Kurkuma, curry, imbir- przyprawy życia

Kurkuma, imbir i curry nie tylko nadają potrawom wspaniały smak i aromat, ale mają też cenne walory lecznicze. Te przyprawy warto zaprosić do swojej kuchni w mroźne zimowe dni, ponieważ wspaniale rozgrzewają.

Kurkuma nazywana jest przyprawą życia, inaczej znana jako ostryż długi. Wywodzi się z Azji, znana była już w starożytności. Kurkuma to nic innego jak podziemne kłącze, bardzo podobne do imbiru, o żółtawobrązowym kolorze, po zmieleniu zmienia kolor na żółty, dzięki czemu świetnie sprawdza się jako barwnik.

Imbir wywodzi się z Indii i Chin. Również występuje w postaci kłącza o bladożółtym wnętrzu i skórce o kolorze od brązowego do kremowego. Ma silny aromat o słodkiej nucie, lecz w smaku jest lekko palący.

Curry to nic innego jak po prostu mieszanka takich przypraw jak: kurkuma, kolendra, imbir, czosnek, chili, pieprz, cynamon, goździki, kardamon, kminek i gałka muszkatołowa. Może być koloru żółtego, zielonego lub czerwonego.

Przyprawy te doskonale rozgrzewają organizm, poprawiając krążenie krwi, regulując krzepnięcie krwi i jej ciśnienie oraz przeciwdziałają miażdżycy. Ponadto przyprawy te wzmacniają naczynia limfatyczne i krwionośne, wchodzące w skład układu odpornościowego i chronią je przed uszkodzeniami. Szczególnie imbir bogaty jest w substancje przeciwzapalne, dzięki którym zwalcza bakterie i wirusy. Działa też przeciwbólowo i przynosi ulgę bolącym stawom, szczególnie przy reumatoidalnym zapaleniu stawów. Ponadto dotleniają organizm i spowalniają starzenie się komórek.

Curry i kurkuma zawierają związek działający przeciwzapalnie, tzw. Kurkuminę, który ogranicza rozwój komórek nowotworowych i zmniejsza ryzyko zachorowania na białaczkę, raka okrężnicy, wątroby, żołądka i jajników. Badania naukowe dowiodły też, że osoby spożywające ¼ łyżeczki kurkumy dziennie rzadziej chorują na raka płuc, piersi i nerek. Kurkuma w czystej postaci nie wchłania się w przewodzie pokarmowym. Aby była skuteczna, musi być połączona z papryką lub czarnym pieprzem (jak w curry). Imbir zaś to silny antyutleniacz, dzięki czemu również ma działanie antynowotworowe.

Podwyższają ilość substancji, które wpływają korzystnie na nastrój i chronią prze chorobą Alzheimera. Dzięki temu opóźniają, a nawet zapobiegają wielu chorobom mózgu i poprawiają pamięć.

Imbir hamuje mdłości, łagodzi poranne nudności ciężarnych i jest stosowany w chorobie lokomocyjnej. Ich spożywanie zmniejsza skutki cukrzycy i wpływa korzystnie na osoby z cukrzycą typu 2. Zmniejsza bowiem produkcję glukozy i tzw. glikogenu w wątrobie, pobudza wydzielanie insuliny przez trzustkę, co ułatwia wchłanianie cukru i obniża jego poziom we krwi. Szczególnie skuteczna jest w tzw. stanie przedcukrzycowym. Azjatyckie przyprawy poprawiają metabolizm, warto je więc stosować podczas odchudzania. Ułatwiają trawienie, pobudzają wydzielanie liny i soku żołądkowego i żółci.

Jak je stosować? Do czego dodawać?

Surowy imbir podkreśla smak dań z owoców morza, ryb i tłustych mięs, np. kaczki czy wieprzowiny i rozgrzewających naparów. Suszony i mielony urozmaica słodkie potrawy: ciasteczka, desery. Podobnie jak kurkuma i curry wspaniale komponuje się z ryżem i kuskusem.
Curry i kurkuma dobrze współgrają z warzywami (soczewicą, cukinią i batatem) i owocami (bananem, gruszką, mango) oraz kurczakiem i indykiem. Barwią pasty, sosy i zupy na intensywny żółty kolor.

