Dlaczego włosy siwieją?

Za barwę naszych włosów odpowiadają dwa typy komórek: komórki macierzyste torebki włosa oraz melanocyty – komórki produkujące barwnik zwany melaniną. To właśnie ona nadaje włosom kolor. To czy jesteś blondynem, brunetem, czy rudym, zapisane jest w genach. Podobnie jak kolor oczu, dziedziczymy po rodzicach także kolor włosów. W praktyce przekłada się to na intensywność wydzielania melaniny – im jej więcej w komórkach włosa, tym są one ciemniejsze.

Melanina występuje także w komórkach skóry, stanowiąc ochronę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Dlatego mieszkańcy najbardziej nasłonecznionych i gorących regionów świata mają ciemną skórę, oczy i włosy, a ci mieszkający bliżej biegunów są częściej niebieskookimi blondynami o bardzo jasnej skórze. Pod wpływem intensywnego światła dochodzi do uwalniania w komórkach większej ilości melaniny, czego efektem jest opalenizna. Całkowity brak zdolności do wytwarzania melaniny, wynikający z defektu genetycznego, to albinizm, manifestujący się czerwonymi oczami (widoczne są naczynia włosowate), bardzo jasna skóra oraz białe włosy.

Dlaczego włosy siwieją?

Siwienie związane jest z ubytkiem melaniny wraz z wiekiem. U niektórych osób, proces ten zaczyna się nawet w wieku młodzieńczym. Do niedawna nie wiedzieliśmy dokładnie dlaczego się tak dzieje i jak przebiega ten proces.

O tym, że komórki macierzyste torebki włosowej oraz melanocyty współpracują produkując melaninę we włosach wiedzieliśmy od dekad, nie rozumieliśmy jednak podstaw tego zjawiska – tłumaczy Mayumi Ito, profesor z Langone Medical Centre na Uniwersytecie w Nowym Jorku. Profesor Ito i jego współpracownicy przyglądali się procesowi siwienia krok po kroku i odkryli bezpośrednią przyczynę spadku ilości melaniny. Prowodyrem tej reakcji jest białko sygnałowe Wnt.

Naukowcy odkryli, że Wnt pełni funkcję koordynatora współpracy pomiędzy komórkami macierzystymi torebki włosowej oraz melanocytów. Spadek jego aktywności powoduje, że produkowana melanina nie dociera do podstawy włosa i nie może zostać przetransportowana do wnętrza włosa. Wraz z wiekiem nasza maszyneria komórkowa działa coraz słabiej, przez co i produkcja niektórych białek nie jest już tak wydajna jak w młodym organizmie. Słaba sprawność ekspresji białka Wnt może ujawnić się także znacznie szybciej, wieku 20, a nawet mniej lat. Jest to najprawdopodobniej związane z mutacją genetyczną białka Wnt, które już wówczas traci zdolność sprawnego działania. Niezaopatrywany w świeży pigment włos stopniowo szarzeje, aż w końcu staje się całkiem biały, jak u albinosa.

Badacze prowadzili eksperymenty z modyfikowanym genetycznie białkiem Wnt i udało im się doprowadzić do tego, by siwe myszy odzyskały młodzieńczy wygląd futerka. Jeśli podobne badania zakończą się sukcesem u ludzi będziemy mogli raz na zawsze pożegnać się z siwizną.