Nagietek lekarski – właściwości dla zdrowia i urody
Nagietek lekarski (Calendula officinalis) uprawiany jest w Polsce i w wielu krajach Europy jako roślina ozdobna i lecznicza. Prawdopodobnie pochodzi z terenów śródziemnomorskich lub Iranu, gdzie spotykany jest do dzisiaj na stanowiskach naturalnych. Jest rośliną jednoroczną o kwiatach w różnych odcieniach koloru żółtego, od bardzo jasnego do ciemnopomarańczowego.
Poszukiwane są odmiany pełne, o kwiatkach wyłącznie języczkowych – tylko te mają bowiem zastosowanie w ziołolecznictwie. Zawiera barwniki flawonoidowe i karotenoidowe (karoten, ksantofile, likopen), ślady olejku lotnego (eteryczny do 0,02%), saponiny (arnidiol i faradiol), związki żywiczne, śluz, związki żywicowe i goryczkowe (kalendulina), kwas jabłkowy, seskwiterpeny (kalendyna), sole mineralne (z przewagą magnezu), witaminy i substancje czynne.
Polecamy: Krem nagietkowy
Krem nagietkowy zawiera wyciąg z kwiatu nagietka oraz witaminy E, dzięki czemu działa regenerująco i chroni skórę przed działaniem niekorzystnych czynników środowiskowych. Zapobiega powstawaniu podrażnień, działa odżywczo na skórę, zwiększa jej elastyczność. Nawilża i natłuszcza cerę oraz uelastycznia ją, zapewniając odpowiednie jej napięcie. Skutecznie spłyca zmarszczki oraz zapobiega ich powstawaniu. Nie powoduje podrażnień.
Do kupienia TUTAJ
Nagietkowi od wieków przypisywano właściwości magiczne. Jego wysuszone płatki rozsypane pod łóżkiem czy włożone pod poduszkę w płóciennym woreczku miały przynosić spokojny sen, zaś noszone w pomarańczowym woreczku na wysokości splotu słonecznego, odpędzać wszelkie lęki, zwidy i strachy. Pierwsze wzmianki o zastosowaniu nagietka w medycynie pochodzą już z XII wieku (św. Hildegarda z Bringen, Sidonie Gabrielle Colette). Babcie wspominają, że kwiat nagietka może służyć jako barometr, pozwala bowiem przewidywać pogodę (jeśli rano płatki nagietka są rozchylone i ułożone równolegle do ziemi, oznacza, to, że w tym dniu nie będzie deszczu). W medycynie ludowej i tradycyjnej stosuje się od wieków przetwory nagietkowe wykorzystując jego różnorodne działanie.
dla zdrowia:
Kwiatów nagietka (brzeżnych = języczkowych) używa się wewnętrznie i zewnętrznie w postaci naparów, i odwarów oraz wyciągów alkoholowych lub olejowych, ponieważ podstawowe związki czynne nie rozpuszczają się w wodzie. Tak przygotowane napary wykazują działanie przeciwzapalne i antybiotyczne, przyspieszając gojenie się ran i łagodzą stany zapalne błon śluzowych. Stosowane są przy różnych uszkodzeniach skóry (kontuzje, rany, wrzody, stłuczenia i obtarcia naskórka), a także w owrzodzeniach, zapaleniu skóry, żylakach odbytu, oparzeniach, ranach pooperacyjnych, odmrożeniach czy wysypkach skórnych. Stosuje się również na błony śluzowe jako środek przeciwzapalny i bakteriobójczy, przeciw rzęsistkom i grzybicom (irygacje i tampony), w stanach zapalnych jamy ustnej, gardła, także przy leczeniu stanów zapalnych spojówek i przemęczeniu oczu. Maść nagietkowa polecana jest przy spierzchniętej i spękanej skórze warg.
dla urody:
Przetwory z nagietka stosuje się do celów kosmetycznych w postaci maseczek, mleczek, kremów, past, szamponów, odżywek do włosów (zdrowych i z łupieżem), olejków, balsamów do pielęgnacji ciała do cery suchej, łuszczącej się oraz skłonnej do infekcji, zaczerwienienia i pękania. Równie skuteczna jest w przypadku cery trądzikowej – zmniejsza stany zapalne i przyspiesza ich gojenie się. Wyciągi nagietkowe można spotkać w różnych kosmetykach. Gotową serię kosmetyków proponuje też firma Ziaja (w ofercie jest m.in. mleczko do demakijażu, krem nawilżający czy płyn do higieny intymnej). Maści będące w sprzedaży to: Arcalen, Mucosit. Nagietek wchodzi również w skład owocowo-ziołowych mieszanek herbacianych, dzięki któremu zyskują one dodatkowe walory lecznicze i wizualne.