Curry kokosowe z groszkiem

Składniki:

-1 łyżeczka kminu rzymskiego
-1 łyżeczka czarnej gorczycy
-1 łyżeczka adżwanu
-1 łyżeczka kopru włoskiego
-1 łyżeczka kurkumy
-6 liści curry
-¼ łyżeczki asafetydy
-sól
-3 cm imbiru
-½ papryczki chilli
-250 ml mleczka kokosowego
-400 ml wody
-1 cebula
-1 marchewka
-½ cukinii
-½ kalafiora
-1 łodyga selera naciowego
-300 g groszku cukrowego
-300 g groszku zielonego
-1 garść szpinaku
-1 pęczek kolendry
-2 łyżki soku z cytryny
-4 łyżki masła klarowanego
Warzywa kroimy w kostkę. W szerokim rondlu rozgrzewamy masło. Wrzucamy kmin, gorczycę i adżwan. Prażymy chwilę, gdy zaczną pachnieć dodajemy cebulę i smażymy do zezłocenia. Wsypujemy marchew i podlewamy odrobiną wody. Kiedy zacznie się gotować dodajemy liście curry, imbir, chilli, kurkumę i asafetydę. Po dwóch minutach wrzucamy pozostałe warzywa i podlewamy wodą tak by mogły się w niej zagotować, ok. 5 minut. Wlewamy mleczko kokosowe. Na małym ogniu gotujemy, aż curry zgęstnieje. Doprawiamy solą. Zdejmujemy z ognia. Skrapiamy sokiem z cytryny i obsypujemy kolendrą.

Indyjskie curry z kurczaka

Marynata do mięsa:

-2 łyżki gęstego jogurtu (np. greckiego)
-1 łyżka soku z limonki lub cytryny
-1/2 łyżki świeżego, startego imbiru
-1/2 łyżki wyciśniętego czosnku
-1/2 łyżeczki przyprawy garam masala
-1/2 łyżeczki kurkumy
-1 łyżeczka drobno posiekanej papryczki chili
-opcjonalnie: kilka kropli czerwonego barwnika
-duża szczypta soli morskiej

Wszystkie składniki marynaty dokładnie połączyć. Kurczaka pokroić w 2 centymetrową kostkę, oprószyć solą i obtoczyć w marynacie. Odstawić na 30 minut. Następnie kurczaka rozłożyć na papierze do pieczenia lub folii. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 200 stopni i piec 10 minut. Odstawić.

Butter chicken:

-1/2 kg filetów z udek lub piersi z kurczaka
-2 czubate łyżki klarowanego masła
-2 średniej wielkości cebule
-6 średnich pomidorów malinowych
-4 całe strączki zielonego kardamonu
-1/2 łyżki wyciśniętego czosnku
-1/2 łyżki świeżego, tartego imbiru
-1 łyżeczka mieszanki garam masala
-1/2 łyżeczki chili w proszku
-1/2 łyżeczki mielonej kozieradki
-1/2 łyżeczki mielonych ziaren kolendry
-1/2 łyżeczki mielonego kminu rzymskiego (kuminu)
-1/2 szklanki zmielonych orzechów nerkowca
-1/2 szklanki śmietany 18%
-1 łyżka cukru trzcinowego

Pomidory sparzyć i obrać ze skórki. Wykroić gniazda nasienne i pokroić w kosteczkę. Zmiksować na gładko. Przygotować sobie wszystkie potrzebne przyprawy. Wycisnąć czosnek i zetrzeć imbir. Cebulę obrać i pokroić w cienkie półplasterki. Orzechy nerkowca zmiksować na proszek. W woku lub szerokiej patelni rozpuścić na dużym ogniu dwie czubate łyżki klarowanego masła. Dodać cebulę i smażyć ok. dwie minuty. Następnie dodać imbir i czosnek. Mieszać i podsmażyć kolejną minutę. Wsypać przyprawy w proszku: garam masalę, chili, kolendrę, kozieradkę i kmin rzymski. Podsmażyć ok. trzy minuty ciągle mieszając. Wlać pomidory, dodać nerkowce, cukier oraz całe ziarna kardamonu. Zamieszać, zmniejszyć ogień i zostawić na 10 minut (co jakiś czas należy mieszać). Dodać śmietanę i sól do smaku (ok. jednej łyżeczki). Zamieszać i wrzucić kawałki kurczaka. Gotować ok. 10 minut. Przed podaniem wyłowić kardamon i obsypać danie natką pietruszki lub kolendrą.

