Krzysztof Maćko Akademia Tai Chi Chuan we Wrocławiu www.tai-chi.com.pl
Po co ćwiczyć Tai Chi Chuan
Czy sztuka tai chi jest rzeczywiście skutecznym sposobem zachowania zdrowia i samoobrony, czy też tylko jedną z wielu form aktywnego spędzenia czasu w modnym kręgu pasjonatów kultury orientalnej.
Tai chi chuan jest system płynnych zharmonizowanych ruchów obrotowych, wykonywanych w powolnym tempie, zgodnie z naturalnym oddechem, bez napięcia mięśniowego. Obecnie tai chi ćwiczy się dla zachowania zdrowia, równowagi wewnętrznej oraz na wyższym poziomie jako sztukę walki. Ale czy jest to skuteczny sposób i zachowania zdrowia i samoobrony?
Tai chi to nie tylko nauka połączonych płynnie ruchów i pozycji to również forma medytacji w ruchu tego może doświadczyć nawet osoba początkująca. Aby dobrze zrozumieć istotę tej formy medytacji należy sięgnąć do medycyny chińskiej i takich pojęć jak Chi, Yin, Yang, Wei Chi, Tan tien itd. Ruch i ćwiczenia Tai chi kształtują nie tylko nasze ciało ale wpływają na procesy fizjologiczne na przemianę materii, trawienne, krążenie, układ odpornościowy oraz na samopoczucie psychiczne.
Ćwiczenia Tai chi zapewniają większą sprawność fizyczną i siłę oraz większą odporność immunologiczną. Początkowo ten proces nie jest zauważalny ponieważ ruch jest powolny, prowadzony bez wysiłku, przy rozluźnionych mięśniach. Z czasem jednak poprzez izometrię ruchów i naturalne pozycje ciało nabiera sprężystości i elastyczności. Dzieje się to samo, bez wysiłku i zaangażowania mięśni. Ruch zgodny z naturą ludzkiego ciała, przez wieki praktykowali dawni mistrzowie. Obserwowali oni przyrodę i z niej brali wzór badając jej wpływ na zdrowie człowieka. Osoby ćwiczące mówią ze odczuwają harmonijnie, że również poza salą treningową, uzyskują harmonię w życiu codziennym, zachowując sprawność i siłę.
Tai chi ma wpływać na stabilizację wagi ciała i to już po kilku miesiącach praktyki. Efekt ten jest związany z samoregulacją energii wewnętrznej organizmu tzw. Chi. Następuje on pod wpływem połączenia Tien Chi z De Chi, czyli zrównoważenia energii dostarczanej z pożywienia oraz z Chi pochodzącej z oddechu. Połączenie tych dwóch wartości powoduje lepszą przemianę materii i nie jest to efekt samego ruchu czy ćwiczeń.
Badania udowodniły również, że taki powolny ruch wpływa na ciśnienie tętnicze krwi. W medycynie Chińskiej krew jest 
jednym z rodzajów esencji Jing. Bardzo ważnym ponieważ, krew transportuje składniki odżywcze i tlen do całego ciała, ale nie tylko, bo krew jest również związana z energią Chi. Energia i esencja są ze sobą ściśle powiązane. „Krew podąża za ruchem a ruch za oddechem”. Stąd wniosek, że prawidłowe oddychanie reguluje ciśnienie tętnicze i wzmacnia krążenie. Sposób oddychania, obok odżywiania, zapobiega wielu chorobom i dolegliwościom związanym nie tylko z układem krążenia. Jakość krwi to jakość naszych myśli. Serce pompuje trzynaście tysięcy litrów krwi dzienne a przez mózg przepływa ok. dwóch tysięcy litrów krwi. Sprawność funkcjonowania mózgu to sprawność całego organizmu. Serce jest narządem odpowiedzialnym nie tylko za pompowanie krwi ale również za nasze uczucia, takie jak smutek czy radość. Nie bez kozery mówimy „kamień spadł mi z serca”, czyli jest mi lekko na sercu.
