Jak zapobiegać paradontozie? Przyczyny, objawy, jak leczyć?

Zapalenie przyzębia (paradontoza), zwane również chorobą dziąseł, to poważna infekcja dziąseł, która uszkadza tkankę miękką i bez leczenia może zniszczyć kość podtrzymującą zęby. Choroba przyzębia występuje głównie u dorosłych. Paradontoza może powodować obluzowanie zębów lub prowadzić do ich utraty. Zapalenie przyzębia jest powszechne, ale w dużej mierze można mu zapobiegać. Zwykle jest wynikiem złej higieny jamy ustnej. Szczotkowanie zębów co najmniej dwa razy dziennie, nitkowanie zębów codziennie i regularne przeglądy stomatologiczne mogą znacznie zwiększyć szanse na skuteczne leczenie zapalenia przyzębia, a także mogą zmniejszyć szanse na jego rozwój.  Dentysta Katowice może zwykle zdiagnozować zapalenie przyzębia, obserwując oznaki i objawy oraz przeprowadzając badanie fizykalne.

Przyczyny paradontozy

W większości przypadków rozwój paradontozy zaczyna się od płytki nazębnej. Płytka nazębna tworzy się na zębach, gdy skrobia i cukry w pożywieniu wchodzą w interakcję z bakteriami normalnie występującymi w jamie ustnej. Mycie zębów dwa razy dziennie i nitkowanie raz dziennie usuwa płytkę nazębną, ale płytka nazębna szybko się odradza. Płytka nazębna może stwardnieć pod linią dziąseł w kamień nazębny, a im dłużej płytka nazębna i kamień nazębny pozostają na zębach, tym więcej uszkodzeń mogą wyrządzić. Kamienia nazębnego nie można pozbyć się szczotkując i nitkując nitką, aby go usunąć, potrzebujemy profesjonalnego dentystycznego czyszczenia zębów.

Zapalenie dziąseł to podrażnienie i stan zapalny części tkanki dziąseł wokół podstawy zębów (dziąsła). Trwające zapalenie dziąseł może powodować zapalenie przyzębia, powodując ostatecznie powstawanie kieszonek między dziąsłami a zębami, które wypełniają się płytką nazębną, kamieniem nazębnym i bakteriami. Z czasem kieszenie stają się głębsze, wypełniając się większą liczbą bakterii. Jeśli nie są leczone, głębokie infekcje powodują utratę tkanki i kości (aktywacja osteoklastogenezy), a ostatecznie także zębów. Ponadto przewlekły stan zapalny może obciążać układ odpornościowy.

Czynniki, które mogą zwiększać ryzyko zapalenia przyzębia, obejmują: zapalenie dziąseł, złe nawyki w zakresie zdrowia jamy ustnej, palenie lub żucie tytoniu, zmiany hormonalne związane z ciążą lub menopauzą, zażywanie narkotyków, otyłość i nieodpowiednie odżywianie, w tym niedobór witaminy C. Do determinant paradontozy wlicza się także czynniki genetyczne, niektóre leki powodujące suchość w ustach lub zmiany dziąseł, a także choroby, które powodują obniżoną odporność, takie jak białaczka, czy HIV/AIDS, choroby onkologiczne oraz inne choroby, jak cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów i choroba Leśniowskiego-Crohna.

Rozpoznanie zapalenia przyzębia opiera się na informacjach klinicznych i radiologicznych dotyczących przyczepu przyzębia i utraty kości wyrostka zębodołowego. W obecnym systemie klasyfikacji stopniowanie służy do oceny ciężkości choroby i ma na celu oszacowanie tempa jej progresji z uwzględnieniem znanych czynników ryzyka.

