„Bandera – terrorysta z Galicji” – recenzja

11 stycznia 2013, dodał: Redakcja

Artykuł zewnętrzny

Wiesław Romanowski: „Bandera – terrorysta z Galicji”

Są ludzie, o których jeszcze długo po śmierci krążą sprzeczne opinie. Ich nazwiska to nierzadko synonimy zbrodni czy okrucieństwa. Taką właśnie postacią jest pochodzący z Galicji Stepan Bandera – owiany legendą nacjonalista ukraiński, który wyrósł na radykalnym katolicyzmie, a skończył jako polityczny ekstremista. Od opisu kulis jego śmierci w 1959 roku w Monachium rozpoczyna swą książkę reporter i dyplomata, wieloletni korespondent TVP z Ukrainy. Posiłkuje się zeznaniami świadków, by jak najwierniej odtworzyć jej wszelkie okoliczności i przyczyny.
Komu mogło szczególnie zależeć na śmierci Bandery? W tej książce otrzymujemy szeroką perspektywę historyczno-polityczną ówczesnych czasów, a także wiele interesujących informacji na temat współpracy Bandery z Ameryką i Niemcami Zachodnimi. Na ile można go nazwać ukraińskim patriotą, pragnącym odrodzenia i wyzwolenia swego narodu, a na ile bezwzględnym mordercą? Jak bardzo zagrażał polityce Związku Radzieckiego? Autor ujmuje los Bandery w kategoriach filozoficznych – jako poszukiwanie drogi i celu życia. Zestawia go z biografią Feliksa Dzierżyńskiego, upatrując podobieństw a w skłonności do politycznych złudzeń.
Książka jest pełna zdjęć z różnych momentów życia Bandery, ubarwiających ciekawy wywód autora, nie stroniącego od ocen i własnych komentarzy. Wiesław Romanowski przedstawia kilka mutacji mitu Bandery, spośród których tylko jedna ukazuje go jako bohatera. W polskiej jest szczególnie zdehumanizowany, zaś określenie „banderowcy” to kwintesencja wszelkiego zła.
Na marginesie rozważań o głównym bohaterze – a właściwie antybohaterze tej książki – znajdują się informacje o polskiej polityce międzywojennej wobec mniejszości narodowych. Ta książka rozświetla mroki spowijające legendę osławionego terrorysty z Galicji. Pozwala na jego sprawiedliwą ocenę i rozliczenie, choćby pośmiertne, z ogromu zła, jakie wyrządziła OUN.