Tai Chi jak każdy ruch zwiększa pojemność oddechową i wydolności płuc. W samych formach Tai chi nie zwraca się specjalnie uwagi na świadomy oddech, ale powolny ruch skłania do głębokiego i pełnego oddechu. Prawidłowe oddychanie jest sztuką, którą opanowali dawni mistrzowie i wykorzystali ją do doskonalenia sztuki walki i leczenia chorób. Ważną rolę odgrywa tu przepona.
Na prace przepony zwraca się szczególną uwagę w ćwiczeniach oddechowych. Dzięki temu następuje masaż wewnętrzny jamy brzusznej i pogłębienie oddechu. Metaforycznie mówi się, że w czasie ćwiczeń oddychamy brzuchem, wtedy jest gwarancja, że oddech jest pełen. Głęboki i pełen oddech, który uzyskujemy ćwicząc tai chi zapewnia też dobre samopoczucie, znamy wszyscy powiedzenie „oddychać pełną piersią” co znaczy żyć pełnią życia. Trening właściwego oddychania powoduje, że nasz organizm nabiera nawyku prowadzenia naturalnego pełnego oddechu w codziennym życiu.
To że Tai chi wpływa na uspokojenie umysłu i relaks jest raczej pewne i jest wynikiem specyficznego powolnego ruchu. Ciało porusza się harmonijnie a umysł, który jest połączony z ciałem uczy się tej harmonii, którą doświadcza ciało. Żyjemy w stresującym środowisku. Prowadzimy często intensywny styl życia. Napięcia, złe samopoczucie, pośpiech, sprawiają, że energia w naszym ciele wędruje do głowy i nie ma połączenia z ziemią – tracimy poczucie stabilności i równowagi, jesteśmy skłonni do podejmowania pochopnych decyzji i stajemy się drażliwi, mniej tolerancyjni.
Równowaga ciała i umysłu. Właściwa postawa kręgosłupa otwarcie klatki piersiowej, otwarcie bioder, właściwa pozycja nóg, koncentracja na równowadze i harmonii w czasie ćwiczeń, powodują zakodowanie w ciele wewnętrznej równowagi. Ta równowaga staje się z czasem sposobem bycia w różnych sytuacjach i dotyczy nie tylko postawy ciała ale i stanu umysłu. Ten stan psychosomatyczny wpływa na nasz umysł który łącząc się z ciałem stanowi jedność. Wtedy czujemy się kompletni i na swoim miejscu. Harmonijny umysł pozwala na podejmowanie właściwych decyzji i dostrzeganie tego co dla nas dobre i właściwe.
Kobiety uzupełniają siłę Yang a mężczyźni zyskują siłę Yin. Mężczyźni z natury są twardzi przedstawiają to, co chińczycy nazwali siłą Yang a kobiety są bardziej delikatne i wrażliwe więc Yin.
Różnica między ćwiczeniami sportowymi a ćwiczeniami Tai chi polega na tym, że w trakcie ćwiczeń sportowych następuje zwiększone zapotrzebowanie tlenowe, przyspieszony rytm bicia serca i przyspieszone tętno, czyli organizm wydatkuje energie. W trakcie ćwiczeń Tai chi oddech jest spokojny rytm serca naturalnie powolny a energia wytworzona w trakcie ćwiczeń kumuluje się w tzw. Tan Tien. Mistrz Yang Sau Chung mówił, że prawdziwym efektem ćwiczeń Tai chi jest tzw. chuan, czyli skondensowana siła, z której możemy korzystać. Chińczycy nazwali tą energię Yong chi. Odżywia ona nasz organizm i dzięki niej spowalniają procesy starzenia komórek.
Efektem ćwiczeń jest wytworzenie Wei Chi energii ochronnej – jest ona pochodną energii odżywczej, jest między innymi produktem ćwiczeń Tai chi. Chroni nas przed negatywnymi wpływami z otoczenia takimi jak infekcje ale również powoduje, że jesteśmy we właściwym miejscu i właściwym czasie. Dzięki Wei Chi mamy więcej szczęścia w życiu.
