Zwyczaje sylwestrowe na świecie

31 grudnia 2023, dodał: Redakcja
Artykuł zewnętrzny
Nowy Rok wita cały świat niezależnie od kultur i wyznania. Wszędzie tą niezwykłą chwilę celebruje się w wyjątkowy sposób. Mimo doby globalizacji wiele regionów Ziemi oparło się jej i ludzie zachowują swoje własne tradycje.
Nowy Rok świętowany jest uroczyście na całym świecie w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia (kalendarz gregoriański). 1 styczeń to dzień zazwyczaj wolny od pracy. Tradycję rozpoczynania Nowego Roku od 1 stycznia wprowadził w swej reformie kalendarzowej Juliusz Cezar. W ten dzień Rzymianie czcili Janusa – boga bram, drzwi i początków. Wiele języków, w tym angielski i niemiecki przejęły właśnie od Janusa nazwę miesiąca styczeń (ang. January). Wyznawcy obrządku wschodniego witają Nowy Rok 1/14 stycznia (podwójne datowanie) tj. 1 stycznia wg kalendarza juliańskiego, ale 14 stycznia wg gregoriańskiego. Bawią się oni na noworocznych balach nocą 13/14 stycznia, zwanych „małankami”. W Azji dzień Nowego Roku jest ruchomy (używany jest tam kalendarz księżycowy), ale zazwyczaj obchodzony jest w styczniu albo w lutym. W wyjątkowej sytuacji są Chińczycy, którzy Nowy Rok witają dwukrotnie. Koniec starego roku świętuje się tam wraz z całym światem 31 grudnia oraz powtórnie między 21 stycznia a 19 lutego, kiedy to nowy rok wskazuje kalendarz chiński. W Czechach zaraz po północy i hucznym powitaniu Nowego Roku śpiewany jest hymn narodowy. W Londynie, Nowy Rok witany jest dopiero po 13-tym uderzeniu słynnego zegara „Big Ben”. Japończycy również czekają na uderzenia dzwonów. W świątyniach buddyjskich rozbrzmiewa aż 108 uderzeń. Tradycja ta nosi nazwę „joya no kane”, co oznacza mniej więcej „dzwony biją w ostatni dzień roku”. 108 to liczba elementów, które według buddyzmu każdy człowiek ma w swoim umyśle.

Sylwestrowe zwyczaje:

Noc przed Nowym Rokiem nazywana jest Sylwestrem. A dlaczego akurat Sylwester, a nie Adam lub Karolina? 31 grudnia przypadają imieniny Sylwestra, które są wspomnieniem papieża Sylwestra I, patrona zwierząt domowych, jednego z niewielu świętych, który nie był męczennikiem. Sylwester I pełnił rolę głowy Kościoła przez niemal 21 lat. Gdy 31 grudnia 335 roku zmarł, postanowiono jego imieniem nazwać ten dzień. Jako że jest to ostatni dzień w kalendarzu gregoriańskim, obowiązującym na świecie od XVI wieku, imię to na zawsze związane jest z końcem roku. Zwyczajem sylwestrowym jest huczne przywitanie Nowego Roku. Powszechnie obowiązującym elementem obchodów jest otworzenie butelki szampana o północy z 31 grudnia na 1 stycznia. Na całym świecie organizowane są imprezy sylwestrowe. Najbardziej znanymi są: Sylwester na Times Square w Nowym Jorku, gdzie co roku bawi się ok. miliona osób, Sylwester na Polach Elizejskich w Paryżu, Sylwester w Londynie na Trafalgar Square, oraz bardzo prestiżowy Sylwester w Wiedeńskiej Operze. W każdym kraju różne są zwyczaje obchodów Nowego Roku. Oto niektóre z nich.

Francja

Popularnym Sylwestrem wśród młodych Francuzów jest zabawa w dyskotekach i klubach. Trochę starsi spędzają tę noc głównie w restauracjach lub na balach. Do jedzenia głównie podaje się ostrygi, foie gras, przyrządzaną na różne sposoby polędwice wołową oraz oczywiście sery. Wszystko podlewane jest szampanem, który stanowi obowiązkowy trunek nocy sylwestrowej. W Paryżu uczta kończy się przed północą a ludzie witają Nowy Rok na Polach Elizejskich.

