Prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego – wszystko co powinieneś o nim wiedzieć

Układ moczowy to jeden z głównych i najważniejszych układów ludzkiego organizmu. Składa się on z nerek, moczowodów, pęcherza i cewki moczowej. Układ moczowy pełni funkcję oczyszczającą. Ma za zadanie oczyścić organizm ze zbędnych produktów przemiany materii, a także utrzymywać równowagę kwasowo – zasadową i wodno – elektrolitową. Do jego obowiązków należy również regulowanie ciśnienia krwi. Jak prawidłowo funkcjonuje układ moczowy?

Budowa i funkcjonowanie układu moczowego

Najważniejszym elementem układu moczowego są nerki. Stanowią one parzysty narząd, który położony jest zaotrzewnowo i zbudowany z rdzenia i kory, która składa się z piramid o stożkowym kształcie. Na ich szczycie znajdują się tzw. brodawki nerkowe, uchodzą one do kielichów nerkowych mniejszych i łączą się w grupy, które znajdują swoje ujście w miedniczkach nerkowych. Tak powstają moczowody, czyli kolejny element układu moczowego. Długość moczowodów u dorosłego człowieka wynosi ok. 27-30 cm. Są one wyścielone błoną śluzową i mają bardzo dobrze rozwiniętą błonę mięśniową. Cechą charakterystyczną moczowodów jest to, że zwężają się w trzech miejscach. Dzięki tym zwężeniom nie dochodzi do cofania się moczu do miedniczek nerkowych.

Kolejnym ważnym elementem układu moczowego jest pęcherz. To w nim zbiera się mocz ostateczny przed jego wydaleniem. Pęcherz moczowy zbudowany jest z trzech warstw błony mięśniowej, a od wewnątrz wyścielony błoną śluzową. Pojemność pęcherza wynosi ok. 1 litra, jednak w przypadku ciężkich chorób może wzrosnąć nawet do 3-4 litrów. Standardowo pęcherz opróżnia się, jeśli zbierze się w nim 250-350 ml moczu. Ten utrzymywany jest w pęcherzu przez ujście wewnętrzne cewki moczowej, która znajduje się w jego dolnej części. Cewka moczowa stanowi krótki przewód, którym mocz wyprowadzony jest na zewnątrz organizmu. U kobiet jest ona dużo krótsza niż u mężczyzn.

Funkcje układu moczowego

Podstawową rolą układu moczowego jest wydalanie zbędnych produktów przemiany materii i szkodliwych substancji. Odpowiada on również za utrzymywanie stałości płynów ustrojowych organizmie. Ta rola sprawia, że układ moczowy często nazywany jest też układem wydalniczym. Jako jego kolejne zadanie wskazuje się udział w produkcji hormonów takich jak erytropoetyna, renina, kalcytriol i prostaglandyny. Układ wydalniczy uczestniczy także w przemianie witaminy D.

Jak dbać o prawidłowe działanie układu moczowego?

Nerki (główny element układu wydalniczego) posiadają tzw. dużą rezerwę funkcjonalną. W praktyce oznacza to, że człowiek bez większych problemów może żyć z jedną sprawną nerką. Nie oznacza to jednak, że należy doprowadzić do osłabienia jednej z nerek. Należy unikać sytuacji, które doprowadzą do zaburzenia ich sprawności. Do tego mogą doprowadzić częste infekcje bakteryjne, nieodpowiednia dieta czy brak dostarczania odpowiedniej ilości płynu do organizmu. Niekorzystne dla działania nerek jest spożywanie zbyt dużej ilości sodu, który podwyższa ciśnienie. Na rozwój infekcji może wpłynąć również wychłodzenie pleców, stóp czy brzucha. W wyniku przeziębienia może się rozwinąć stan zapalny. Na niego najczęściej narażone są kobiety. Nie mniej ważny dla prawidłowej pracy nerek jest ruch, który usprawnia krążenie krwi w całym organizmie. Nie bez znaczenia jest też dieta.

Dieta na zdrowe nerki

Dieta na zdrowe nerki powinna zawierać przede wszystkim dużą ilość płynów. Jeśli ich brakuje, to mocz staje się zagęszczony i mętny, przez co łatwiej tworzą się w nim złogi. Na zdrowe nerki powinno się pić dziennie około 2 litrów płynów – najlepiej wody. W jadłospisie nie powinno zabraknąć też produktów zawierających wapń. Ich rolą będzie zapobieganie nadmiernemu wchłanianiu się szczawianów. Równie ważny w profilaktyce nerek jest potas.