Aromaterapia – olejki eteryczne i zastosowanie dla zdrowia

Od początku swego istnienia ludzkość walczy z chorobami. Stosowanie roślin jako środków terapeutycznych, przez całe tysiąclecia było opatrznością dla ludzi. Aromaterapia jako leczenie za pomocą aromatów lub olejków eterycznych, było już stosowane 6000 lat temu przez Egipcjan, którzy byli prekursorami farmacji i medycyny.

Terapia pochodzenia roślinnego jest skutecznie stosowana również dzisiaj.Olejki naturalne mają kwaśne pH i charakteryzują się dużym oporem wewnętrznym. Alkaliczność sprzyja szybkiemu rozmnażaniu się mikrobów, a kwasowość je hamuje.

Ze względu na podstawowy skład olejków podzielono je na:

1. Olejki węglowodorowe bogate w terpeny (olejek terpentyny, olejek cytryny). Są one najliczniejsze.
2. Olejki utlenione (róży, mięty) Są to olejki stałe.
3. Olejki siarczkowe roślin z rodziny krzyżykowych i liliowatych.

Olejki są rozpuszczalne w alkoholu, eterze, olejach stałych. Są one również rozpuszczalne w wodzie, której przekazują swój zapach. Ich temperatura wrzenia zawarta jest między 160 z 240 stopni Celsjusza, gęstość natomiast zmienia się od 0,759 do 1,096. Rozpuszczają tłuszcze, jod, siarkę, fosfor, redukują niektóre sole.

Otrzymuje się je przez wyciskanie (np. goździki), przez nacięcie rośliny (np. wawrzyn gujański, kamfora z Borneo), przez oddzielenie jednej substancji za pomocą ciepła (np. terpentyna).

Najczęściej olejki stanowią bardzo małą ilość w stosunku do masy rośliny i bardzo przylegają do rośliny, która je zawiera, toteż wyodrębnia się je poprzez destylację.

Olejek naturalny całkowity jest bardziej aktywny niż jego główny składnik, np. właściwości antyseptyczne olejku eukaliptusowego są dużo większe niż właściwości jego głównego składnika eukaliptolu.

Wydajność olejków jest zależna od sposobu ich otrzymywania, od stanu ich dojrzałości i od konserwowania substancji, a także od ich pochodzenia. Może się ona wahać od 1 do 10, cena olejków eterycznych jest również uwarunkowana od ich jakości. Średnie ilości otrzymywane ze 100 kg roślin:

1. Eukaliptus 300-400 g
2. Lawenda 1,8-2 kg
3. Szałwia 1,4-1,7 kg
4. Tymianek 200 g

Olejki eteryczne często są fałszowane za pomocą alkoholu, olejów stałych, olejków eterycznych mniejszej wartości, esterów syntetycznych, bądź za pomocą mydła lub żelatyny.

Ponieważ są one bogate w terpeny i fenole, jak i w alkohole i aldehydy, olejki naturalne mają właściwości antyseptyczne. Pary olejków i bezpośredni kontakt z nimi pozwoliły na opisanie ich właściwości antyseptycznych.

Właściwości antygenetyczne olejków w stanie pary działają w następującym porządku malejącym: cytryna, tymianek, pomarańcza, bergamata, jagoda jałowca, goździk, melisa, lawenda , niaouli, mięta, rozmaryn, sandałowiec, eukaliptus, gwiezdny anyż.

Ten porządek odpowiada dokładnie ilości terpenów w badanych olejkach. Aktywność antygenetyczna olejków odczuwana jest zwłaszcza wobec bakterii wywołującej zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, wobec bakterii kiściowatych wywołujących czyraki, zapalenie skóry i wobec lasecznika tyfusu. Lasecznik dyfterytu jest dużo bardziej odporny a zarodki bakterii karbunkułowej pozostają nietknięte.

