Hartuje ciało i dodaje urody. Pozwala pozbyć się zbędnych kilogramów i oczyszcza organizm. Poza tym przygotowuje do walki z infekcjami. Takie zalety oferuje nam sauna.
Czym jest sauna? Gdyby pytanie tej treści zadać przypadkowym przechodniom, 99% z nich odpowiedziałoby, że to jakieś tam pomieszczenie, gdzie jest gorąco i dużo pary… Na tym niestety kończy się świadomość naszego społeczeństwa na ten temat. Przyczyną tak niskiego stanu wiedzy jest przede wszystkim słaba, żeby nie powiedzieć fatalna dostępność tego typu usługi w naszym kraju. Sauna kojarzona jest przede wszystkim z luksusowym pomieszczeniem w rezydencji co bogatszych przedstawicieli klasy „wyższej”.
W świadomości polskiego społeczeństwa sauna funkcjonuje jako coś, na co stać nielicznych, coś, co zafundować mogą sobie ci, którzy nie mają już co robić z pieniędzmi. Zupełnie inną kategorię stanowią tzw. ośrodki wellness czy farmy biologiczne – również postrzegane jako coś mocno ekskluzywnego. Właściwie jedynymi punktami, gdzie można znaleźć sauny „ogólnodostępne”, są lepsze ośrodki sportowe, siłownie, kluby fitness. Klienci tych przybytków (a w każdym razie pewien ich odsetek) wiedzą, że po wysiłku fizycznym dobrze jest się zrelaksować w saunie. Ale znowu pojawia się tu złowrogie słowo „lepsze”. Przeciętny mieszkaniec przeciętnego osiedla w przeciętnym mieście prawdopodobnie bez problemu wskaże lokalizację najbliższego solarium czy gabinetu kosmetycznego. Zapytany o saunę – zrobi wielkie oczy i – jeżeli akurat będzie miał dobry humor – powie coś w stylu: „Jedź se pan do Finlandii„. Dlaczego?
Sauna została bowiem wynaleziona przez Finów. Jej nieodzownymi elementami są: mały drewniany domek nad brzegiem jeziora, wysoka temperatura i nagość. To, co u naszych północnych sąsiadów jest w miarę normalnym zabiegiem higienicznym, dla niewtajemniczonych osób może uchodzić za coś wręcz zdrożnego. Powód? W saunie nie siedzi się pojedynczo. Dla społeczeństwa nieprzyzwyczajonego do nagości to coś w rodzaju szoku kulturowego. Fakty jednak mówiły – i wciąż mówią – same za siebie. Społeczeństwo fińskie mimo niesprzyjającego klimatu jest społeczeństwem zdrowym. Szybkie skojarzenie – i zalety sauny stały się aż nadto widoczne. Świat powoli zaczął naśladować Finów. Nagle okazało się, że nagość w saunie nie jest niczym nadzwyczajnym, nadzwyczajne są za to korzyści płynące z tej formy kąpieli. Warto tu przypomnieć, że sama nazwa nie wszędzie się przyjęła i są narody, które również mają długą tradycję w korzystaniu z tej formy kąpieli. Tam nazwy i rytuały nie zmieniły się – przykładem może być choćby rosyjska bania, która u naszych wschodnich sąsiadów jest wydarzeniem w równym stopniu higienicznym, co towarzyskim. Wynalazek fiński rozpowszechnił się na całym świecie, a sami Finowie nie wyobrażają sobie życia bez sauny. Twierdzą oni, że sauna oczyszcza umysł i ciało z wszystkiego co złe. Twierdzenie to zyskało naukowe potwierdzenie i powszechnie wiadomo, że sauna ma bardzo pozytywny wpływ na nasze zdrowie i urodę, a także przeciwdziała starzeniu się organizmu.
Czy sauna jest zdrowa i jak działa na nasz organizm?
Pozytywny wpływ tradycyjnej sauny wynika z połączenia procesów przegrzania ciała poprzez oddziaływanie suchego i gorącego powietrza z okresową dużą wilgotnością oraz procesu ochładzania ciała. Sauna to bowiem naprzemienna kąpiel – raz gorąca, a raz zimna. W tym też tkwi tajemnica niezwykłych jej efektów i bardzo dobrego wpływu na cały organizm. Po pobycie w saunie bierze się zwykle kąpiel w chłodnej wodzie. Sauna najpopualrniejsza jest w Finlandii, Estonii, Łotwie, Litwie, a także w Rosji, odgrywa w tych krajach ważną rolę społeczną. Pierwsze sauny były budowane przez ludy fińskie (przodków m.in. dzisiejszych Finów i Estończyków) od niepamiętnych czasów.
