Hemoroidy w ciąży – jak leczyć, jak ich unikać?

Hemoroidy to dość powszechny problem ciężarnych kobiet. Niestety, wiele z nich wstydzi się tej dolegliwości, przez co nie konsultuje sposobów jej leczenia z lekarzem. Jest to duży błąd, ponieważ podjęcie właściwych kroków jest w stanie znacznie ograniczyć lub nawet całkowicie zniwelować towarzyszące żylakom odbytu objawy. W jaki sposób zapobiegać i jak leczyć hemoroidy w ciąży?

Hemoroidy w ciąży – objawy, przyczyny

Hemoroidy, określane również żylakami odbytu, to jedna z nieprzyjemnych dolegliwości, która może towarzyszyć kobietom spodziewającym się dziecka. Zazwyczaj po porodzie żylaki odbytu ustępują, jednak towarzyszące im objawy mogą w znacznym stopniu uprzykrzyć znaczną część okresu ciąży. Wśród nich wymienia się między innymi:

• pieczenie i świąd w okolicach odbytu,
• krwawienie,
• ból i problemy z wypróżnianiem.

Występowanie choroby hemoroidalnej wynika z szeregu zmian w ciele kobiety, które są związane bezpośrednio z ciążą. W momencie, gdy dochodzi do zwiększenia objętości macicy, może ona uciskać żyły znajdujące się w okolicach jelit. Skutkiem tego jest rozszerzenie naczyń krwionośnych, a następnie powstanie hemoroidów. Wiele ciężarnych kobiet zmaga się także z przewlekłymi zaparciami. Ze względu na zaburzenie pracy układu pokarmowego stolec zalegający w odbytnicy może prowadzić do powstania choroby hemoroidalnej.

Do pojawienia się żylaków odbytu w trakcie ciąży mogą przyczyniać się również zwiększenie masy ciała i zmiany stężenia hormonów w organizmie. Co więcej, niektóre ciężarne w związku z zaleceniami lekarza bądź ogólnym przemęczeniem bardzo ograniczają swoją aktywność fizyczną. Mała ilość ruchu i siedzący tryb życia powodują z kolei upośledzenie krążenia żylnego, co zwiększa prawdopodobieństwo występowania hemoroidów w trakcie ciąży.

Pojawienie się żylaków odbytu u ciężarnej nie zagraża płodowi oraz nie stanowi jednoznacznego przeciwwskazania do porodu metodą naturalną. Łagodzenie objawów związanych z chorobą hemoroidalną ma jednak wpływ na poziom nasilenia tej dolegliwości podczas kolejnej ciąży. Co więcej, istnieje większe prawdopodobieństwo, że nieleczone żylaki odbytu będą powracać w przyszłości. Wobec tego, gdy ciężarna podejrzewa wystąpienie hemoroidów, powinna zgłosić to swojemu lekarzowi prowadzącemu podczas najbliższej wizyty.

Jak leczyć hemoroidy w ciąży?

Leczenie zaawansowanych żylaków odbytu u kobiet w ciąży jest w znacznym stopniu utrudnione. Ze względu na bezpieczeństwo płodu nie można wykorzystywać w tym celu wielu leków, co często ma miejsce w przypadku innych pacjentów. Farmakoterapia oraz ewentualne leczenie operacyjne jest stosowane wyłącznie w wyjątkowo ostrych przypadkach. Przykładem może być sytuacja, gdy krwawienia wynikające z żylaków odbytu są bardzo obfite, a dodatkowo ciężarna cierpi na anemię.

W przypadku standardowego przebiegu choroby hemoroidalnej u ciężarnych najczęściej stosuje się leczenie objawowe. W tym celu wykorzystuje się głównie kąpiele nasiadowe, które polegają na zanurzeniu pośladków w wodzie z dodatkiem ziół. Ważne, aby w trakcie takiej kąpieli woda sięgała mniej więcej do pępka ciężarnej, natomiast jej nogi w ogóle nie były zanurzone. Do kąpieli nasiadowych wykorzystuje się między innymi napary oczaru wirginijskiego, rumianku, nagietka czy kory dębu.

Jeśli zastosowanie powyższych środków nie skutkuje złagodzeniem objawów, wykorzystuje się maści oraz czopki na hemoroidy dedykowane kobietom ciężarnym. Niezwykle istotne, aby każdorazowe użycie powyższych preparatów zawsze konsultować z lekarzem.

Hemoroidy w ciąży – jak złagodzić dolegliwości?

Warto zapobiegać chorobie hemoroidalnej jeszcze przed jej wystąpieniem. W przypadku pojawienia się żylaków odbytu zastosowanie środków zapobiegawczych przełoży się z kolei na złagodzenie uciążliwych objawów. Do skutecznych działań profilaktycznych zalicza się m.in. zrównoważoną dietę bogatą w błonnik, która przeciwdziała zaparciom. Kluczowe jest również odpowiednie nawadnianie organizmu. W przypadku ciężarnych mówi się o 2-2,5 litra płynów dziennie, przy czym większość z nich (około 80%) powinna stanowić woda.

Ponadto w celu zapobiegania rozwojowi choroby hemoroidalnej ciężarnym poleca się umiarkowany wysiłek fizyczny, na przykład spacery, jogę czy pilates. Zastosowanie takiego środka zapobiegawczego jest możliwe jedynie wówczas, gdy nie istnieją ku temu żadne przeciwwskazania lekarskie. Oczywiście, przyszłe matki nie powinny decydować się na bardzo intensywne zajęcia fizyczne.

W profilaktyce przeciw hemoroidom kluczowe jest również regularne wypróżnianie, które ogranicza ryzyko występowania zaparć. Zaleca się także dokładne mycie okolic odbytu po każdej wizycie w toalecie oraz noszenie bielizny wykonanej z bawełny. W celu złagodzenia objawów oprócz kąpieli nasiadowych w ziołach można zastosować także ochładzające okłady o działaniu przeciwbólowym. Wykorzystuje się do nich kompresy żelowe, które bez problemu można nabyć w aptece, lub jałową gazę z bawełny, uprzednio zamoczoną w zimnej wodzie.

Bibliografia:

1. K. Banaszczyk, Hemoroidy – czym są, jak wyglądają? Objawy hemoroidów, https://www.aptelia.pl/czytelnia/a468-Hemoroidy__czym_sa_jak_wygladaja_Objawy_hemoroidow, [dostęp online: 21.10.2022]
2. P. Znajdek-Awiżeń, Co na hemoroidy? Czym leczyć żylaki odbytu?, https://www.aptelia.pl/czytelnia/a526-Co_na_hemoroidy_Czym_leczyc_zylaki_odbytu, [dostęp: 26.10.2022]
3. M. Wiercińska, Hemoroidy (żylaki odbytu) – jak wyglądają i czym są hemoroidy zewnętrzne oraz wewnętrzne, skąd się biorą i jak przebiega ich leczenie?, https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/jelitogrube/68332,hemoroidy, [dostęp: 21.10.2022]
4. M. Rojek, Co jeść przy hemoroidach – jaka jest najlepsza dieta na hemoroidy i zapobiega ich nawrotom?, https://wylecz.to/diety/co-jesc-przy-hemoroidach-jaka-jest-najlpesza-dieta-na-hemoroidy-i-zapobiega-ich-nawrotom/, [dostęp: 21.10.2022]