Przyjaźń odmładza? Dlaczego relacje działają jak eliksir młodości

12 listopada 2025,
dodał: Marta Dudzińska

W świecie pełnym porad o tym, jak zatrzymać czas – od najnowszych diet, przez jogę twarzy, po kosztowne zabiegi – coraz częściej zapominamy o najprostszej i najtańszej formie anti-ageingu: prawdziwych relacjach z ludźmi. Okazuje się, że to właśnie bliskie więzi mogą mieć większy wpływ na długość i jakość życia niż najdroższe kosmetyki czy modne preparaty…

Naukowcy podkreślają, że silne przyjaźnie nie tylko poprawiają samopoczucie, ale realnie spowalniają procesy biologicznego starzenia. Wspólne śmiechy, rozmowy, poczucie przynależności: wszystko to wpływa na nasz układ nerwowy, hormonalny i odpornościowy. Innymi słowy: ciepło relacji może być skuteczniejsze niż niejeden krem z retinolem.

Siła więzi – jak przyjaźń wpływa na ciało

Badania opublikowane w Nature Human Behaviour wykazały, że osoby z wysokim wskaźnikiem tzw. Connectedness Social Age (CSA) – czyli poziomu emocjonalnego zaangażowania w relacje – starzeją się wolniej na poziomie komórkowym. W praktyce oznacza to, że nasze DNA reaguje na bliskość i wsparcie ze strony innych. Osoby otoczone przyjaciółmi i aktywne społecznie mają niższy poziom stanów zapalnych, mniejsze ryzyko chorób serca i lepszą odporność. W relacjach, w których czujemy się bezpiecznie, nasz organizm produkuje więcej oksytocyny – hormonu miłości i zaufania, który obniża poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu.

Z kolei izolacja społeczna, brak wsparcia czy chroniczne poczucie samotności działają odwrotnie: przyspieszają starzenie, osłabiają układ odpornościowy i pogłębiają procesy zapalne. To tłumaczy, dlaczego samotność uznawana jest dziś przez WHO za jedno z największych zagrożeń zdrowotnych XXI wieku. Co ciekawe, badacze zauważają, że nawet krótkie, pozytywne interakcje, jak rozmowa z sąsiadką, uśmiech w sklepie czy wymiana kilku zdań z przyjaciółką online, mogą mieć mikroefekt odmładzający, bowiem aktywują w mózgu obszary odpowiedzialne za poczucie bezpieczeństwa.

Nie chodzi więc o ilość kontaktów, ale o ich jakość. Wystarczy jedna lub dwie osoby, przy których czujemy się w pełni sobą – akceptowane, wysłuchane i ważne. To właśnie ta autentyczność, a nie liczba znajomych w mediach społecznościowych, decyduje o tym, jak nasz organizm reaguje na codzienny stres i jak szybko się regeneruje.

Przyjaźń jako codzienny rytuał dbania o siebie

W epoce, w której tak dużo mówi się o self-care, często skupiamy się na tym, co zewnętrzne: pielęgnacji skóry, zdrowej diecie czy medytacji. Tymczasem jednym z najskuteczniejszych sposobów na dobre samopoczucie i młodość jest właśnie spotkanie z przyjaciółką. Psycholodzy porównują bliskie relacje do naturalnego bufora emocjonalnego, który chroni przed wypaleniem, depresją i stresem. Kiedy rozmawiamy z kimś, kto nas rozumie, obniża się poziom lęku, a w mózgu aktywują się te same obszary, które odpowiadają za poczucie szczęścia po wysiłku fizycznym czy po relaksującej kąpieli.

Co więcej, regularne kontakty społeczne mogą wspierać naszą pamięć i koncentrację. Badania Harvardu prowadzone od ponad 80 lat w ramach Harvard Study of Adult Development jednoznacznie pokazują, że ludzie z satysfakcjonującymi relacjami żyją dłużej, rzadziej chorują i zachowują sprawność intelektualną na starość. Warto więc traktować przyjaźń jak inwestycję w zdrowie – tak samo ważną jak ruch czy sen. Zamiast kolejnego treningu online, czasem lepiej pozwolić sobie na długą rozmowę z kimś bliskim, bo to właśnie w tych momentach regenerujemy się emocjonalnie.

Nie oznacza to, że każda relacja działa kojąco, ważne, aby była oparta na wzajemności, szacunku i szczerości. Toksyczne więzi, oparte na rywalizacji czy poczuciu winy, potrafią działać wręcz odwrotnie, przyspieszają stres oksydacyjny i osłabiają układ odpornościowy. Dlatego prawdziwa przyjaźń, podobnie jak zdrowy styl życia, wymaga pielęgnacji, granic i świadomej troski. Prawdziwe relacje międzyludzkie to zatem nasze naturalne „suplementy młodości” – nie da się ich kupić, ale można je budować i pielęgnować każdego dnia. Przyjaźń to nie luksus emocjonalny, lecz podstawowy filar zdrowia – zarówno psychicznego, jak i fizycznego. Dlatego zamiast szukać cudownych sposobów na zatrzymanie czasu, warto częściej spotykać się z ludźmi, którzy dodają nam energii. Bo nic tak nie wygładza zmarszczek, jak szczery śmiech z kimś, kto zna nas od lat.