1. Hartowanie i zapobieganie infekcjom
Ekstremalne zmiany temperatur, które zafundować możemy sobie w saunie hartują nasz organizm, który uczy się jak radzić sobie ze zmianami temperatur i przy okazji mobilizuje układ odpornościowy do obrony. Podczas zabiegów w saunie pobudzone zostaje wytwarzanie ciał odpornościowych, co procentuje u ludzi często korzystających z sauny w taki sposób, że rzadziej ulegają oni przeziębieniom. Badania naukowe udowodniły niezbicie, że ludzie korzystający z sauny 10-krotnie rzadziej chorują na grypę i przeziębienia. Każdy doskonale wie, że warunki pogodowe i zdrowie są ściśle ze sobą powiązane. Na organizm człowieka mają wpływ zmiany temperatury, wilgotności, siły wiatru, burze magnetyczne itd. Jeśli ochronne mechanizmy organizmu są osłabione, natychmiast reagujemy na wszelkie zmiany pogody złym samopoczuciem. Sauna jest znakomitym sposobem hartowania organizmu chłodnym, ciepłym, gorącym, suchym i wilgotnym podrażnieniem. Występuje tam cały czas zmiana efektów hartowania. Rozbierając się temperatura – 20-24°C, po wejściu do sauny – 60-90″C, opłukując się ciepłym prysznicem – 30-40°C, chłodnym – 15-20°C i od razu widoczna jest różnica temperatur w prawie 70 stopniach. Należy pamiętać, że zmienne prysznice to najlepszy termomasaż naczyń krwionośnych skóry, gorący tusz powoduje rozluźnienie mięśni i rozszerzenie naczyń krwionośnych. Zimny prysznic powoduje efekt odwrotny – zwężenie naczyń. Taki trening uodparnia potem na wszelkie zmiany pogody.
Profilaktyczne ćwiczenia i hartowanie organizmu jest dobre. Wszyscy o tym wiedzą, choć z reguły każdy ma jakieś wymówki, by ten prosty sposób na zdrowie wcielić w życie. Sauna nie wymaga żadnego wysiłku i jest dobra – co potwierdzają badania naukowe – dla wszystkich. Dla osłabionych, dla średnio zahartowanych i dla mało odpornych na wszelkie dolegliwości. Fińskie powiedzenie brzmi”. „Z sauny może korzystać każdy, kto potrafi do niej dojść„.
2. Wpływ na krążenie
Przebywanie w saunie przyspiesza krążenie krwi. Następujące po sobie procesy rozgrzewania oraz schładzania ciała wzmacniają nasze naczynia krwionośne, fundując im niejako swoistą gimnastykę. Podczas rozgrzewania ciała naczynia rozszerzają się, by zaraz potem podczas schładzania się kurczyć.
Szwajcarscy lekarze zaproponowali, by wykorzystać saunę do leczenia chorych na nadciśnienie. Ćwiczenia termiczne dla naczyń krwionośnych mają w tym wypadku kapitalne znaczenie. Już po 15 zabiegach w saunie w większości przypadków ciśnienie tętnicze wracało do normy. Pobudzenie krwiobiegu – a to właśnie ma miejsce podczas korzystania z sauny – powoduje odżywianie i oczyszczanie komórek organizmu. Naukowcy udowodnili też, że sauna jest stabilizatorem krwi – podwyższa tym, którzy mają zbyt niskie, obniża je nadciśnieniowcom oraz stabilizuje skoki, u tych którzy mają ciśnienie zmienne. Osoby z wadami i osłabieniem serca powinny pamiętać, że oprócz temperatury na układ krążenia ma także wpływ wilgotność powietrza, ułożenie ciała i czas korzystania z sauny. W szczególnych przypadkach należałoby zatem skonsultować z lekarzem, jak długo można przebywać w saunie i w jakiej temperaturze.