Objawy paradontozy

Zdrowe dziąsła są jędrne, jasnoróżowe i dobrze przylegają do zębów. Objawy zapalenia przyzębia mogą obejmować: dziąsła opuchnięte, jaskrawoczerwone, ciemnoczerwone lub fioletowe, a także tkliwe w dotyku, łatwo krwawiące. Objawem może być różowe zabarwienie szczoteczki do zębów po szczotkowaniu, wypluwanie krwi podczas szczotkowania lub nitkowania zębów, nieświeży oddech oraz ropa między zębami a dziąsłami. O paradontozie świadczy także rozchwianie lub utrata zębów, bolesność przy żuciu pokarmów, powstawanie nowych przestrzeni między zębami, odrywanie się dziąseł od zębów (cofanie się) lub zmiana sposobu, w jaki zęby pasują do siebie podczas gryzienia.

Jeśli zauważymy jakiekolwiek objawy, należy jak najszybciej umówić się na wizytę u stomatologa. Im szybciej zaczniemy szukać pomocy, tym większe mamy szanse na odwrócenie uszkodzeń spowodowanych zapaleniem przyzębia. 

Jak leczyć paradontozę zębów?

Zapalenie dziąseł można cofnąć dzięki profesjonalnemu leczeniu w gabinecie stomatologicznym i dobrej domowej pielęgnacji jamy ustnej. Podstawowym celem terapii periodontologicznej jest zmniejszenie prowokacji zakaźnej i zapalnej oraz zatrzymanie postępującego niszczenia tkanek. Dentysta jest w stanie wykryć objawy zapalenia przyzębia na wczesnym etapie podczas rutynowego badania stomatologicznego. Mogą także monitorować stan przyzębia w czasie, aby upewnić się, że się nie pogorszy. Dlatego ważne jest, aby regularnie odwiedzać dentystę w celu przeprowadzenia badań przesiewowych. Jeśli na zębach znajduje się płytka nazębna, kamień nazębny lub jedno i drugie, dentysta usuwa te substancje w ramach profesjonalnego czyszczenia. Metoda głębokiego czyszczenia zwana skalingiem i wygładzaniem korzeni pomaga usunąć kamień nazębny, a także wszelkie plamy na korzeniu zęba, w których gromadzą się bakterie.

Dentysta może również wykonać prześwietlenie zębów lub skierować nas do periodontologa, eksperta w diagnostyce i leczeniu chorób dziąseł, w celu przeprowadzenia dalszych badań i leczenia. Jeśli stan zapalny utrzymuje się w miejscach niedostępnych do szczotkowania i nitkowania, dentysta może też zalecić zabieg chirurgiczny zwany chirurgią płatową w celu oczyszczenia złogów pod dziąsłami. W znieczuleniu dziąsła są unoszone, a korzenie zębów oczyszczane. Dziąsła są następnie zszywane.

Wczesne objawy paradontozy można też leczyć poprzez stosowanie leczniczych past do zębów,płukanek do jamy ustnej, żeli do smarowania dziąseł oraz celowaną antybiotykoterapii. Zapalenie przyzębia można zatrzymać, jeśli zostanie złapane i odpowiednio wcześnie wyleczone. Leczenie jest zazwyczaj bardzo skuteczne.

Jak zapobiegać paradontozie?

Najlepszym sposobem zapobiegania zapaleniu przyzębia jest przestrzeganie programu dobrej higieny jamy ustnej, który należy rozpocząć wcześnie i konsekwentnie praktykować przez całe życie. Dobra higiena jamy ustnej oznacza szczotkowanie zębów przez dwie minuty co najmniej dwa razy dziennie – rano i przed pójściem spać – oraz nitkowanie zębów co najmniej raz dziennie. Nici dentystyczne przed szczotkowaniem pozwalają usunąć rozpuszczone resztki jedzenia i bakterie. Właściwa higiena jamy ustnej zapobiega tworzeniu się środowiska wokół zębów, które jest korzystne dla określonych bakterii wywołujących choroby przyzębia. Warto także zadbać też o prawidłową dietę bogatą w witaminy A, C i D oraz włączyć do codziennego menu mleczne produkty fermentowane, które pomagają chronić jamę ustną przed bakteriami. Bardzo istotne znaczenie mają także regularne wizyty stomatologiczne w celu profesjonalnego czyszczenia.