Burak: warzywo – cudo. Takimi właściwościami odżywczymi i taką zawartością witamin i mikroelementów może pochwalić się niewiele roślin.
Jest w nim prawie cała tablica Mendelejewa. Buraczane bulwy zawierają białka, tłuszcze, węglowodany, błonnik, substancje mineralne: cynk, moc potasu, sód, wapń, żelazo, fosfor, magnez oraz dwa rzadkie metale: rubid i cez. Do tego witamina C, A, H i cała grupa B. Dzięki temu buraki wpływają na wszystko – począwszy od układu krwionośnego, przez nerwowy, pokarmowy, odpornościowy aż po hormonalny. Burak bardzo korzystnie wpływa na wątrobę i dba o jej oczyszczanie z toksyn. To czerwone warzywo oddziałuje także bardzo pozytywnie na jelito grube – dzięki wysokiej zawartości błonnika wspiera jego perystaltykę. Działa zasadotwórczo, przywracając naturalną równowagę kwasowo-zasadową organizmu. Dzięki dużej zawartości antocyjanów buraki są zalecane jako profilaktyka przeciw chorobom nowotworowym oraz wspomagająco podczas samego leczenia. Jedząc buraki, leczymy oczy, włosy, skórę, krew, wzmacniamy odporność na choroby i stres. Zjadanie czerwonych buraków w postaci jarzynki ma ponadto działanie lecznicze w otyłości, przy zaparciach i chorobach nerek. Buraki pomagają też bardzo przy leczeniu anginy, grypy i wszelkich przeziębień. Zaletą buraków jest niska kaloryczność – 46 kcal w 100 g surowego warzywa lub 90 kcal w 100 g buraków zasmażanych.
Buraka nie da się przedawkować, więc zachęcam do zjadania go w dowolnych ilościach, im więcej, tym lepiej.
Wydaje się jednak, że buraki są w Polsce niedocenione. Przeciętna gospodyni potrafi przyrządzić z nich tylko czerwony barszcz i ćwikłę. A przecież z burakami da się kulinarnie eksperymentować na dziesiątki sposobów. Buraczki możemy podawać na zimno i na ciepło, z papryką, z jabłkiem, z cebulką, chrzanem albo z marchewką i kapustą. Możemy także spróbować zaprzyjaźnić się z sokiem z buraków – polecany każdemu, ponieważ oczyszcza krew, pobudza krążenie i pomaga przy złej przemianie materii.
Tradycyjny barszcz czerwony
Autor: Adrianna Kaczuba
Składniki:
-1 kg buraków
-kwaskowate jabłko
-marchewka
-pietruszka
-kawałek selera
-4-5 ząbków czosnku
-cebula
-sok z 1/2 cytryny
-5-6 grzybków suszonych
Przygotowanie:
Grzyby umyć, zalać na kilka godzin 1 szklanką wody. Gotować około godziny w tej samej wodzie. Umyć, orać i pokroić w dosyć cienkie plasterki buraki, dodać pokrojone w ósemki jabłko, przekrojone wzdłuż na 4 części marchewkę i pietruszkę, pokrojone na ćwiartki cebule, selery i ząbki czosnku. Zalać 2 litrami wody, wsypać 1 łyżkę soli i gotować (bez przykrycia) ok. 1/2 godz. na wolnym ogniu. Dodać sok z cytryny i wstawić do lodówki do następnego dnia. Przed podaniem na stół barszcz zlać z jarzyn, podgrzać, dodać około szklanki wywaru z grzybków, posłodzić, posolić, ewentualnie dodać sok z cytryny i pieprz do smaku. Z podanych proporcji otrzymujemy prawie 2 litry barszczu.
Barszcz na zakwasie
Składniki:
– buraki i woda w proporcji 1 kg buraków na 3 l wody
– 40 dag buraków
– 1 pietruszka
– 1 cebula
– kawałek selera
– 1,2 l wody
– 250 ml zakwasu buraczanego
– 1 łyżka masła
– 1 łyżeczka cukru
– 1 liść laurowy
– 5 ziarenek ziela angielskiego
– sok z cytryny
– sól, pieprz
Przygotowanie:
Zakwas: Do dużego garnka włożyć obrane buraki pokrojone na cienkie plastry. Zalać je letnią przegotowaną wodą. Na wierzchu położyć kromkę żytniego chleba. Garnek przykryć gazą. Jeśli na powierzchni utworzy się piana, należy ją starannie usunąć. Po 4-5 dniach przelać kwas do wyparzonych butelek. Przed zakorkowaniem na wierzch nalać łyżeczkę oliwy. Postawić w chłodnym, ciemnym miejscu. Nie zepsuje się nawet przez kilka miesięcy.