Wewnętrznie stosuje się przetwory z nagietka w nieżycie żołądka i jelit, wrzodach, stanach zapalnych dróg żółciowych, zaburzeniach miesiączkowania połączonych z bólem, ogólnym osłabieniem, zawrotami głowy, a także w dolegliwościach okresu przekwitania (klimakterium), ogólnym ubytku sił i odporności na zakażenia bakteryjne i wirusowe. Nagietek ma też łagodne działanie uspokajające, obniżające ciśnienie krwi i zwalniające tętno. Za radą naszych babć płatki nagietków możemy wykorzystywać w kuchni np. jako dodatek do sałatek, surogat szafranu czy barwnik za pomocą którego możemy nadawać potrawom żółtą barwę. Kwiaty mają swoisty, słaby zapach i nieco cierpki smak.
Domowe receptury:
Herbata z nagietka: 1 łyżeczkę kwiatów z nagietka i ½ łyżeczki herbaty zalać szklanką wrzątku. Całość parzyć w termosie przez ok. 15 minut. Posłodzić odrobiną miodu.
Napar z nagietka: l/2 łyżki suszonych płatków kwiatu nagietka zalać szklanką wrzątku, odstawiając pod nakryciem na 1-15 minut. Po odcedzeniu pić trzy razy dziennie po 1/4 szklanki. Można także stosować zewnętrznie.
Nalewka z nagietka: 100 g kwiatów nagietka zalać 0,5 l spirytusu i odstawić na tydzień, codziennie wstrząsając słoikiem. Po 7 dniach odcedzić nalewkę przez gazę i zlać do butelek. Nalewka działa przeciwzapalne, przyśpiesza proces ziarninowania i gojenia ran, działa także przeciwskurczowo (polecana przy bolesnym i nieregularnym miesiączkowaniu).
Oliwka z nagietka: Wypełnić słoik kwiatami nagietka i zalać oliwą z oliwek. Odstawić na 3-5 dni w nasłonecznione miejsce. Po kilku dniach odcedzić.
Olej nagietkowy: Świeżo zebrane kwiaty nagietka zalać olejem roślinnym w małym naczyniu (tak aby były nim pokryte) i przez ok. 1 godz. lekko ogrzewać. Odstawić na 2 dni. Gdy olej będzie żółtopomarańczowy należy zlać olejowy wyciąg i wycisnąć kwiaty. Przelać do małych buteleczek i przechowywać w lodówce.
Maść nagietkowa: Roztopić kostkę smalcu (smalec jest najbardziej odpowiednim nośnikiem dla maści nagietkowej, gdyż karotenoidy zawarte w nagietku rozpuszczają się tylko w tłuszczu), dodać dwie garści kwiatów nagietka i dokładnie wymieszać. Odstawić do chwili aż tłuszcz stężeje i ponownie podgrzać, następnie odcedzić i przelać do pojemnika.
Naturalna maseczka z nagietka: Łyżkę płatków nagietka rozetrzeć z łyżeczką oliwy i łyżką kremu. Nałożyć na twarz, na 20 minut. Zmyć ciepłą wodą.
Maska do cery suchej: 5 łyżek suszonych płatków nagietka zalać ciepłym mlekiem, rozcierać aby uzyskać papkę. Nałożyć na twarz na ok.15 minut. Zmyć ciepłą wodą.
Płukanka z nagietka do włosów suchych: Dwie łyżki kwiatów nagietka zalać litrem wrzątku. Parzyć pod przykryciem przez 20 minut. Przecedzić i używać do płukania po każdym myciu.
