Co jeść a czego unikać zimą – ranking rozgrzewających potraw!

Mróz – niby nic dziwnego, w końcu mamy połowę grudnia! A jednak… nie wiem jak Was, ale mnie zima jak co roku mocno  zaskoczyła. Wstaję i od rana aż do wieczora marzę, aby się jakoś rozgrzać, zrobiłam się wyjątkowo ciepłolubna.

Dlatego od pierwszych mroźnych dni weszłam w tryb diety zimowej! Gorące kakao, ciepła zupa w pracy, herbata z imbirem, rozgrzewająca kasza jaglana na obiad i gorące leczo na kolację – byle do wiosny. Zima, to w naszym klimacie szczególna pora roku, w czasie której w sposób wyjątkowy powinniśmy dbać o nie wychłodzenie organizmu.

O których produktach nie możemy zapomnieć kiedy za oknem trzaskający mróz?

Zboża, które nas rozgrzeją, to proso i jęczmień. Do produktów bogatych w białko o charakterze silnie rozgrzewającym należą soja i tofu, jaja, sardynki, łosoś, pstrąg, jagnięcina, fasolka szparagowa, czarna fasola, fasolka mung oraz kiełki. Z owoców… co zaskakujące rozgrzewający jest arbuz (szkoda, że sezon na arbuzy przypada na czas gorących wakacji!).

Rozgrzewające jest nasze ulubione, narodowe warzywo: ziemniaki oraz warzywa o „uzdrawiającym” działaniu: por, cebula i czosnek. Do niezastąpionych produktów zaliczają się również zioła i przyprawy: imbir, cynamon, anyż, koper włoski, goździki, kozieradka, tymianek, bazylia, kurkuma, rozmaryn. Jako dodatek do ciast, deserów oraz sałatek dodawaj orzechy (szczególnie włoskie) oraz ziarna sezamu.

Samo wprowadzenie tych produktów oczywiście nie wystarczy, warto zadbać także o regularność posiłków oraz zastosować się do kilku prostych, a bardzo ważnych zasad!
Każdy dzień, zwłaszcza mroźny, zimowy rozpoczynaj od ciepłego śniadania. Zafunduj sobie gorącą owsiankę (może być dla osłody z suszonymi owocami) i z dodatkiem orzechów oraz świeżych owoców (np. pokrojone jabłko). Do ciepłych polecanych śniadań zaliczymy też jajka, zapiekane kanapki oraz … moją ulubioną kaszę jaglaną z duszonym jabłkiem. Zimą zrezygnuj z musli z zimnym mlekiem lub jogurtem oraz z twarogu.

Kasza jaglana w wersji śniadaniowej (jeśli Twoje poranki bywają mocno zabiegane przygotuj sobie składniki na ten posiłek poprzedniego dnia wieczorem):

Ugotuj odmierzoną ilość kaszy (ok. 20 minut) w osolonym wrzątku, dodając pod sam koniec odrobinę masła. W oddzielnym naczyniu przygotuj jabłka – umyte i pokrojone w plastry uduś z dodatkiem wody, kilku goździków i kawałkiem laski cynamonu. Pod koniec duszenia (jabłka nie muszą być rozgotowane) dodaj rodzynki i kilka kropli soku z cytryny. Połącz kaszę z jabłkami i posyp posiekanymi orzechami, sezamem albo płatkami migdałowymi. Całość oprósz cynamonem i ew. wedle smaku dosłodź miodem. Jeśli używasz miodu do tej potrawy nie mieszaj go z jabłkami podczas ich duszenia – podgrzewanie miodu powoduje, że traci on swoje zdrowotne właściwości.

Nie wyobrażasz sobie poranka bez kawy? Proszę bardzo, oto pomysł na pobudzającą i do tego mocno rozgrzewającą kawę zimową:
W garnuszku zagotuj 250 ml. wody z laską cynamonu, kilkoma goździkami i odrobiną imbiru. Do wrzącej wody wsyp 1-2 łyżki (w zależności od upodobań) kawy i 1 łyżkę gorzkiego kakao. Po zagotowaniu zestaw napój z ognia i odczekaj około minuty, by fusy i przyprawy opadły. Dosłódź, jeśli uważasz to za konieczne np. miodem.