3. Detoksykacja organizmu
Wysoka temperatura w saunie oczyszcza także nasz organizm z toksyn, które uchodzą z niego wraz z potem. Sauna ma duży wpływ na przemianę materii, poprzez pory skóry wydostaje się dużo toksycznych kwasów i szkodliwych pierwiastków. W dzisiejszych czasach większość artykułów spożywczych zawiera duże ilości konserwantów, barwników i soli. Żeby organizm pozbył się szkodliwych substancji, człowiek powinien dobrze się spocić, co następuje właśnie w saunie. O poprawie przemiany materii możemy się przekonać, obserwując wydzielanie potu i zmniejszanie wagi ciała. Intensywne pocenie w saunie jest pomocne dla pracy nerek, ponieważ 3/4 wszystkich toksyn z organizmów wydzielane jest poprzez pory skóry. Naukowcy ustalili, że korzystając z sauny przez jedną godzinę organizm wydziela wraz z potem tyle toksyn, ile zdrowe nerki w ciągu 24 godzin. Oprócz tego w ciągu jednej godziny można schudnąć o 0,6-2 kg.
4. Pomoc w chorobach
Dodatkowo wysoka temperatura przynosi zbawienną ulgę przy zapaleniu ścięgien oraz nadwyrężeniu mięśni, jak również i w bólach reumatycznych i korzonkach. Sauna pomoże nam również odzyskać formę po zwichnięciach stawów i złamaniach kości. Może też przynieść ulgę w bólach głowy i przy niektórych chorobach układu oddechowego.
Ponadto ma korzystny wpływ na nasze drogi oddechowe, które podczas przebywania w saunie oczyszczają się, bo na skutek wysokiej temperatury zaczynamy oddychać szybko i głęboko. Dlatego też sauna polecana jest dla uskarżających się na nieżyty oskrzeli i zapalenie zatok.
Można śmiało stwierdzić, iż istnieją pewne grupy chorób, które wręcz wymagają korzystania właśnie z sauny. A oto i one:
1. Choroby układu krążenia: nerwice sercowo – naczyniowe, czynnościowe choroby naczyń obwodowych, początkowe stadium nadciśnienia,
2. Choroby układu nerwowego: różnego rodzaju nerwice, zaburzenia snu, nerwobóle,
3. Choroby kobiece: zaburzenia miesiączkowania, stany pooperacyjne w obrębię narządów płciowych, zaburzenia dojrzewania płciowego,
4. Choroby układu ruchu: urazy stawów, kości, wiązadeł i mięśni, łagodne postacie chorób reumatycznych, zwyrodnieniowe zmiany stawów,
5. Choroby układu oddechowego: zapobieganie przeziębieniom, przewlekłe nieżyty górnych dróg oddechowych, chroniczne stany zapalne zatok, niektóre postacie astmy oskrzelowej.
6. Alergiczne choroby skóry: świerzbiączka, neurodermit, pokrzywka neurogenna, niektóre suche egzemy, trądzik młodzieńczy i zawodowy, nawrotowe ropne zapalenia skóry (pyodermie): czyraczność, przewlekłe zapalenia mieszków włosowych (w okresie remisji), choroby świądowe skóry: świąd uogólniony neurogenny, świąd zlokalizowany, schorzenie łojotokowe skóry (w okresie remisji).
7. Choroby układu trawienia: zburzenia czynnościowe żołądka, jelit i pęcherzyka żółciowego z objawami skórczowymi, przewlekłe nieżyty żołądka i jelit, choroby wrzodowe żołądka i dwunastnicy w okresie pełnej remisji, stany po operacjach wykonanych w związku z chorobą wrzodową po upływie co najmniej trzech miesięcy od czasu wykonania zabiegu.
