Dobre zdrowie nie jest dane raz na zawsze, dlatego tak ważna jest profilaktyka. Kontrolowanie stanu swojego organizmu jest możliwe bez konieczności wykonywania skomplikowanych badań – wystarczy wizyta w laboratorium analitycznym. Kiedy warto poprosić lekarza o skierowanie na podstawowe badania? Jakimi wynikami powinniśmy się martwić?
Polacy mają skłonność do bagatelizowania stanu swojego zdrowia. Do lekarza udają się, gdy objawy choroby stają się poważne. Większość z nich nie wykonuje nawet podstawowych badań laboratoryjnych. Wystarczy jedynie zbadać krew i mocz, by dowiedzieć się, w jakim stanie jest nasz organizm.
Podstawowe badania
Najbardziej powszechnym badaniem jest morfologia krwi – wskazuje na stan zdrowia badanego pacjenta, pozwala odkryć stan zapalny w organizmie oraz inne procesy chorobowe.
Składnikami krwi są krwinki białe i czerwone, płytki krwi oraz osocze. Erytrocyty (RBC), czyli czerwone krwinki, są odpowiedzialne za przenoszenie tlenu. Zmniejszenie ich liczby wskazuje na anemię – może to być skutek znacznej utraty krwi lub niedoboru witaminy B12 czy żelaza. Podobny wynik otrzymają osoby chore na nerki oraz kobiety w ciąży. O anemii świadczy również obniżony poziom hemoglobiny (HGB), natomiast jego podwyższenie jest oznaką odwodnienia. Inny wskaźnik poniżej normy, wskazujący na anemię, to hematokryt (HCT) – na jego podstawie można wykryć także czerwienicę (wynik powyżej normy).
O stanie zapalnym i infekcji w organizmie informuje zwiększona liczba leukocytów (WBC) – w zdrowym organizmie powinny mieścić się w przedziale 4,1-10,9 K/µl. Zmniejszenie liczby leukocytów może być efektem przeprowadzanego wcześniej leczenia lub wynikiem uszkodzenia szpiku. Nieprawidłowy poziom limfocytów (LYM) świadczy o poważnych chorobach – nadmiar jest obecny przy chłoniakach, przewlekłej białaczce i nadczynności tarczycy, natomiast zmniejszenie ich liczby może oznaczać AIDS oraz inne zakażenia wirusowe. Świadectwem obecnej w organizmie infekcji jest zmniejszona liczba monocytów (MONO), choć dla lekarzy wskaźnik ten nie jest kluczowy. Jednakże podwyższenie monocytów może świadczyć o wielu chorobach – kile, zapaleniu wsierdzia, nowotworze lub białaczce monocytowej.
Kolejnym prostym badaniem, które dostarcza wielu informacji na temat organizmu, jest badanie próbki moczu – należy wykonywać je co najmniej raz w roku. Badanie polega na analizie składników moczu. Zawartość glukozy w moczu świadczy o cukrzycy, natomiast obecność białka wymaga poszerzonej diagnostyki.
Laboratorium prawdę ci powie
Morfologia krwi i badanie moczu to najbardziej podstawowe badania, które każdy powinien wykonywać. W laboratorium analitycznym jest jednak dostępnych więcej rodzajów badań, które poszerzają diagnostykę. Na podstawie rozmazu krwi można rozpoznać choroby alergiczne, do nieskomplikowanych badań należy także ustalenie grupy krwi. Oznaczając markery nowotworowe, można wstępnie rozpoznać chorobę nowotworową i kontrolować skutki leczenia (źródło: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20120923/ZDROWIEIURODA010101/120919790).
Charakterystykę różnych typów badań można znaleźć na www.kalmedica.pl.
Badania wykonywane w laboratoriach analitycznych pozwalają poznać cały nasz organizm. O częstości ich przeprowadzania powinien decydować lekarz rodzinny; te podstawowe należy wykonywać co najmniej raz w roku. Jeśli istnieją wątpliwości odnośnie stanu zdrowia, zawsze powinniśmy poprosić lekarza o skierowanie na badania.