Włochy

Włosi lubią świętować Nowy Rok przede wszystkim na hucznych ulicznych zabawach. Stolicą włoskiego karnawału jest Viareggio. Zabawa jest bardzo spontaniczna, pełna radości i entuzjazmu. Po ulicach przejeżdżają ogromne platformy przedstawiające najczęściej znane osobistości, często są to karykatury polityków. Uczestnicy zabaw rzucają ogromne ilości serpentyn. Przygotowywane są również specjalne kukły, które poruszając rękoma i oczami tworzą zabawną mimikę. Włoski karnawał przyciąga tysiące widzów. We Włoszech i w Wenezueli założenie czerwonej bielizny ma ułatwić znalezienie w nadchodzącym roku męża. W Ekwadorze, to z kolei żółta bielizna akumuluje pozytywną energię.

Anglia

Najsłynniejszy sylwester w Anglii odbywa się w Londynie na Trafalgar Square. Jest to przede wszystkim zabawa na ulicach miasta. Big Ben wybija 12 i nad Tamizą rozbłyskują fajerwerki. Wielu Anglików w tę wyjątkową noc płynie parowcem po Tamizie. Natomiast 1 stycznia każdego roku odbywa się największa noworoczna parada w amerykańskim stylu. Bierze w niej udział ponad 10 000 muzyków, tancerzy, akrobatów oraz klaunów.

Polska

Polacy spędzają Sylwestra głównie w gronie znajomych na różnych imprezach. Istnieje wiele tradycji, według których należy spędzić dzień Nowego Roku. Dzień ten powinno się przeżyć w dobrym nastroju i przy suto zastawionym stole, wtedy cały rok będzie pomyślny i dostatni. W niektórych regionach do dziś zachował się przesąd, że pierwszą osobą wchodzącą do domu w Nowy Rok powinien być mężczyzna, jeśli próg przestąpi kobieta, to zwiastuje kłótnie i kłopoty przez cały rok. W Nowy Rok Polacy odwiedzają się nawzajem i składają sobie życzenia. Często używa się przy tym zwrotu “Do siego Roku”, co oznacza dostatni i szczęśliwy rok. Dawniej w ciągu dwunastu dni, począwszy od 1 stycznia, obserwowano niebo i pogodę, aby odgadnąć pogodę w kolejnych miesiącach roku.

Dania

W wielu państwach spożywa się specjalne potrawy. w Danii ciasto o wyjątkowych kształtach, zwane „kransekake”. Również w Danii obyczaj każe tłuc niezliczone ilości talerzy – wskazuje to bowiem na dużą liczbę przyjaciół. Duńczycy mają także wiele innych ciekawych obrzędów. Zdarza się, że o północy zeskakują z krzeseł, by „skocznie” wejść w nowy rok!

Rosja

W Rosji Sylwester obchodzony jest uroczyściej niż Boże Narodzenie i ma to miejsce z 13 na 14 stycznia. Większość ludzi Nowy Rok wita w domu w gronie rodziny i przyjaciół. Składają sobie życzenia i obdarowywują prezentami przynoszonymi przez Dziadka Mroza i Śnieżynki. W miastach popularne są zabawy na świeżym powietrzu. Ciekawostką jest, że ludzie nie piją o północy szampana obowiązuje bowiem zakaz wnoszenia napojów alkoholowych oraz innych w szklanych naczyniach.

Irak

Nowy Rok świętują tam głównie chrześcijanie. Irakijczycy mają zwyczaj okazywania radości strzelając w Sylwester na wiwat z karabinów maszynowych. Każdy iracki mężczyzna może posiadać w swym domu jeden taki karabin z dwoma magazynkami amunicji.

