Blizny. Jak je pielęgnować i zmniejszyć ich widoczność?
Blizny to niemiłe pamiątki na ciele po operacjach, zranieniach, oparzeniach czy przebytym ciężkim rodzaju trądziku. Z medycznego punktu widzenia to ubogo komórkowo struktura, która powstaje, ponieważ skóra nieustannie się odnawia. W przypadku nagłego przerwania jej ciągłości, dość szybko uzupełnia ona własne ubytki w swojej strukturze. Jednak proces ten jest idealny – stąd po samoodnowieniu się skóry, czasem pozostaje ślad w postaci blizny.
Przyczyny powstawania i rodzaje blizn
Blizny nie zawsze się pojawiają po danych urazach, nie u każdego tak samo i w podobnej formie. Blizny występują wtedy, gdy w procesie gojenia dojdzie do jakichś nieprawidłowości. Od czego zależy pojawienie się blizny? Po pierwsze przyczyną mogą być indywidualne predyspozycje. Niektóre osoby mają wrażliwą skórę i niemal każde zadrapanie przeradza się u nich w bliznę. U innych proces gojenia ran przebiega szybko i nie pozostawia śladów. Innym powodem są nieprawidłowości w gojeniu się dużych ran po zabiegach operacyjnych, np. pojawienie się nadkażenia rany czy dojście do rozejścia się tkanki. Ponadto także małe rany mogą zostawić trwałe ślady, jeśli dojdzie do komplikacji w trakcie ich gojenia spowodowanych nieodpowiednią higieną. Aseptyka jest wskazana nawet przy najmniejszym zranieniu. Blizny mogą by potrądzikowe, pourazowe, pooparzeniowe lub pooperacyjne. Blizny po trądziku to tzw. zanikowe blizny. W wyniku stanu zapalnego i zbierania się ropy, które wywołują trądzik, dochodzi do nieprawidłowego gojenia się zmian trądzikowych. Blizny potrądzikowe są liczne i drobne. Podobne blizny zanikowe, ale trochę większe, pozostawia przebyta ospa. Blizny pourazowe powstają w wyniku urazów mechanicznych. Pooparzeniowe są skutkiem oparzenia skóry. Pooperacyjne, takie jak np. blizna po cesarskim cięciu, są wynikiem interwencji chirurgicznej, czyli nacięcia skóry i jej ponownego zszycia.
Zasady pielęgnacji świeżych blizn
Po ranach pourazowych czy pooperacyjnych zazwyczaj na początku zostają nam szwy. Po ich zdjęciu, wiele osób mylnie uważa, że proces leczenia i gojenia jest zakończony. Tymczasem kolagen będzie się przebudowywał jeszcze przez kolejnych kilka miesięcy. W tym czasie struktura blizny będzie podlegać zmianom. Należy dbać o bliznę, tak by szybko i dobrze się zagoiła i pozostawiła jak najmniejszy ślad. W pierwszym etapie gojenia się rany, najważniejsza jest higiena i aseptyka, a zatem regularne odkażanie rany, dbanie o to, by pozostawała sucha, niedoprowadzanie do nadkażania jej, niezrywanie strupów. W tym czasie zabronione jest wystawianie blizny na działanie promieni UV, chodzenie na basen, noszenie szorstkich ubrań ocierających się o ranę. Trzeba też ograniczyć sporty kontaktowe tak, by pod żadnym pozorem nie dopuścić do ponownego przerwania rany.
Zmniejszanie widoczności blizny
Kiedy rana już jest zagojona, czyli nie ma przerwanej ciągłości skóry, pozostaje pielęgnacja mająca na celu niedopuszczenie do powstania tzw. blizny przerostowej, czyli wybrzuszenia na ranie. Ponadto można stosować zabiegi i preparaty, które zmniejszą widoczność blizny. Istnieją specjalne, samoprzylepne plastry silikonowe, które nakleja się od razu po zabiegach czy urazach i wymienia co 24 godziny. Taką kurację stosuje się od 4 do 6 miesięcy. Inną metodą jest nakładanie balsamu, kremu lub żelu na blizny pooperacyjne, pourazowe, potrądzikowe, pooparzeniowe (np.http://bliznasil.pl/bliznasil-informacje.html). Takie preparaty zazwyczaj w składzie mają witaminę C, E, wyciąg z cebuli, kwas glikolowy, który występuje w trzcinie cukrowej i jest środkiem leczniczym, retinoidy – pochodne witaminy A. Kremy i żele stosuje się kilka razy na dobę, smarując cienką warstwą. W przypadku, gdy pojawi się na bliźnie stan zapalny, należy bezzwłocznie przerwać kurację. Stosować kremy można około 3 miesiące dla dobrego efektu. Pomagać można sobie także od środka – stosując dietę bogatą w witaminę A, która regeneruje naskórek oraz E, która działa przeciwzapalnie, a także białko i cynk, który działa przeciwzakaźnie. Warto też przyjmować witaminę C – 300 mg codziennie. Przy bardzo dużych bliznach, stosuje się czasem terapię laserową, a nawet usuwa je chirurgicznie. To już jednak metody, które należy skonsultować z lekarzem.
Odpowiednie dbanie o bliznę na początku gojenia się rany jest niezwykle ważne, bo rzutuje na dalszy jej wygląd. Należ pamiętać też, że jeśli blizna zrobi się twarda, grubiała, czerwona albo rozrośnie się poza swój pierwotny obszar, to konieczna jest wizyta u lekarza.