5. Sauna bez nerwów
Finowie, którzy korzystają z sauny na co dzień powiadają, że „gniew i nienawiść spalają się w saunie„. Łatwo można to wytłumaczyć, gdyż korzystający z sauny człowiek odczuwa tu spokój i swoistą przyjemność. Rozgrzanie mięśni i organów ciała powoduje zanikanie bólów w kościach i stawach. Poprawia się ogólne samopoczucie, można w saunie oderwać się od natrętnych myśli i codziennych kłopotów, a zmiany termiczne to najlepszy środek likwidacji napięcia nerwowego. Kolejnym pozytywnym czynnikiem korzystania z sauny jest fakt, iż wysoka temperatura stymuluje produkcję niektórych grup hormonów i tak na przykład w saunie nasz organizm wytwarza więcej endorfin, które mają działanie uspokajające i nasenne. Dlatego też wychodzimy z sauny zrelaksowani i w dobrym nastroju. Zresztą sama atmosfera, która panuje w saunie, sprzyja wewnętrznemu wyciszeniu i odprężeniu. Na bezsenność cierpi ponoć co czwarty mieszkaniec kuli ziemskiej. Jest to rozregulowanie biologicznego zegara spowodowane niewłaściwym trybem życia – nocne jedzenie, stresy, kawa, papierosy, leki itd. Francuscy badacze stwierdzili, że sauna jest również znakomitym lekarstwem na bezsenność.
6. Inne zalety sauny
Niemiecki profesor Krauz w trakcie badań udowodnił, że kobiety ciężarne regularnie chodzące do sauny rodziły dzieci lekko i szybko, a u 96,6% spośród nich noworodki miały prawidłową wagę. Obserwując ich dzieci w ciągu trzech lat, dostrzeżono u nich odporność na wszelkiego rodzaju przeziębienia i infekcje. Oprócz tego sauna powoduje zwiększenie laktacji (ilości mleka) u karmiących je matek – w przybliżeniu o 80%.
W Finlandii, Niemczech, Rosji dzieci korzystają z sauny razem z rodzicami, przy czym sauna leczy je i hartuje. W dzisiejszych czasach dzieci często chorują na skutek gwałtownych zmian temperatur i wilgotności powietrza. Sauna może być bardzo pomocna w likwidacji tych problemów. W Niemczech i Czechach chodzenie do sauny jest przewidziane w szkołach i przedszkolach.
Niestety nie każdy może …
Przed skorzystaniem z sauny warto poradzić się lekarza, gdyż niestety osobom z pewnymi schorzeniami nie jest dane korzystać z jej dobrodziejstw. Istnieją również dolegliwości, które stanowią przeciwwskazanie do korzystania z sauny. Należą do nich: schorzenia ostre i przewlekłe z podwyższoną temperaturą ciała, nadciśnienie tętnicze powyżej 200/120mmHg, choroby układu krążenia ze zmianami miażdżycowymi, niewydolność krążenia, organiczne choroby układu nerwowego, płuc, nerek, wątroby, nowotwory złośliwe, grzybica skóry, ostre stany reumatyczne, jaskra oraz daltonizm.
Korzystanie z sauny staje się z roku na rok coraz bardziej popularne. Tu rodzi się pytanie – dlaczego w tych „technologicznych” czasach tak wiele osób pragnie spędzać czas w tak prosty, zdałoby się wręcz – banalny sposób? Odpowiedzi należy szukać w zaspokajaniu podstawowych, prawdziwych potrzeb współczesnego człowieka. Sauna budzi w nas elementarną, całkowicie naturalną potrzebę fizycznego oraz duchowego relaksu, co wiąże się z poprawą nastroju, wzrostem wydajności, wewnętrzną regeneracją oraz „oczyszczeniem” organizmu. Naukowcy widzą w niej rodzaj rekompensaty za niezdrowy tryb życia, zwracają uwagę na pozytywny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, szczególnie serca oraz układu krwionośnego. Osoby pytane w sondażach prowadzonych w Europie Zachodniej o powody korzystania z sauny podawały najczęściej odprężenie i odpoczynek, hartowanie oraz poprawę kondycji fizycznej. Również młodzież, czyli grupa, po której nikt nie spodziewa się myślenia o korzyściach zdrowotnych, czuje magiczny pociąg do sauny. Młodzi ludzie poddają się chętnie temu rytuałowi po treningu sportowym – to w końcu niesamowicie łatwy sposób pielęgnacji całego ciała. Do tego dochodzi aspekt towarzyski – czas spędza się w miłym towarzystwie i spokojnej atmosferze. Podczas relaksu w saunie, robisz więc również przysługę dla swojego zdrowia: hartujesz organizm i podnosisz ogólną odporność, przyspieszasz krążenie, wzmacniasz naczynia krwionośne, przynosisz ulgę nerwom. Same zalety, więc jeśli tylko możesz – poznaj jej dobrodziejstwa.