W kontakcie bezpośrednim ten malejący porządek aktywności antygenetycznej trochę różni się od poprzedniego: tymianek, cytryna, jagoda jałowca, mięta, naouli, pomarańcza melisa, goździk, lawenda, rozmaryn, bergamota, eukaliptus, sandałowiec, anyż, gwiezdny anyż.

Właściwości olejków eterycznych dla zdrowia

Eukaliptus (olejek) – rodzina mirtowatych, niekiedy zastępowany rzez swój główny składnik – eukaliptol. Eukaliptus działa poprzez węgliki terpeniczne w nim zawarte. Doskonały antyseptyk płucny, eliminowany częściowo przez śluzówkę oskrzeli. (Eukaliptol jest dużo mniej aktywny).

Goździk (w postaci olejku) – rodzina mirowatych. Zabija lasecznika gruźlicy w dozie 1/6000 używany w chirurgii dentystycznej. Goździk jest 3-4 razy aktywniejszy niż engenol, jego główny składnik (70-85%), który jest fenolem.

Niaouli (olejek) – Malaleuca viridiflora – mirtowata. W roztworze olejkowym do 5-10% dla zabliźniania ran po oparzeniach, wrzodach. Roztwór znany jest pod nazwą GOMENOL. Olejek Cajeput jest produktem porównywalnym.

Tymianek (olejek) doskonały antyseptyk dzięki thymolowi. W roztworze wodnym do 5% zabija lasecznika tyfusu i lasecznika Shiga (który wywołuje czerwonkę epidemiczną) w ciągu 2 minut, lasecznika okrężnicy w ciągu 2-4 minut bakterię wywołującą zapalenie skóry, lasecznika dyfterytu w 4 minuty, gronkowca w 4 minuty oraz lasecznika gruźlicy w 30 do 60 minut.

Czosnek (olejek czosnku) – liliowate. Mało używany w postaci olejku, raczej jako barwnik w proporcji 1/50 albo jako rozpuszczalny w alkoholu. Nie może być stosowany w wypadku chorób skóry, liszaju, podrażnienia żołądka i jelit. Jest przeciwwskazany w przypadku symptomów przekrwienia płuc: suchy kaszel, silna gorączka.

Olejek cytryny – trzeba około 3000 cytryn aby otrzymać 1 kg esencji – olejku. Właściwości antyseptyczne i bakteriobójcze są ogromne: pary olejku neutralizują bakterie powodujące zapalenie opon mózgowych w 15 minut, lasecznika tyfusu w ciągu 60 minut, bakterię wywołującą zapalenie płuc w ciągu 1 do 3 godzin, gronkowca złocistego w 2 godziny. Esencja olejowa neutralizuje lasecznika tyfusu, gronkowca złocistego w 5 minut, a lasecznika dyfterii w 20 minut.

Cynamon (olejek) zabija lasecznika tyfusu w dozie 1/300.

Olejek lawendowy, zabija lasecznika tyfusu i gronkowca złocistego gdy jest w proporcji 4,5%. W proporcji 5% niszczy lasecznika dyfterytu, w stężeniu 0,0002 zabija lasecznika gruźlicy. Pary olejku lawendy niszczą bakterię wywołującą spalanie płuc i paciorkowca ropnego hemolizującego w 12 do 24 godzin: 1 gram na czczo hamuje (uspakaja) wrażliwość, pozostawiając nietkniętą inteligencję, lecz ukojoną, uspakajając aktywność mózgowo-pacierzową. Niedomagania dróg oddechowych: astma, kaszel napadowy, migreny zawroty.

Olejek mięty, zabija gronkowca w 3,5 godziny i neutralizuje lasecznika gruźlicy w stężeniu 0,0004.

zobacz również:

1. Aromaterapia – domowe sposoby na relaks
2. Naturalne sposoby na szybszy porost włosów
3. Co jeść, aby mieć zdrowe paznokcie?
4. Olej kokosowy: maseczki regenerujące na zdrowe włosy i skórę