Przygotowanie barszczu: Jarzyny (bez buraków) obrać, opłukać, zalać wodą, dodać przyprawy i ugotować esencjonalny wywar. Buraki obrać, umyć, pokroić w cienkie paseczki, skropić sokiem cytrynowym, podlać wodą, dodać masło, posolić i dusić 15 min. Wlać do buraków wywar oraz zakwas buraczany i raz zagotować. Zdjąć z ognia. Odstawić na 30 min. Przed podaniem barszcz przecedzić przez sito, doprawić cukrem, solą i pieprzem. Podgrzać do momentu wrzenia, ale nie gotować, bo straci kolor i smak. Ewentualnie dodać jeszcze trochę soku z cytryny.
Barszcz na soku z kapusty
Składniki:
– 1,30 kg czerwonych buraków
– 4 duże cebule
– marchew
– pietruszka
– średni seler
– 5 pieczarek lub innych grzybów
– parę kwaśnych jabłek(może być kompot jabłkowy lub sok jabłkowy)
– sok zagęszczony buraczany
– 200 g soku z kwaszonej kapusty
– 4 łyżki oleju
– sos sojowy
– przyprawy: liść laurowy, ziele angielskie, jarzynka, papryka słodka, chilli, pieprz, cukier, sól, wegetariański barszcz w proszku w słoiczku.
Przygotowanie:
Do gotującej wody dodać jabłka, cebulę, olej, trochę sosu sojowego, pieprzu, jarzynki, soli, cukru, ziele angielskiego, liść laurowy, pokrojone w grube talarki buraki, jarzyny oraz grzyby i gotować na małym ogniu. Kiedy buraki są już gotowe wyjąć je łyżką cedzakową razem z jarzynami. Do wywaru dodać około pół szklanki zagęszczonego soku buraczanego oraz dwie części z trzech barszczu w proszku (jeśli nie dodawaliśmy wcześniej jabłek to teraz dodajemy sok jabłkowy lub kompot). Doprawić cukrem, jarzynką, pieprzem, soją, papryką, solą i jeśli jest mało kwaskowy to zakwaszamy do smaku sokiem z kwaszonej kapusty. Odstawić aby połączyły się smaki. Do barszczu na talerz można dodać ugotowaną fasolkę lub podawać go z krokietami z kwaszonej kapusty i pieczarek.
Chłodnik litewski
– 2 ogórki
– 4-5 łyżek posiekanego koperku
– 2 łyżki posiekanego szczypiorku
– 2 jajka ugotowane na twardo
– 2-3 ząbki czosnku
– 6 szklanek kefiru lub naturalnego jogurtu
– pół szklanki kwaśnej śmietany
– sól, pieprz
Różowa kartoflanka
Autor: Pyza
– 4-5 średniej wielkości ziemniaków
– 1 marchewka
– 1 mała cebula
– 1 burak
– 1/2 szkl. śmietany 18%
– 1 łyżeczka mąki
– 1 czubata łyżeczka suszonego lubczyku
– 1 łyżeczka soku z cytryny
– 1 łyżeczka cukru
– 2 łyżki masła
– kilka łyżek kukurydzy konserwowej
– pół pęczka koperku (dużo!)
– do smaku: sól i pieprz mielony
Buraka wyszorować, ugotować, obrać, zetrzeć na tarce jarzynowej, skropić sokiem z cytryny i dodać cukier, wymieszać. Ziemniaki, cebulę i marchew obrać, pokroić w dość drobną kostkę. W garnku roztopić masło, podsmażyć pokrojone warzywa aż cebula się zeszkli, dodać lubczyk, 1 łyżeczkę soli i trochę mielonego pieprzu, zalać 3-4 szkl. wody, gotować aż ziemniaki będą miękkie. Dodać buraki, śmietanę rozrobić z mąką, zaprawić zupę, ew. doprawić jeszcze solą, dodać koperek. Już na talerzu dodać do każdej porcji po 1-2 łyżki kukurydzy.