Jaglany gulasz z pastą curry

Składniki:

-100 g kaszy jaglanej
-1 podwójna pierś kurczaka, pokrojona w średnią kostkę
-3 łyżeczki czerwonej pasty curry
-2 łyżki oliwy
-pęczek dymki, posiekanej (biała i zielona część)
-1 l bulionu lub rosołu
-200 ml śmietanki 30%

W garnku o grubym dnie rozgrzać oliwę, wrzucić dymkę, chwilę podsmażać, dodać pastę curry i dokładnie wymieszać. Wrzucić mięso i stale mieszając, obsmażać przez minutę lub dwie.
Dodać kaszę i bulion, gotować ok 25-30 minut pod przykryciem, co jakiś czas mieszając.
Pod koniec gotowania dodać śmietankę, ewentualnie dosolić do smaku, podawać gorący gulasz posypany świeżym szczypiorkiem.

Kurczak z curry i kurkumą

Składniki:

-4 piersi z kurczaka (ok. 600g)
-2 szklanki mleczka kokosowego
-3 ząbki czosnku
-4 niewielkie szalotki
-2 łyżeczki curry
-1 łyżeczka kurkumy
-2 łyżki stołowe sosu rybnego
-3 łyżki stołowe oliwy z oliwek 2 łyżki stołowe brązowego cukru
Na dużej patelni rozgrzewamy oliwę z oliwek. Kroimy czosnek, szalotki i podsmażamy przez
2-3 minuty na dużym ogniu. Następnie wrzucamy na patelnię resztę składników, doprawiamy solą i pieprzem. Całość dusimy na małym ogniu przez 20-25 minut. Gotowego kurczaka wystarczy pokroić i można od razu podawać gościom. Będzie idealny z zapieczonymi ziemniakami lub brązowym ryżem.

Kurczak w sezamie z groszkiem cukrowym

Składniki marynaty:

-1 białko
-1 łyżeczka mąki kukurydzianej
-1 łyżka sosu sojowego
-2 łyżeczki oleju sezamowego
-świeżo mielony pieprz

Składniki potrawki:

-1/2 kg piersi kurczaka
-2 łyżki oleju z orzeszków ziemnych – użyłam oliwy z oliwek
-ząbek czosnku
-2-3 cm korzenia imbiru
-3 cebule dymki – użyłam 1 młodą cebulkę i pęczek szczypiorku
-180-200 g pieczarek
-150 g strączków groszku cukrowego
-2 łyżki sherry półwytrawnego – pominęłam
-1 łyżka sosu sojowego
-2-3 łyżki ziaren sezamu uprażonych na złoto na suchej patelni
Wszystkie składniki marynaty połączyć. Pierś kurczaka umyć, osuszyć, pokroić w paski wielkości mniej więcej strączków groszku cukrowego. Zalać marynatą. Odstawić do lodówki na minimum 30 minut. Pieczarki obrać, pokroić. Imbir zetrzeć na tarce. Cebulę, czosnek i szczypior drobno posiekać. Groszek cukrowy umyć. Na patelni rozgrzać oliwę. Dodać czosnek, cebulę, szczypiorek i imbir. Smażyć ok. 1 minutę. Dodać kurczaka. Podsmażyć z obu stron, ok 5 minut. Dodać pieczarki i całe strączki groszku. Wlać 1 łyżkę sosu sojowego, sherry, mocno podgrzać, smażyć ok. 10 minut. Tak by piersi były usmażone, a warzywa pozostały jędrne. Posypać sezamem i podawać od razu. Podałam z ryżem ugotowanym w bulionie.

Zupa krem z dyni

Składniki:

-1/2 kg miąższu z dyni,
-1litr drobiowego rosołu,
-3 duże ziemniaki,
-2 marchewki,
-cebula,
-łyżka masła,
– szczypta kurkumy,
-szczypta curry,
-1/2 łyżeczki ostrej papryki,
-sól, pieprz,
-1/2 szklanki śmietany 18,
-grzanki,
-natka pietruszki.
Cebulę obrać, posiekać, zeszklić na maśle. Przełożyć do garnka. Dodać obrany ze skóry i pokrojony w kostkę miąższ z dyni. Ziemniaki i marchew obrać pokroić w kosteczkę, dodać do dyni. Zalać rosołem, zagotować. Dodać kurkumę, curry i ostrą paprykę. Doprawić solą i pieprzem i gotować ok. 40min na małym ogniu. Następnie zmiksować blenderem na papkę. Doprawić do smaku. Śmietanę zahartować kilkoma łyżkami zupy, mieszając połączyć z wywarem. Zagotować. Podawać z tostami pokrojonymi w kosteczkę i posiekaną natka pietruszki. Można również dodać podsmażony boczek.

