielski chirurg i okulista Robert Carter. Stosowane przez niego „leczenie moralne” w zasadzie przetrwało do dziś pod postacią określonych reguł postępowania psychoterapeutycznego.

Zachęcanie chorego do mówienia o własnych przeszłych i teraźniejszych problemach, dolegliwościach, obawach, to podstawowa technika lecznicza stosowana w psychoterapii. Objawy histeryczne moją bowiem ścisły związek z wydarzeniami w życiu pacjenta. Dotarcie do nich, pomoc w zrozumieniu przyczyn powstałego zaburzenia, rozwiązanie wewnętrznych konfliktów prowadzi zwykle do ustąpienia dolegliwości.

Obecnie wiadomo, że choremu może pomóc tylko trudna i długa psychoterapia. Nierzadko konieczne jest również podanie środków farmakologicznych. Podczas leczenia psychiatra dąży do tego aby nauczyć pacjenta reagować normalnie na rozmaite sytuacje, rozpoznawać swoje stany emocjonalne i kontrolować je. W przekonaniu pacjenta, że jego lęki są nieuzasadnione, a cierpienie przemijające ma pomóc przede wszystkim sugestia słowna. W najtrudniejszych przypadkach sprawdza się również hipnoza. Pod warunkiem jednak, że zostanie przeprowadzona przez doświadczonego specjalistę. W leczenie warto też włączyć całą rodzinę chorego.

Materiały: www.psychonet.pl, www.poradnikzdrowie.pl, www.resmedica.pl