Ziemniaki zapiekane z buraczkami
Autor: Dzi
– 1 ząbek czosnku, obrany i przekrojony na pół
– masło do posmarowania formy
– 750 g ziemniaków, obranych
– 500 g buraków ćwikłowych
– 500 ml śmietanki 30 lub 36%
– sól morska i świeżo zmielony czarny pieprz
Włącz piekarnik i ustaw go na 180 °C. Przygotuj naczynie do zapiekania o wymiarach ok. 26 x 18 cm i natrzyj je przeciętą częścią czosnku, po czym natłuść je masłem.
Owiń folią aluminiową posypane solą buraki, włóż do piekarnika i piecz przez godzinę (do miękkości). Pozostaw je do ostygnięcia przed obraniem.
Pokrój ziemniaki na bardzo cienkie plasterki (najlepiej na szatkownicy), a obrane buraki na plastry o grubości ok. 5 mm. Następnie wlej śmietankę do rondelka i podgrzej (ja podgrzewam w mikrofalówce).
Ułóż jedną trzecią ziemniaków na spodzie naczynia do zapiekania (najładniejsze plastry zostaw sobie na wierzch zapiekanki), następnie wyłóż połowę plastrów buraczków, po czym dopraw solą i pieprzem. Powtarzaj te czynności, kończąc ostatnią warstwą starannie ułożonych ziemniaków.
Wylej gorącą śmietankę na do naczynia z ziemniakami, włóż zapiekankę do piekarnika i piecz przez 1 godzinę, lub do miękkości. Jeżeli wierzchnia warstwa zacznie się za szybko rumienić, przykryj ją folią aluminiową. Podawaj gorące z ulubionym daniem głównym.
Placki z buraków
– 2 duże ugotowane (bez obierania!) buraki
– 1 jajo
– 2 łyżki mąki pszennej pełnoziarnistej
– sól, pieprz
Buraki obrać i zetrzeć na tarce o grubych oczkach.
Dodać jajo, mąkę, sól i pieprz. Dobrze wymieszać.
Smażyć na rozgrzanym oleju do lekkiego zrumienienia odwracając.
Podawać od razu gorące.
Spaghetti z buraczanym pesto
Autor: lucynako
– 500 g makaronu spaghetti
– 3 buraki
– 2 ząbki czosnku
– 1/2 szklanki orzechów włoskich
– 1/4 szklanki tartego sera grana padano
– 1/2 limonki
– oliwa z oliwek
– sól
– pieprz
Buraki gotujemy w skórce aż będą miękkie. Po czym studzimy,obieramy i kroimy na małe kawałki. Przekładamy do blendera. Dodajemy czosnek,orzechy i wyciśnięty sok z limonki. Miksujemy. Dodajemy starty ser.Przyprawiamy solą i pieprzem do smaku. Jeśli masa jest zbyt gęsta, można dodać oliwę z oliwek, aby uzyskać pożądaną konsystencję. Spaghetti gotujemy. Odcedzamy. Do ugotowanego makaronu dodajemy buraczane pesto i dokładnie mieszamy.
Buraczkowe szaleństwo
Składniki:
– 2 tarte surowe buraki
– 250 g pomidorków koktajlowych
– 100 g mince (roszpunki)
– Sos: majonez
– pół cytryny
– sól
– pieprz
– olej o neutralnym smaku
– pęczek pietruszki
Buraczki zasmażane
Autor: Babciagramolka
– 3 średnie buraki
– 1 łyżka masła
– sól
– 1 łyżka mąki
– ocet owocowy do smaku ( doskonały jest jabłkowy lub wiśniowy )Przygotowanie:
Buraki ugotować w łupinie. Obrać. Ostudzić. Utrzeć na średniej tarce jarzynowej. Masło rozpuścić w garnuszku. Włożyć na nie buraczki. Posolić. Skropić octem. Oprószyć mąką. Wymieszać. Chwilę ogrzewać, tak aby mąka przestała być surowa.Zależnie od tego jakie są buraczki można je lekko posłodzić cukrem lub odrobiną miodu.
Marchewkowe buraczki
Składniki:
– 2-3 ugotowane buraki
– 2-3 ugotowane marchewki
– sól, jalapeno do smaku
– pęczek młodej cebulki ze szczypiorkiem
– świeżo starty imbir
– 2-3 łyżeczki sezamu
– olej sałatkowy
Łosoś marynowany w tabasco i burakach
Autor: czekoladka
– 1 filet z łososia z skórą, bez ości
– spora garść grubej dobrej morskiej soli
– spora garść cukru
– 80 lub 100 ml dobrej białej wódki
– 2 -3 średnie buraki
– duży pęczek kopru
– kilka gałązek trybuli
– kilka kropel sosu TABASCO
Sałatka z buraków i śledzi
– 3-4 buraczki z liśćmi
– 2 solone śledzie
– łyżeczka musztardy
– 2 łyżki octu
– 6 łyżek oleju sojowego
– sól
– pieprz
– 1 łyżka posiekanej natki pietruszki.