Marokańska zupa z kurczakiem i cieciorką

Składniki:

-2 łyżki oliwy z oliwek
-1 filet z kurczaka
-2 ząbki czosnku
-1 cebula
-300 g pomidorów – u mnie z puszki
-300 g ugotowanej ciecierzycy, może być z puszki
-1 łyżka startego na tarce świeżego korzenia imbiru
-1 płaska łyżeczka mielonego kuminu
-1 płaska łyżeczka mielonej kolendry
-1/2 łyżeczki kurkumy
-1/2 łyżeczki słodkiej papryki w proszku
-1/2 łyżeczki cynamonu
-2 płaskie łyżki mąki
-2 łyżki soku z cytryny
-1/2 litra bulionu z mięsa
-1/2 litra wody
-sól i pieprz
-1 łyżka posiekanej natki pietruszki lub kolendry
Łyżkę oliwy rozgrzać na patelni i usmażyć filet z kurczaka na złoto z obu stron. Zdjąć mięso z patelni i rozdrobnić widelcem na cienkie paski. Pozostałą oliwę rozgrzać w garnku. Wrzucić posiekaną cebulę, czosnek i imbir i dusić na małym ogniu, aż cebula będzie miękka. Wsypać kumin, kolendrę, kurkumę, paprykę i cynamon. Wszystko przesmażyć 1-2 minuty mieszając, aż przyprawy zaczną intensywnie pachnieć. Dodać mąkę i przesmażyć chwilę z resztą składników w garnku. Wszystko zalać bulionem i wodą. Gotować na małym ogniu bez przykrycia 20 minut. Wrzucić ciecierzycę i pokrojone na kawałki pomidory. Przyprawić solą i pieprzem, gotować kolejne 10 minut. Na końcu dodać usmażonego kurczaka w kawałkach i sok z cytryny. Przed podaniem posypać natką pietruszki lub kolendry.

Kremowa zupa marchewkowa

Składniki:

-8-9 średnich marchewek
-4 łyżki masła
-2 łyżki oliwy z oliwek
-2 łyżki startego imbiru
-1 papryczka chili
-400 ml bulionu warzywnego
-1 średnia cebula
-4 ząbki czosnku
-natka pietruszki
-sól, pieprz
-prażone pestki dyni lub słoneczniku
Marchew umyć, obrać i pokroić w kostkę. W małym rondlu rozgrzać oliwę, wrzucić starty imbir, pokrojony w plasterki czosnek i chili – pozbawione pestek. Podgrzewać kilka minut, uważając by czosnek się nie zrumienił. Zdjąć z ognia. W osobnym rondlu rozpuścić 4 łyżki masła, dodać pokrojoną cebulę, dusić 3 minuty, do niej dodać marchewkę i dusić na małym ogniu 10 -12 minut, aż zmięknie. Do marchewki i cebuli dodać czosnek i chilli, zalać bulionem i gotować ok. 20 minut. Zdjąć z ognia, zmiksować blenderem, doprawić solą i pieprzem. Podawać z prażonymi ziarnami słonecznika, lub dyni i natką pietruszki.

Placuszki serowo – dyniowe

Składniki:

-200g drobno startej dyni,
-łyżka masła,
-200g półtłustego twarogu,
-1/2 łyżeczki imbiru,
-1/2 łyżeczki cynamonu,
-2 jajka,
-3 łyżki miodu,
-łyżka rodzynek,
-łyżka żurawiny,
-6 łyżek mąki pszennej.
Przygotowanie
Dynię wymieszać z imbirem i dusić około 5 minut na rozgrzanym maśle, aż dynia nieco zmięknie. Ostudzić. Twaróg rozgnieść widelcem, dodać miód i żółtka, wymieszać dokładnie. Następnie dodać przestudzoną dynię oraz rodzynki i żurawinę. Na koniec dodać przesianą mąkę oraz cynamon. Białka ubić na sztywno, delikatnie zmieszać z masą. Smażyć z obu stron na złoto na mocno rozgrzanym oleju. Podawać np. oprószone cukrem pudrem lub z dodatkiem ulubionej konfitury.