Hiszpania

W Hiszpanii i innych krajach Ameryki Łacińskiej i Południowej będących pod jej wpływem noc sylwestrową nazywa się „Nochevieja”- „Stara Noc”. Na wsiach i w miasteczkach przebywa się w gronie rodzinnym do północy. W większych miastach organizowane są noworoczne fiesty trwające do rana. O północy głośno uderza dzwon a ludzie muszą zjeść 12 winogron. Przy zjedzeniu każdej sztuki, należy pomyśleć jedno życzenie. W niektórych krajach oprócz winogron zjada się także soczewicę. Według tradycji, gdy się tego nie zrobi nowy rok nie będzie pomyślny. Później pije się szampana. W restauracjach odbywają się zabawy połączone z różnymi pokazami i loteriami. Wszystko kończy tradycyjne śniadanie ze smażonymi na oleju ciasteczkami i gorącą czekoladą.

Brazylia

W Brazylii najhuczniej Nowy Rok witany jest na plaży Copacabana w Rio de Janeiro. To po karnawale drugie wydarzenie turystyczne. Co roku na obchody Nowego Roku przyjeżdżają tu rzesze turystów. Zapełnione są nadmorskie hotele przy plażach Copacabana, Ipanema i Leblon. Wielu turystów spędza tę noc na na statkach zakotwiczonych naprzeciw Copacabany, która ma 6 km długości. O północy wystrzelaiwane są fajerwerki. Miejscowi ludzie wykonując tańce candomble wprowadzające w trans składają ofiary ze zwierząt bogini morza Yemanji. Jest to afrobrazylijski kult zawierający elementy wierzeń i praktyk murzyńskich niewolników. Wiele specjalnie przybywających tam osób obserwuje to wszystko z zakotwiczonych naprzeciw Copacabany statków. W Brazylii panuje też przekonanie, że biały strój w ostatnią noc roku zapewni szczęście. W Sao Paolo organizowany jest Maraton Św. Sylwestra (port. Corrida de Sao Silvestre) – ochotnicy zmagają się na trasie ok. 15 km.

Chiny

W Chinach powitanie roku wiąże się z tradycją, festynami, jarmarkami i przebierańcami wokół świątyń i parków. Chińczycy także psychicznie przygotowują się do nadejścia Nowego Roku uważając, że inaczej czeka się na każdy. Z domów miesiąc wcześniej wypędzają złe duchy, robią zakupy i sprzątają w nadziei wymiecenia złego, starego i niepożądanego. Wszędzie dominuje kolor czerwony. Świętowanie ku czci bóstw i przesądów rozpoczyna się 22 stycznia. Jest to największe święto obchodzone rodzinnie. Panuje przekonanie, że 20 stycznia domy odwiedza bóg kuchni nagradzając szczęściem dobre gospodynie, a złym płatając figle. W pierwszych dniach Nowego Roku nie wolno dotykać miotły, by nie wymieść szczęścia. Nie powinno się też często myć, aby nie wymyć pomyślności. W domach przez całą noc świecą się czerwone lampiony. Wraz z fajerwerkami odstraszają bestię połykającą ludzi wskazując drogę bogu pomyślności odwiedzającego Chińczyków piątego dnia Nowego Roku. Również przez pierwsze 3 dni podaje się tradycyjne potrawy, z których każda ma określoną rolę. Pierogi mają przynieść pomyślność w interesach, dobrobyt i zdrowie, ryż z sałatą- narodziny, ryby- pomyślność, kaczka- szczęście i harmonię w miłości a słodkie klejące ryżowe ciasteczka sprawić, by rok był lepszy od poprzedniego. Ludzie obdarowują się też prezentami w tym czerwonymi jajkami, gdyż tradycja mówi, że każdy człowiek obchodzi wtedy urodziny. Dzieciom i podwładnym wręcza się pieniądze w czerwonych kopertach na szczęście. W tym czasie domy przyozdabia się owocami i kwiatami brzoskwini symbolizującymi długie życie. Do noworocznych rytuałów należy też wykonanie tańca smoka skonstruowanego z bambusa, drewna, lub papieru z umieszczoną we wnętrzu latarnią.