Jeśli obiad jadasz poza domem i najczęściej jest on w postaci sałatki zadbaj, aby znalazły się w niej rozgrzewające nasiona roślin strączkowych, kasze oraz duża ilość ziół. W przypadku kiedy obiad był „na zimno” koniecznie zafunduj sobie rozgrzewającą zupę na kolację.

Rozgrzewająca sałatka zimowa: 1 biała część pora, około 50 g różyczek brokuła, garść pomidorków koktajlowych, kilka uprażonych na patelni i posiekanych orzechów włoskich. Pora pokrój w cienkie plasterki (jeśli jest za ostry w smaku można go sparzyć wrzątkiem), brokuły ugotuj na parze, aby były al dente i rozdziel je na małe różyczki. Dodaj pokrojone na połówki pomidorki i polej wszystko oliwą i sokiem z cytryny, przypraw pieprzem i suszoną kolendrą. Po wierzchu posyp posiekanymi orzechami.

Zupa z ciecierzycy na zimowe wieczory:

1 por, łyżeczka masła, 1 posiekany ząbek czosnku

1/2 puszki ciecierzycy (odsączonej i opłukanej)

kubek rosołu drobiowego/warzywnego, 1 pokrojony kostkę ziemniak

Sól, pieprz do smaku, tymianek, oliwa z oliwek

W garnku, na delikatnym ogniu rozgrzej masło, dodaj czosnek, posiekanego pora i tymianek, duś pod przykryciem do miękkości. Następnie dodaj ciecierzyce i ziemniaki, zalej bulionem. Całość zagotuj i gotuj ok.20 minut (aż ziemniaki staną się miękkie). Za pomocą tłuczka lub blendera rozbij ziemniaki i ciecierzycę, dzięki czemu zupa będzie gęsta. Dopraw do smaku ziołami.

Jakich produktów unikać?

Równolegle do produktów rozgrzewających warto ograniczyć produkty działające odwrotnie, czyli wychładzająco. Nie ze wszystkich możemy (lub chcemy) zrezygnować, dlatego  włączając je do menu połącz je z produktami rozgrzewającymi.

Nie przesadzaj zatem z cytrusami, gdyż mają właściwości wychładzające. Skąd też paradoks herbaty z cytryną i miodem? To nie działa, wyrzuć stare przyzwyczajenia i cytrynę zastąp plasterkiem świeżego korzenia imbiru! Nabiał – jogurty, kefiry, twarogi, nie dość, że chłodzą organizm, to jeszcze najczęściej są jedzone na zimno – wychładzają więc organizm podwójnie!

Surowe owoce, są ważne, jednak w postaci surowej dodawaj je do ciepłych rozgrzewających dań – owsianki lub kaszy jaglanej! Jako danie samodzielne  wybierz owoce pieczone (np. jabłko z rodzynkami, miodem i orzechami). Surowe warzywa – tu podobnie jak z owocami, surówki czy sałatki podawaj tylko do ciepłych dań. Jak samodzielne posiłki na szczególną uwagę zasługują zupy jarzynowe oraz jarzynki lub sałatki z warzyw gotowanych (np. brokuł z jajkiem i orzechami).

Wypieki z białej mąki chleby, bułki, rogale, ciastka – kanapka z białej bułki tuż przed wyjściem na mróz? To nie najlepszy pomysł! Jeśli bardzo Ci się spieszy, tak że nie masz czasu ugotować płatków owsianych zrób sobie gorące kakao (gorzkie!), to zdecydowanie rozsądniejsze rozwiązanie. I na koniec – ostatnia grupa produktów, na które warto uważać – lody. Ciężko je strawić, silnie wychładzają… jedyna dopuszczalna ewentualność, to gałka lodów obok gorącej korzennej szarlotki… pod warunkiem, że akurat tej zimy się nie odchudzamy…

Justyna Marszałkowska-Jakubik

zobacz również:

1. Jesienne i zimowe  herbatki rozgrzewające

2. Co najzdrowiej jeść zimą? Rozgrzewające przyprawy i dania na zimne dni

3. Rozgrzewające nalewki na jesienne wieczory

4. Rozgrzewający kociołek na zimę