Sałatka kuskus z curry i warzywami

Składniki:

-150g kaszy kuskus,
-łyżka masła,
-1/4 szkl. jogurtu naturalnego,
-1/4 szkl. oliwy z oliwek,
-pół łyżeczki curry indyjskiego Kamis,
-szczypta kurkumy,
-sól, pieprz,
-2 ugotowane marchewki,
-czerwona cebula,
-1 dymka,
-1/2 pęczka natki pietruszki,
-garść płatków migdałowych,
-garść suszonej żurawiny.
Kuskus zalać ok. 1,5 szkl. wrzątku, przykryć folią i odstawić na godzinę. Następnie dodać masło i zamieszać widelcem. Cebulę posiekać w kosteczkę, marchew również pokroić w kostkę. Dymkę posiekać wraz z natką pietruszki, warzywa dodać do kaszy. Dodać żurawinę oraz płatki migdałowe. Przygotować sos. Jogurt zmieszać z oliwą, curry i kurkumą, doprawić do smaku solą i pieprzem. Sosem polać sałatkę. Doprawić do smaku.

Śledzie curry

Składniki:

-4 filety śledziowe w oleju (na tacce)
-10 małych ogóreczków konserwowych
-mała cebula
-pęczek szczypiorku
-1/2 szklanki oleju rzepakowego
-1 płaska łyżeczka przyprawy curry
-3 łyżeczki soku z cytryny
-2 łyżeczki cukru trzcinowego
-Olej, curry, sok z cytryny i cukier trzcinowy połączyć.
Śledzie osączyć i osuszyć papierowym ręcznikiem. Pokroić w 2-3 cm plastry. Małe ogórki pokroić wzdłuż na pół. Cebulę kroimy w krążki. Szczypiorek siekamy. Śledzie, cebulę i ogórki zalać przygotowaną zalewą. Obsypać obficie szczypiorkiem. Zamknąć szczelnie i odstawić do lodówki na minimum 1 dobę, najlepiej na 2 dni.

Sok z imbiru

Składniki:

-5 szklanek wody
-2 cytryny
-160 g świeżego imbiru
-80 g cukru trzcinowego
-gałązka świeżej mięty (użyłam kropli miętowych)
Korzeń imbiru obrać ze skórki, pokroić i zmiksować na gładko ze szklanką wody. Litr wody wlać do garnka i zagotować z cukrem i sokiem z cytryny. Garnek zdjąć z ognia, dodać powstały krem imbirowy i gałązkę mięty. Całość zostawić pod przykryciem, do naciągnięcia na ok 2 godziny. (im dłużej, tym smak będzie bardziej pikantny). Po tym czasie sok przecedzić, rozlać do butelek i zostawić do całkowitego przestygnięcia. Przechowywać w lodówce

Ciasto marchewkowo – bananowe

Składniki:

-2 dojrzałe banany
-sok z 1/4 cytryny
-220 g cukru trzcinowego
-250 ml oleju
-300 ml wody
-350 g startej na dużych oczkach marchewki
-340 g mąki z pełnego przemiału typ. 1850
-2 łyżeczki sody
-2 łyżeczki proszku do pieczenia
-1 łyżeczka cynamonu
-1/4 łyżeczki mielonego imbiru
-1/4 łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej
-1/4 łyżeczki kardamonu
-Tortownica 24 cm, wyłożona pergaminem
W misce rozgnieć banany i skrop sokiem z cytryny. Dodaj cukier, olej i wodę. Porządnie wymieszaj albo zmiksuj. Dołóż marchewkę i wymieszaj.
W drugiej misce wymieszaj mąkę, sodę, proszek i przyprawy korzenne. Suche składniki wsyp do mokrych, połącz i przelej do foremki. Piecz do suchego patyczka w 180*C (dolna grzałka i termoobieg) około 45 minut.

Ciasteczka imbirowe

Składniki:

-350g mąki pszennej,
-125g masła,
-jajko,
-200g cukru,
-70g miodu,
-sok z pół cytryny,
-szczypta soli,
-łyżka imbiru,
-łyżeczka sody oczyszczonej.
Masło oraz miód stopić i przestudzić. Mąkę przesiać wraz z sodą oczyszczoną. Dodać cukier, imbir oraz stopione masło. Na koniec dać rozkłócone jajko i sok z cytryny, zagnieść ciasto. Formować kulki wielkości orzecha włoskiego, układać na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i lekko spłaszczyć dłonią. Widelcem odcisnąć paski na każdym ciastku. Piec około 15-20 minut w temp. 160st. Ostudzić na kratce.

Źródło:
http://olainthekitchen.blogspot.com/
http://z-milosci-do-slodkosci.blogspot.com/
http://fabrykakulinarnychinspiracji.blogspot.com/

zobacz również:

1. Olej kokosowy – jak stosować: porady
2. 10 najbardziej korzystnych produktów dla serca
3. Soki i koktajle oczyszczające krew i organizm
4. Czy mięso zabija?