Stany Zjednoczone

Amerykanie podobnie jak Włosi spędzają Nowy Rok na placach i ulicach. Główna impreza odbywa się na Times Square. Tradycja zabaw w tym miejscu została zapoczątkowana w 1904 roku, przez właściciela „New York Timesa” Alfreda Ochs. Fajerwerkami uczczono oficjalne otwarcie nowego budynku mieszczącego redakcję tej gazety. W trzy lata później zrodziła się dzisiejsza tradycja spuszczania ze specjalnego masztu o północy na Times Square wielkiej świetlistej kuli. Początkowo była ona wykonana z drewna i żelaza, ważyła około 350 kilogramów i miała średnicę półtora metra. Z czasem kulę, zwana Wielkim Jabłkiem udoskonalano. Obecnie spuszcza się z masztu kulę wykonaną z aluminium, pokrytą kryształowymi trójkątami, oświetloną z zewnątrz 168 lampami halogenowymi, a wewnątrz 432 żarówkami w pięciu kolorach. Dziewięćdziesiąt obracających się i sterowanych przez komputer luster w kształcie piramid stwarza niezwykłe efekty wizualne. Od ponad 100 lat spuszcza się kulę na Times Square. Najbardziej okazała kula w historii Nowego Jorku ważyła niemalże 5,5 tys. kg! Ogromna kula, projektowana z każdym rokiem z większym rozmachem, odmierza czas do nadejścia nowego roku. Istotą tej atrakcji jest opuszczanie ogromnej kuli z czubka masztu przez ostatnią minutę starego roku – tak, aby po upływie 60 sekund znalazła się ona na samym dole.

Sylwestrowe przesądy:

Istnieją przesądy i zwyczaje dotyczące również ostatniej nocy roku. Niektórzy patrzą na nie z przymrużeniem oka, ale inni skrupulatnie, każdego roku, robią wszystko, żeby uniknąć ewentualnych skutków wszelkich przesądów. Oto niektóre z nich.
1. Przed zakończeniem roku, uregulujmy wszelkie długi, żeby w nowy rok, nie wchodzić z problemami, a do portfela włóżmy łuskę wigilijnego karpia, żeby nie zabrakło nam pieniędzy.
2. Jeśli sprzątanie, to tylko dzień przed Sylwestrem – w przeciwnym razie wymiecie się szczęście z domu. Warto pomyśleć o zapełnieniu lodówki, pusta bowiem nie odgoni biedy w przyszłym roku.
3. Panny, powinny nasłuchiwać rozmów prowadzonych po północy. Pierwsze męskie imię, które usłyszą prawdopodobnie będzie imieniem przyszłego męża.
4. O północy, należy szeroko otworzyć okno lub drzwi, aby zaprosić do środka Nowy Rok i życzliwe duszki, a pozbyć się tego co złe i stare.
5. W noc Sylwestrową należy nałożyć na siebie nową bieliznę (podobno najlepiej z metką jeszcze) i szczególnie zadbać o piękny wygląd, gdyż wróży to powodzenie u płci przeciwnej w najbliższych miesiącach.
6. Pomyślność w nowym roku wróżą jasne gwiazdy oraz poranne słońce na bezchmurnym niebie, a także nakręcenie zegarów tuż po północy.
7. Samotne kobiety, które wybierają się na bal Sylwestrowy, powinny nasypać do butów odrobinę maku, który w przyszłym roku ma im zapewnić całe mnóstwo adoratorów.
8.  W niektórych krajach wzniesienie toastu z rachunkiem opiewającym na wysoką sumę zapewni nadejście rychłego bogactwa.
9. W Ekwadorze natomiast wypada tej nocy przespacerować się z walizką na około własnego domu – zagwarantuje to podróż marzeń.
10.  Niezwykle niebezpieczny zwyczaj kultywowany jest w Niemczech. Podobnie jak w Andrzejki my wróżymy z lanego wosku, Niemcy w Sylwestra wróżą z ciekłego… ołowiu! Obrzęd ten, określany jest jako „Bleigiessen’. Jeśli kształt oziębionego metalu przypomina kulę, wróży to szczęście i sukces w nadchodzącym roku.
Dodała: Marta

Zobacz również:

  1. Praktyczny poradnik Sylwestrowy
  2. Jak nietypowo spędzić Sylwestra?
  3. Sylwester w teatrze? Czemu nie..
  4. Makijaż Sylwestrowy