Ugotować buraczki w lekko osolonej wodzie, ostudzić i pokroić lub zetrzeć. Liście pozostawić w całości jeśli są małe. Większe pokroić. Śledzie odmoczyć (najlepiej w mleku), sprawić i pokroić w kostkę. Wszystko razem dokładnie wymieszać. Musztardę utrzeć z octem, olejem sojowym, solą i pieprzem. Zaprawą zalać sałatkę i zostawić na godzinę. Doprawić solą i pieprzem.
Carpaccio z buraków z kozim serem i winegretem
Autor: ekolokalnie
– 1 mały burak, surowy
– 2 garście rukoli, może być inna ulubiona zielenina, umyta
– 100 g koziego sera, pokrojonego w cieniutkie najlepiej okrągłe plastry
– 2 czubate łyżki dyni, uprażyć
– 3 łyżki soku z pomarańczy
– 1/2 łyżeczki octu balsamicznego
– 4 łyżki oleju
– 1/4 łyżeczki soli
– sok z 1/2 cytryny
– świeżo zmielony pieprz
Do miseczki wlać sok z pomarańczy, olej, ocet balsamiczny, dodać sól, ubijać ubijaczką albo blenderem, aż mieszanka dobrze się połączy i zgęstnieje. Odstawić.
Buraka obrać i za pomocą bardzo ostrego noża, bądź obieraczki do warzyw, pokroić na plastry grubości papieru. Ułożyć warstwami w miseczce, każdą warstwę skropić sokiem z cytryny, a na koniec wszystko zalać zimną wodą, tak by pokryła wszystkie plastry.
Zieleninę rozłożyć na talerzach, na liściach ułożyć na przemian odsączone z wody plastry buraka oraz ser. Posypać uprażonymi pestkami dyni, skropić winegretem, oprószyć pieprzem i podawać.
Buraczki z bazylią
– 1 i 1/2 kg buraków mieszanych (Chioggia, złoty, biały, czerwony itp.), obrane i pokrojone w kostkę
– 2 szklanki posiekanej bazylii
– 2 ząbki czosnku
– 3 łyżki oliwy z oliwek
– 2 łyżeczki octu jabłkowego
Buraczki z marchewką
Buraczki z serem
Sałatka z pieczonych buraków
– 3 kg buraków
– 1 łyżeczka oliwy z oliwek
– 1/3 szklanki octu z jabłek
– 2 łyżeczki soli, do smaku.
Buraki z granatami
Sałatka gruzińska z buraczków
Autor: Cynthia
– 3 średniej wielkości buraki
– 5 orzechów włoskich
– 2-3 ząbki czosnku
– 3 łyżki natki pietruszki
– oliwa z oliwek – 1 łyżka
– 2 łyżki octu winnego lub soku z cytryny
– sól, pieprz i cukier do smaku
Przygotowanie:
Ugotowane buraki zetrzeć na tarce o grubych oczkach, dodać posiekaną natkę, oliwę z oliwek, orzechy bardzo drobno pokrojone i czosnek zmielony przez praskę oraz resztę składników, doprawić do smaku.
Oryginalny smak, który zachwyci większość gości.
Sałatka z buraków, fasolki szparagowej i cebuli
Autor: Magda111
– 30 dag (około 3 sztuk buraków)
– 10-15 dag fasolki szparagowej
– 1 duża cebula
– liście sałaty
– 0,5 szklanki majonezu
– sól
– cukier
– pieprz
Przygotowanie:
Ugotowane buraki obieramy ze skórki i kroimy w kostkę. Fasolkę gotujemy w niewielkiej ilości wody a następnie kroimy na 2-3 cm kawałki. Cebulę drobno siekamy .Wszystkie składniki mieszamy ze sobą, łączymy z majonezem i przyprawiamy do smaku. Sałatkę podajemy na liściach sałaty.
Warianty: zamiast świeżej fasolki szparagowej można podać mrożoną lub konserwową. Zamiast majonezu można dodać jogurt naturalny.
zobacz również: